19. yüzyılda heterodoks İslam unsurlarına yönelik misyoner faaliyetleri karşısında Osmanlı Devleti'nin politikası
19th century policy of the Ottoman State in the face of missionary activities against heterodox Islamic elements
- Tez No: 859017
- Danışmanlar: PROF. DR. BEYTULLAH KAYA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Misyonerlik, Osmanlı Devleti, Heterodoks Unsurlar, Hristiyanlık Propagandası ve Sünnîleştirme, Missionary, Ottoman State Empire, Heterodox Elements, Christian Propaganda and Sunniization
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Tarih ve Medeniyet Araştırmaları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 112
Özet
Sanayi devrimi sonucu ortaya çıkan sömürgecilik yarışı ve Fransız İhtilali'nin getirdiği milliyetçilik akımının etkileriyle Batılı devletler 19. yüzyılın ilk çeyreğinden itibaren yönünü Osmanlı Devleti'ne çevirmiş, tüccar konsoloslar ve kâşif misyonerler aracılığıyla heterodoks İslam unsurları (Nusayrî, Dürzî ve Yezîdî) üzerinden bölgede var olma çabası içerisine girmişlerdir. Böylece misyonerlik faaliyetleri 19. yüzyılda had safhaya ulaşarak, Osmanlı Devleti açısından ciddi bir tehdit unsuru olmuştur. O güne kadar heterodoks İslam unsurlarına yönelik kapsamlı, sürekli ve tutarlı bir politika uygulamayan Osmanlı Devleti artan misyonerlik faaliyetlerine karşın reaksiyon göstererek, Sünnîleştirme politikası uygulama yoluna gitmiştir. 19. yüzyıl boyunca heterodoks İslam unsurların kendi kimliklerini koruması hem misyonerlerin hem de Osmanlı Devleti'nin başarısız olduğu algısını uyandırmaktadır. Osmanlı arşiv belgelerinden yola çıkılarak nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi yoluyla yapılan bu çalışmada 19. yüzyılda Osmanlı Devleti'nin Sünnîleştirme politikasının heterodoks unsurlara yönelik bir kimlik değiştirme politikası olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen neticeye göre 19. yüzyılda Osmanlı Devleti, Hıristiyanlaştırma faaliyetlerine karşı, Sünnî/Hanefî İslam'ı öne çıkararak kimlik değiştirmeyi değil Batılı devletlerin emperyalist amaçlarının önüne geçmeyi hedeflemiştir. Misyonerlik faaliyetlerine alternatif seçenekler oluşturarak kalıcı ve sistemli bir çözüm arayışı içerisine girmiştir. Meseleye bu açıdan bakıldığında 19. yüzyıl Osmanlı Devleti'nin reaksiyoner politikası başarılı olarak yorumlanabilecektir.
Özet (Çeviri)
With the colonial race that emerged as a result of geographical discoveries, the nationalism movement brought about by the French Revolution and the effects of the Industrial Revolution, Western states turned their attention to the Ottoman Empire from the first quarter of the 19th century onwards, and through merchants, consuls and explorer missionaries, they made an effort to exist in the region through heterodox Islamic elements (Nusayrî, Druze and Yazîdî). Thus, missionary activities reached their peak in the 19th century and became a serious threat to the Ottoman Empire. The Ottoman Empire, which had not implemented a comprehensive, continuous and consistent policy towards heterodox Islamic elements until then, reacted to the increasing missionary activities and adopted a Sunnization policy. Throughout the 19th century, heterodox Islamic elements maintained their identities, creating the perception that both the missionaries and the Ottoman Empire failed. This study, which is based on Ottoman archival documents and document analysis, one of the qualitative research methods, has tried to determine whether the Sunnization policy of the Ottoman Empire in the 19th century was a policy of identity change for heterodox elements. According to the results obtained, in the 19th century, the Ottoman Empire did not aim to change its identity by using Sunnite/Hanafi Islam against Christianization activities, but to prevent the imperialist aims of Western states. It sought a permanent and systematic solution by creating alternative options to missionary activities. From this perspective, the reactionary policy of the 19th century Ottoman Empire can be interpreted as successful.
Benzer Tezler
- Atebât-ı Âliye örneği üzerinden Osmanlı İmparatorluğu'nda Şia kaygısı: Propaganda, tedbir ve ideoloji (1796-1914)
Shiite concerns in the Ottoman Empire in the case of Atebat-i Âliya: Propaganda, precaution and ideology (1796-1914)
SERKAN ŞENEL
- Osmanlı Devleti'nde sürgün siyasetinin Eyâlet-i Rûm'daki yansımaları (XIX. yüzyıl)
The reflections of external politics in the Ottoman State in the state (XIX. century)
ERDOĞAN POLAT
Doktora
Türkçe
2019
TarihErciyes Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEBAHATTİN SAMUR
- Ahmet Rıfat Efendi's Mir'âtü'l-Mekâsid: The possibility of a Sunni Bektaşiyye in the nineteenth century
Ahmet Rıfat Efendi'nin Mirâtü'l Mekâsid'i: On dokuzuncu yüzyılda Sünni bir Bektaşilik ihtimali
METİN KİPER
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
TarihBoğaziçi ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERİN TERZİOĞLU SEZER
- Raculi, hayatı, edebi kişiliği ve divanı
Raculi. his life, literary, personality and divan
ESMA KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıAfyon Kocatepe ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. A. İRFAN AYPAY
- 19. yüzyılda Avrupa devletlerinin Ortadoğu'daki emelleri
The Aims of European states in middle east in the 19 th century
HAKAN İLERİ