Üniversitelerde etik karar verme: Türk ve Amerikalı yöneticiler üzerine bir çalışma
Ethical decision-making in universities: A study on Turkish and American administrators
- Tez No: 859947
- Danışmanlar: PROF. DR. SERVET ÖZDEMİR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Başkent Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 247
Özet
Üniversite yönetiminde karar vermenin temel unsurlarından birisi de kararların etik yönüdür. Ayrıca küreselleşmenin yükselişi, etik değerlerin ve etik karar verme uygulamalarının anlaşılmasına yönelik daha kapsamlı bir bakış açısına sahip olmayı gerektirmektedir. Farklı kültürlerden yöneticilerin etik karar verme şekilleri, etiğe ilişkin kararların ne kadar önemli olduğunu daha iyi anlama fırsatı sağlamaktadır. Nitel araştırma yönteminde fenomenolojik desende tasarlanan bu tez çalışması Türk ve Amerikalı üniversite yöneticilerinin etik karar verme süreçlerine ilişkin görüşlerini incelemeyi hedeflemektedir. Rektörlük, dekanlık, müdürlük ve bölüm başkanlığı gibi farklı düzeylerdeki 13 Türk ve 10 Amerikalı üniversite yöneticisiyle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiş, veri analizi sonuçları tablolar halinde gösterilmiş, tartışılmış ve çalışmanın sonunda karar vericiler, paydaşlar ve araştırmacılar için öneriler sunulmuştur. Türk yöneticilerin etik karar verme süreçlerinde adalet etiği ve meslek etiği yaklaşımını, Amerikalı yöneticilerin ise adalet, ilgi, eleştiri ve meslek etiği yaklaşımını kullanma eğiliminde oldukları görülmektedir. Türk yöneticiler üniversite yöneticilerinin etik karar verme süreçlerini örgütsel anlamda olumsuz etkileyen faktörler arasında üst yönetim baskısı, yöneticilerin tavrı, zaman eksikliği ve nepotizmi vurgularken Amerikalı yöneticiler ise bilgi eksikliği, finansal eksiklik ve yetki eksikliğini öne çıkarmaktadır. Bireysel anlamda ise Türk yöneticiler, yöneticilerin kişilik özelliklerini, deneyimlerini ve iletişim becerilerini önemli olarak görmekteyken Amerikalı yöneticiler bu özellikleri fazla önemsememişlerdir. Üniversitelerde etik karar verme süreçlerini iyileştirmek için yönetime ve yöneticilere ilişkin Türk ve Amerikalı yöneticiler hem benzer hem de farklı önerilerde bulunmuştur. Türk yöneticiler nepotizm yerine liyakat olmalı, yasal ve etik çerçeve çizilmeli özerklik ve özgürlük arttırılmalı derken Amerikalı yöneticiler ise sosyal medya kullanılmalı, üniversiteler şirket gibi yönetilmemeli ve üst düzey yönetim çeşitlendirilmeli demektedir. Her iki grubun ortak önerisi ise hesap verebilirlik ve şeffaflık sağlanmalı, yeni araştırmalar yapılmalı, etik karar verme eğitimi verilmeli, etik farkındalık geliştirilmeli ve paydaşların karara katılımı sağlanmalı şeklindedir. Üniversite yöneticilerinin etik karar verme süreçlerini ortaya koyma çabasındaki bu araştırmanın, etik karar verme ile ilgili“tartışmanın”başlamasına ve bu konuda daha çok araştırma yapılmasına yardımcı olması hedeflenmektedir.
Özet (Çeviri)
One of the basic elements of decision-making in university administration is the ethical aspect of decisions. The rise of globalization has necessitated a more comprehensive perspective on understanding ethical values and ethical decision-making practices. The ethical decision-making styles of administrators from different cultures provide the opportunity to better understand how important ethical decisions are. This thesis study, designed with a phenomenological pattern in the qualitative research method, aims to study the views of Turkish and American university administrators on ethical decision-making processes. In-depth interviews are conducted with 13 Turkish and 10 American university administrators from different levels such as vice-president, dean, director and department head, the results of data analysis are presented in tables, discussed, and recommendations are presented for decision makers, stakeholders and researchers at the end of the study. It is found that Turkish administrators tend to use Ethics of justice and Ethics of the profession, while American administrators tend to use Ethics of justice, Ethics of critique, Ethics of care and Ethics of the profession in ethical decision-making processes. While Turkish administrators emphasize senior administrators' pressure, administrators' attitude, lack of time and nepotism as factors that negatively affect the ethical decision-making processes of university administrators organizationally, American administrators highlight lack of information, financial deficiency and lack of authority. Individually, Turkish administrators find administrators' personality traits, experience and communication skills as important, while American administrators do not attach much importance to these traits. Turkish and American administrators have made both similar and different suggestions regarding administration and administrators to improve ethical decision-making processes in universities. While Turkish administrators say that there should be meritocracy instead of nepotism, a legal and ethical framework should be drawn, autonomy and freedom should be increased; American administrators say that social media should be used, universities should not be administrated like companies, and top administration should be diversified. The common recommendation of both groups is that accountability and transparency should be ensured, new researches should be conducted, ethical decision-making training should be provided, ethical awareness should be developed and stakeholders' participation in the decision should be ensured. This research, which strives to reveal the ethical decision-making processes of university administrators, is aimed to help start the“discussion”regarding ethical decision-making and to conduct more research on this very subject.
Benzer Tezler
- Etik karar vermeye etki eden faktörler: İşletme bölümü öğrencileri üzerine bir çalışma
Factors affecting ethical decision making :A study of bussiness students
BURCU KISA KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
İşletmeGaziantep Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM HALİL SEYREK
- Üniversitelerde lider hesap verebilirliği, etik iklim, güç mesafesi ilişkilerinin incelenmesi
Exploring the relationships between leader accountability ethical climate and power distance
NERİMAN ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve Öğretimİstanbul Okan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BANU ERGİN
- Üniversitelerde iz bırakma ve kurumsallaşma
Imprinting and institutionalization at universities
İNCİ ÖZTÜRK FİDAN
Doktora
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Yönetimi ve Politikası Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ BALCI
- Diseksiyon ve anatomi eğitiminde etik
Ethics in dissection and anatomy education
ÜMİT SÜLEYMAN ŞEHİRLİ
- Hemşirelik son sınıf öğrencilerinin kanser hastalarında semptom yönetimine ilişkin öz yeterlilik durumlarının klinik karar verme becerilerine etkisi
The effect of nursing senior's self-efficacy on symptom management in cancer patients on clinical decision-making skills
İREM ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
HemşirelikAnkara ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEVİNÇ KUTLUTÜRKAN