19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde okul öncesi eğitim
Pre-school education in 19th century Ottoman Empire
- Tez No: 858938
- Danışmanlar: PROF. DR. BEYTULLAH KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Okul öncesi, Osmanlı, Eğitim, Sıbyan, Mektep, Çocuk Bahçesi, Preschool, Ottoman, Education, Primary, School, Kindergarten
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih ve Medeniyet Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Osmanlı Devleti'nde 4-12 yaş çocukların eğitim gördüğü sıbyan mektepleri, 18. yüzyıla kadar devletin okul öncesi eğitim kurumları olarak işlev görmüştür. Örgün eğitimin ilk basamağını oluşturan sıbyan mekteplerinde temel eğitimini alan çocuklar, dilerlerse hiyerarşik eğitim sisteminde ilerleyerek yüksek ihtisas tahsil edebilmişlerdir. Ancak 18. yüzyılla birlikte mevcut eğitim kurumlarının zamana ve şartlara göre değişen dünya düzeni ve bilimsel gelişmeleri takip etmede yetersiz kalması, devleti yeni çözümler aramaya teşvik etmiştir. Bu dönemde ilk defa eğitimde mevcut siteminin dönemin ihtiyaçlarını karşılamada yetersiz kaldığı dillendirilmiş ve çağın gereksinimleri doğrultusunda bir dizi reformların yapılması gündeme getirilmiştir. Bu süreçten sonra tedricen ilerleyen reform hareketleri, 19. yüzyıl modernleşme dönemi ile yeni bir boyut kazanmaya başlamıştır. Osmanlı Devleti'nde tam bir geçiş süreci olan 19. yüzyıl, eğitim alanında yapılan geniş çaplı reform hareketleri ile kritik bir süreci temsil etmektedir. Bu önemli süreci ele alan çalışmanın amacı, okul öncesi eğitiminin öncesini, 19. yüzyılla birlikte yaşanan gelişmeleri ve en nihayetinde kurulan yeni okul öncesi eğitim kurumlarının yapısal ve işlevsel özelliklerini araştırarak, nasıl bir şekil aldığını incelemeyi hedeflemektedir. Modernleşme dönemi ile mevcut eğitim kurumlarının ıslahı ve yeniden yapılandırılması üzere başlatılan çalışmalar hem sıbyan mekteplerinin katı tutumu hem de halkın ve ulemanın tepkisi nedeniyle hayata geçirilememiştir. Bu sebeple devlet eskiye dokunmadan yeni okul öncesi eğitim kurumların oluşturulması yönünde uzlaşmacı bir siyaset izlemeye başlamıştır. İbtidai Mektepleri, Anaokulu, Çocuk Bahçesi, Ana Mektebi vb. isimlerle kurulan bu yeni kurumlar, klasik döneme kıyasla yapısal ve işlevsel pek çok farklılığı da beraberinde getirmiştir. Bilimsel ve ahlaki derslerin harmanlandığı ders programlarından, okul içerisindeki araç gereçlere, eğitim-öğretimde kullanılan yeni teknik ve yöntemlerden, modern okul öncesi eğitim yaklaşımlarına kadar pek çok yenilik hayata geçirilmiştir. Bu kurumlar vesilesiyle ahlaki erdemlerle donanmış, çağının bilimsel gelişimlerine katkı sağlayabilecek bireyler yetiştirilmesi hedeflenmiştir. Ancak saf ve halis niyetlerle başlatılan bu çalışmalar hem öğretmen yetersizliği hem de Batı'nın okul öncesi eğitimini birebir kopyalama yönündeki şekilci tutum nedeniyle istenilen sonuçları sağlayamamıştır. Ayrıca zor süreçlerden geçen Osmanlı Devleti'ndeki iç karışıklıklar, savaşlar ve imkânsızlıklarda yapılan çalışmaları sekteye uğratmıştır. I. Dünya Savaşı sonrasında yıkılan Osmanlı Devleti'nin ardından kurulan Türkiye Cumhuriyeti ise çıkardığı“Tevhidi Tedrisat Kanunu”ile resmi, gayri resmi ve hususi yapıda olan bütün okul öncesi eğitim kurumlarını, buna vakıflar yolu ile idare edilen Sıbyan mektepleri de dahil olmak üzere tamamını kapatarak ilkokul çatısı altında toplanmıştır.
Özet (Çeviri)
In the Ottoman Empire,“Sıbyan Mektepleri,”where children aged 4-12 received education, served as the state's preschool educational institutions until the 18th century. Children who acquired their fundamental education in these“Sıbyan Mektepleri,”which constituted the first stage of formal education, had the opportunity to pursue advanced specialization within the hierarchical education system should they wish to do so. However, starting from the 18th century, as the existing educational institutions fell behind in adapting to the changing global order and scientific advancements, the state was prompted to seek new solutions. For the first time during this period, it was acknowledged that the prevailing education system was inadequate in meeting the needs of the era, leading to discussions about the necessity of a series of reforms in line with the requirements of the time. Subsequently, the reform movements that began to evolve gradually took on a new dimension during the 19thcentury modernization period. The 19th century, marked by extensive reform movements in education, represents a crucial transitional period within the Ottoman Empire. The aim of this study, which focuses on this significant era, is to investigate the history of preschool education, the developments that occurred during the 19th century, and ultimately, the structural and functional characteristics of the newly established preschool educational institutions, examining how they took shape. Efforts to reform and restructure existing educational institutions during the modernization period were hindered from being realized due to the staunch resistance of“Sıbyan Mektepleri”and the opposition from the public and religious scholars (ulema). Consequently, the government adopted a conciliatory policy of establishing new preschool institutions without disrupting the existing ones. These new institutions, bearing names such as“İbtidai Mektepleri,”“Anaokulu,”“Çocuk Bahçesi,”“Ana Mektebi,”among others, introduced various structural and functional differences compared to the classical period. Numerous innovations were implemented, encompassing curriculum revisions that integrated both scientific and moral subjects, changes in school supplies, adoption of new teaching techniques and methods, and the embrace of modern preschool educational approaches. These institutions aimed to cultivate individuals imbued with moral virtues who could contribute to the scientific progress of the era. However, despite the genuine intentions behind these initiatives, the desired results could not be achieved, owing to both a shortage of teachers and an adherence to a rigid emulation of Western preschool education. Furthermore, the turmoil, wars, and resource constraints within the Ottoman Empire posed additional challenges to these endeavors. Following the collapse of the Ottoman Empire after World War I, the Republic of Turkey was founded. Under the“Tevhidi Tedrisat Kanunu”(Law on the Unification of Education), all official, unofficial, and private preschool educational institutions, including the“Sıbyan Mektepleri”funded through foundations, were closed and consolidated under the umbrella of primary schools.
Benzer Tezler
- Osmanlı Devleti'nde kız öğretmen okulu Darülmuallimat (1870-1924)
Girl's teacher training school in the Ottoman State Darülmuallimat (1870-1924)
SEVİM CEYLAN DUMANOĞLU
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEMET YETİŞGİN
- 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde askeri mimari ve İstanbul'da inşa edilen askeri yapılar
The Military architecture of the Ottoman State in the 19th century and the military buildings built in Istanbul
AYNUR ÇİFTÇİ
- Osmanlı Devleti'nde modernleşme dönemi (1879-1924) dava belgelerinin düzenlenme biçimi
The redaction of case documents during the modernization period (1879-1924) in the Ottoman Empire
AYŞE ŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA GÜL KARAGÖZ
- Batı'da eğitim görmüş Türk ressamları ve aldıkları eğitimin sanatlarına yansımaları
Turkish artists who received education in the west and the reflection of this education on their works
MUSTAFA BAYTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiResim Bölümü
PROF. AYDIN AYAN
- Burdur Yüreğil Köyü kültür varlıkları ve koruma sorunlarının irdelenmesi
Cultural heritage and conservation problems of Burdur Yüreğil village
SELİN AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ MAZLUM