Geri Dön

Bipolar bozukluk risk grubu ve bipolar bozuklukluğu olan hastalarda yaratıcılığın belirteçlerinin ayrıntılı ve karşılaştırmalı değerlendirilmesi

Detailed and comparative evaluation of markers ofcreativity in the bipolar disorder risk group andpatients with bipolar disorder

PDF İndir

  1. Tez No: 859755
  2. Yazar: ELİF CEREN ÇÜMEN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM EMRE BORA
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Psikiyatri, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: Bipolar bozukluk, prodrom, yaratıcılık
  7. Yıl: 2023
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Pazarlama İletişimi ve Reklamcılık Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 183

Özet

Amaç: Var olan çalışmalar Bipolar Bozukluk (BB) ile yaratıcılık arasında bir ilişki olabileceğini düşündürtmektedir. Yaratıcı bireylerde görülen bazı kişilik ve mizaç özellikleri BB tanılı bireylerde daha sık görülür. Çok az sayıda çalışma BB riski taşıyan kişilerde yaratıcılığı değerlendirmiştir ve var olan çalışmalar büyük ölçüde ailevi riski olan bireylerde gerçekleştirilmiştir. Bipolar bozukluk için klinik yüksek riski olan (KYR-BB) ve olasılıkla BB öncesi prodromal evrede olan bireylerde yaratıcılığın değerlendirilmesinin klinik önemi ve damgalamayı azaltıcı rolü olabilir. Ancak bu konuda bugüne kadar sadece 9 kişinin değerlendirildiği bir pilot çalışma gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın amaçları, KYR-BB olan olgularda yaratıcılık düzeyini BB, sağlıklı ve yaratıcı kontrollerle karşılaştırmak ve BB ve KYR-BB görülen yaratıcılığın kişilik, mizaç ve diğer değişkenlerle ilişkisini ortaya koymaktır.Yöntem: Araştırma DEÜTF Psikiyatri Erken Tanı ve Müdahale Programı (ETAP) ve bipolar bozukluk polikliniğinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın örneklemi BB tanılı 31 kişi, KYR-BB tanılı 31 kişi, sağlıklı kontrol 32 kişi ve yaratıcı kontrol 34 kişi olmak üzere 128 kişiden oluşmaktadır. KYR-BB ve BB grubundaki kişiler ötimik dönemde değerlendirilmiştir. KYR-BB tanısı Bipolar Semptom Görüşme ve Ölçeği Prospektif ile (BPSS-P) ile konmuştur. Bu gruba prodromal psikotik ve negatif bulgular için Psikoz Risk Sendromları için Yapılandırılmış Görüşme (SIPS) değerlendirmesi de yapılmıştır. Yaratıcı kontrol grubunda hipomanik bulgular Hipomani Soru-Listesi-32 ile taranmıştır ve bu ölçek ya da klinik öyküye dayalı şüpheli olguları dışlamak için BPSS-P uygulanmıştır. Bilişsel işlevler Psikiyatride Bilişsel Bozukluğu Tarama Testi (SCIP) ile değerlendirilmiştir. Katılımcıların kişilik ve mizaç özellikleri Büyük Beş-50 Kişilik Testi (B5KT-50), TEMPS-A mizaç ölçeği, Davranışsal İnhibisyon Sistemi / Davranışsal Aktivasyon Sistemi Ölçeği (DİS/DAS) ve Gerçekleşmesi İstatiksel olarak Zor Hedefleri Olma (WASSUP) testleriyle değerlendirilmiştir. Yaratıcı uğraşlarda başarı ve ilgi otobiyografik değerlendirilmesi için Yaratıcı Etkinlikler ve Başarılar Envanteri (YEBE) kullanılmıştır. Nesnel yaratıcılık testleri olarak Görsel Estetik Duyarlılık Ölçeği (VAST), Barron-Welsh Sanat Ölçeği (BWAS), Iraksak Düşünce Testi (IDT) ve Uzak Bağlantılar Testi (UBT) uygulanmıştır. Gruplar arasındaki farklar ANOVA ve ki kare testleriyle incelenmiştir. BB ve KYR-BB gruplarında yaratıcılığın ilişki gösterdiği klinik, psikometrik ve bilişsel değişkenler Pearson korelasyon analizleriyle incelenmiştir. Bu gruplarda yaratıcılığın yordayıcılarını daha ayrıntılı belirlemek için çoklu regresyon analizleri kullanılmıştır. Bulgular: Bilişsel işlevler incelendiğinde, BB grubunun performansı diğer gruplardan anlamlı derecede düşüktü. BB grubunun (ortalama (S.S) =90.5 (26.0)) hırs düzeyi sağlıklı bireylerden (ortalama (S.S) =73.5 (18.3)) belirgin derecede fazlayken, KYR-BB ve yaratıcı kontrol grupları bu 2 grubun ortasında yer aldı. KYR-BB grubunda depresif, anksiyöz ve siklotimik mizaç özelliklerinin belirgin derecede artmış olduğu görüldü. KYR-BB grubunda duygusal dengelilik boyutunda anlamı derecede düşük skor saptandı. BWAS için BB (ortalama (S.S) =37.4 (13.2)) ve yaratıcı kontrol (ortalama (S.S) =37.2 (10.6)) grubunun istatistiksel olarak sağlıklılardan (ortalama (S.S) =29.8 (12.7)) daha yüksek puanlar aldığı saptanmıştır. KYR-BB (ortalama (S.S) =32.6 (14.4)) grubu BB/yaratıcı kontrol ile sağlıklı grup arasında puanlar almıştır. YEBE- İlgi için yaratıcı kontrol grubunun (ortalama (S.S): 44.9 (22.0)) performansı BB grubundan (ortalama (S.S): 28.6 (24.8)) anlamlı derecede yüksekti. KYR-BB grubunun skoru da (ortalama (S.S): 39.3 (24.3)) sağlıklı kontrol ve BB grubundan yüksek olmaya eğilimliydi. Korelasyon analizlerinde KYR-BB grubunda, bilişsel işlevler IDT ile (r=, p=) ile pozitif olarak ilişkiliyken, premorbid zeka UBT (r=0.42, p=0.02) ve IDT (r=,p=) ile anlamlı derecede ilişkiliydi. .BWAS da yaratıcı yanıtlar DİS/DAS eğlence arayışıyla pozitif (r=0.45, p=0.01), prodromal negatif bulgularla ters yönde ilişkiliydi (r=-0.43, p=0.02). YEBE İlgi dışadönüklük (r=0.44, p=0.01), deneyime açıklık (r=0.58, p=0.001) ve prodromal manik bulguların şiddeti (r=0.47, p=0.009) ile pozitif olarak ilişkiliydi. YEBE-Başarı deneyime açıklık (r=0.39, p=0.03) ve prodromal manik bulguların şiddeti (r=0.42, p=0.02) ile pozitif yönde ilişki gösterdi. BB grubunda yüksek bulunan BWAS için yapılan korelasyon analizlerinde, bu değişken DİS/DAS Davranışsal İnhibisyon puanı ile pozitif (r=0.49, p=0.006), hipertimi ile negatif (r=-0.42, p=0.02) yönde ilişkili olduğu saptanmıştır. Sonuç: Çalışmamızdaki bulgular BB tanılı kişilerin ve yaratıcı bireylerin sağlıklı bireylerden farklı olarak asimetrik ve karmaşık görsel uyaranları tercih ettiklerini ve bu açıdan benzer olduklarını göstermektedir. Bu durum özellikle davranışsal inhibisyonu belirgin ve hipertimik olmayan BB tanılı bireyler için doğrudur. Benzer bir eğilim, KYR-BB olan bazı bireyler, özellikle prodromal negatif bulguları olmayan ve yenilik arayışı yüksek olan kişiler için geçerli olabilir. Daha da önemlisi KYR-BB, yaratıcı etkinliklere sağlıklı bireylerden daha çok ilgi göstermeye eğilimli olabilir. Bu durum özellikle dışa dönük ve deneyime açık KYR-BB gençlerde belirgindir. Klinik olarak daha da önemli bir nokta, prodromal manik bulguların şiddetinin KYR-BB de yaratıcı alanlara ilgi ve yaratıcı alanlarda başarı ile ilişkili olmasıdır. Bu durum bir yandan bipolar bozukluk riskinin getirdiği pozitif özellikler arasında sayılabilir. Diğer yandan, yardım arayan ve eşik altı hipomanik bulgu öyküsü veren gençlerde yaratıcı uğraşlar ve artmış yaratıcılık izlemde bipolar bozukluk riskiyle ilişkili olabilir. KYR-BB grubunda yaratıcılığın uzun dönem seyirle ilişkisini inceleyecek uzunlamasına çalışmalara ihtiyaç vardır.

Özet (Çeviri)

Objective:. Existing research suggests the possibility of a connection between Bipolar Disorder (BD) and creativity. Certain personality and temperament traits commonly found in creative individuals are more frequently observed in individuals diagnosed with BD. Limited studies have explored creativity in individuals at risk for BD, primarily focusing on those with familial risk. Assessing creativity in individuals at a clinical high risk for bipolar disorder (CHR-BD) and possibly in the prodromal stage of BD may carry clinical significance and play a role in reducing stigma. However, to date, only a pilot study involving the evaluation of nine individuals has been conducted on this topic. The aims of this study are to compare the levels of creativity in cases with CHR-BD with those of BD, healthy controls, and creative controls. Additionally, the study seeks to reveal the relationship between creativity observed in BD and CHR-BD and personality, temperament, and other variables. Method: The research was conducted at the DEU Faculty of Medicine Psychiatry Early Diagnosis and Intervention Program (EDIP) and the bipolar disorder outpatient clinic. The sample of the study consists of 128 individuals, including 31 with a diagnosis of Bipolar Disorder (BD), 31 with a clinical high risk for BD (CHR-BD), 32 healthy controls, and 34 creative controls. Individuals in the CHR-BD and BD groups were assessed during the euthymic phase. The CHR-BD diagnosis was established using the Bipolar Prodrome Symptom Scale - Prospective (BPSS-P), and the Structured Interview for Psychosis-Risk Syndromes (SIPS) was conducted for prodromal psychotic and negative symptoms in this group. Hypomanic symptoms in the creative control group were screened using the Hypomania Checklist-32, and the BPSS-P was applied to exclude suspected cases based on this scale or clinical history. Cognitive functions were assessed using the Screening Cognitive Impairment in Psychiatry (SCIP) test. Personality and temperament characteristics of the participants were evaluated using the Big Five Personality Test (B5PT-50), TEMPS-A temperament scale, Behavioral Inhibition System/Behavioral Activation System Scale (BIS/BAS), and the What Are You Striving For (WASSUP) test. The Creative Activities and Achievements Inventory (CAAI) were utilized for autobiographical assessment of success and interest in creative pursuits. Objective creativity tests such as the Visual Aesthetic Sensitivity Scale (VAST), Barron-Welsh Art Scale (BWAS), Divergent Thinking Test (DTT), and Remote Associates Test (RAT) were implemented. Differences between groups were examined using ANOVA and chi-square tests. The relationship between creativity and clinical, psychometric, and cognitive variables in BD and CHR-BD groups was explored through Pearson correlation analyses. Multiple regression analyses were employed to determine more detailed predictors of creativity in these groups. Results: There was no significant difference between the groups in terms of age and gender. When cognitive functions (SCIP total) were examined, the performance of the BD group was significantly lower than that of the CHR-BD and control groups. In the evaluation of ambition levels, a significant difference was found between the groups (F=3.50, p=0.02). While the ambition level of the BD group (mean (S.S) =90.5 (26.0)) was significantly higher than that of healthy individuals (mean (S.S) =73.5 (18.3)), CHR-BD and creative control groups were in the middle of these 2 groups. The temperament characteristics examined by TEMPS were that depressive, anxious and cyclothymic temperament characteristics weresignificantly increased in the CHR-BD group. When personality traits were examined, a significantly lower score was found in the dimension of emotional stability in the CHR-BD group. In the extraversion dimension, the creative control group's score was significantly higher, while the BD group got a score between creative control and the other 2 groups. When the objective variables related to creativity were examined, a significant difference was found between the groups for BWAS (F=2.7, p

Benzer Tezler

  1. Tez No

    685353

    Ötimik bipolar hastalarda davranışsal bağımlılık sıklığının sağlıklı gönüllülerle karşılaştırılması

    Comparison of the frequency of behavioral addiction in euthymic bipolar patients with healthy volunteers

    BERKAN BODUR

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikiyatriAkdeniz Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLSÜM ÖZGE BAYSAL

  2. Tez No

    783184

    Erken dönem bipolar bozuklukta sosyal biliş ve eşik altı otistik özelliklerin incelenmesi

    Investigation of social cognition and subthreshold autistic traits in early stages of bipolar disorder

    EZGİ CESİM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriDokuz Eylül Üniversitesi

    Sinirbilimler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM EMRE BORA

  3. Tez No

    458261

    Bipolar bozukluk tanılı hastaların çocuklarında nörobiliş ve nörogörüntüleme özellikleri: Karşılaştırmalı bir yüksek risk çalışması

    Neurocognition and neuroimaging features in offspring of parents with bipolar disorder: A comperative high risk study

    GÜNEŞ ŞAYAN CAN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    PsikiyatriDokuz Eylül Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞEGÜL ÖZERDEM

  4. Tez No

    729458

    Psikoz ve bipolar bozukluk için yüksek riski olan bireylerde sakkadik göz hareketleri

    Saccadic eye movements in individuals with ultra high-risk for psychosis and bipolar disorder

    MERVE EKİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    NörolojiDokuz Eylül Üniversitesi

    Sinir Bilimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLDEN AKDAL HALMAGYI

  5. Tez No

    805759

    Pediatrik bipolar bozukluk ve yıkıcı duygudurumu düzenleyememe bozukluğu tanıları olan çocuk ve ergenlerin klinik fenotipik özelliklerinin ve nörokognitif işlevlerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of clinical phenotypic features and neurocgnitive functions of children and adolescents with pediatric bipolar disorder and disruptive mood dysregulationdisorder

    İSRANUR YENEN SİVRİ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ESRA ÇÖP

Geri Dön