Üniversitelerde lider hesap verebilirliği, etik iklim, güç mesafesi ilişkilerinin incelenmesi
Exploring the relationships between leader accountability ethical climate and power distance
- Tez No: 732039
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ BANU ERGİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2021
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Okan Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi ve Denetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 287
Özet
Bu araştırmada, üniversitelerde algılanan lider hesap verebilirliği, algılanan örgütsel etik iklim ve güç mesafesi arasındaki ilişkiler karma yöntem araştırma desenlerinden“yakınsak paralel desen”ile incelenmiştir. Nicel araştırma boyutunda tekil ve ilişkisel tarama yöntemi, verilerin toplanmasında ölçek“Lider Hesap Verebilirliği, ”Etik İklim“ ve ”Güç Mesafesi Yönelimi“ ölçekleri kullanılmıştır. Araştırmanın evreni olan Marmara Bölgesi'nde yer alan üniversitelerin mühendislik fakültelerinde görev yapan akademisyenlerin tamamına ölçekler gönderilmiştir. Verilerin analiz edilmesinde betimsel istatistikler, korelasyon, regresyon analizinden yararlanılmıştır. Nitel araştırma boyutunda durum çalışması deseni kullanılmış, veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Katılımcıların belirlenmesinde amaçlı örneklem yönteminden ölçüt örneklem deseni kullanılmış ve verilerin analizinde içerik analizi yapılmıştır. Elde edilen nicel bulgulara göre üniversitelerde lider cevap verebilirlik davranışları, sorumluluk davranışları ve açıklık davranışları orta düzeyde algılanmaktadır. En fazla algılanan örgütsel etik iklim tipleri ”kanunlar ve kodlar“ ve ”kurallar“, en az algılanan örgütsel etik iklim tipleri ”örgütsel çıkar“ ve ”arkadaşlık“ etik iklim tipleridir. Sonuçlar, üniversitenin devlet-vakıf olma durumuna göre anlamlı şekilde farklılaşmaktadır. Üniversitelerde görev yapan akademisyenlerin güç mesafesi yönelimi düzeyi düşüktür. Algılanan lider hesap verebilirlik davranışları düzeyi ile algılanan örgütsel etik iklim düzeyi arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki vardır. Algılanan örgütsel etik iklim düzeyini lider hesap verebilirlik davranışlarından sorumluluk davranışı yordamaktadır. Etik iklim tiplerinden ”kanunlar kodlar“, ”arkadaşlık“ ve ”bireysel çıkar" etik iklim tipleri lider hesap verebilirlik düzeyini yordamaktadır. Nitel araştırma sonuçlarına göre, üniversitelerde lider hesap verebilirliği üniversitelerde etik iklimin oluşumunda yönetsel, bireysel, kültürel, örgütsel faktörlerin etkili olduğu, üniversitede etik kodların çok net olarak bilinmediği, akademisyenlere yönelik etik eğitimin yetersiz olduğu, etik ihlalleri ile karşı karşıya kalındığında en fazla izlenen yolun yönetime bildirme olduğu, yaşanan etik ihlallerin yayın etiği, eğitim öğretim etiği, çalışanları pasifize etme, taciz, yükselmeyi engelleme, atama, işe alma, şeffaf olmama, kendi grubuna avantaj sağlama, düşük ücret ve aşırı iş yükü, projelerle ilgili etik ihlalleri olduğu ortaya çıkmıştır. Üniversitelerde etik iklimin geliştirilmesi için etik eğitimin verilmesi, denetim mekanizmalarının geliştirilmesi, atama kriterlerinin gözden geçirilmesi, insan kaynağının geliştirilmesi ve şeffaflaşma önerileri getirilmiştir. Örgütsel güç mesafesinin bölüm düzeyinde daha düşük düzeyde algılandığı görülmüştür. Hesap verebilirliğin oluşumunu etkileyen faktörlerin kültürel faktörler, siyasal faktörler, hiyerarşi, görev/pozisyon, üniversitenin devlet- vakıf olma durumu olduğu, hesap vermenin cevap verme, açıklama yapma, şeffaf olma olarak algılandığı, kurul komisyonlar, toplantılara katılım ve geniş katılımlı karar vermenin hesap verebilirlik mekanizmaları olarak algılandığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to examine the relationships between perceived leader accountability in universities, perceived organizational ethical climate and power distance to make a number of suggestions that can contribute to the thoretical and practical context of ethical climate in universites in Turkey. This study was designed as a convergent parallel design under the mixed research method. To obtain quantitative data singular and relational screening method was used and“Leader Accountability”,“Ethical Climate”and“Power distance Orientation”scales were used to collect data. The scales were sent to all academicians working in engineering faculties of universities in the Maramara Region, which is the universe of the study. Descriptive statistics and regression analysis were used to analyze the data. The case study design was used in the qualitative research dimension, and the data were collected with a semi-structured interview form. The criterion sampling pattern, one of the purposive sampling method, was used in determining the participants, and content analysis was performed in the analysis of the data. According to the quantitative findings obtained, leader responsiveness behaviors, responsibility behaviors and openness behaviors are perceived at a moderate level in universities. The most perceived organizational ethical climate types are“laws and codes”and“rules”, the least perceived organizational ethical climate types are“organizational interest”and“caring”ethical climate types. The results differ significantly according to the public-foundation status of the university. The power distance orientation level of academicians working at universities is low. There is a positive moderate correlation between the level of leadership accountability behavior and the perceived organizational ethical climate level. Responsibility behaviors predicts organizational ethical climate level from leader accountability behaviors.“Laws and codes”,“Care”and“Instrumental”ethical types predict leader accountability level. Qualitative research results show that both managerial, cultural, individual characteristics of employees and organizational factors are effective in the formation of ethical climate in universities, ethical codes are not known very well, there is no ethical education for academics, the most followed way when faced with ethical violations is to report to the management, most experienced ethical behaviors are education related unethical practices, pacifying employees, harassment, prevention of promotion, appointment, recruitment realted issues, lack of transparency, gaining advantage to one's own group, low wages and excessive workload, ethical violations related to projects. In order to improve the ethical climate in universities, academics made suggestions like: provide ethical training, develop control mechanisms, review appointment criteria, develop human resources, improve trancparency and accountability. It was seen that organizational power distance is perceived at a low level in the department level at universities. It was found that cultural factors, hierarchy, political factors, the status of the university (public-foundation) effect the formation of accountability, responding, making explanations, trancparency, openess are percieved as leader accountability behaviors by academics; boards and commision activities, meetings, board participating in decision making are percieved as accountability mechanisms at universities.
Benzer Tezler
- Diesel motor yağlama teknolojisinde son beş yıldaki gelişmeler üzerinde araştırma
Study on developments in diesel engine lubrication technology within last five years
AYDA KALAYCI
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Gemi MühendisliğiYıldız Teknik ÜniversitesiGemi İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURTEN VARDAR
- The relationship between transformational leadership and organizational culture types with respect to gender differencesin public and private universities
Dönüşümcü liderlik ve örgüt kültürü arasındaki ilişkilerin cinsiyet açısından özel ve devlet üniversitelerinde incelenmesi
BAŞAK TAMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2011
İşletmeDokuz Eylül Üniversitesiİşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMÜR NEZCAN TİMURCANDAY ÖZMEN
- Yükseköğretimde öğretimsel liderlik: Bölüm başkanlarına yönelik nitel bir çalışma
Instructional leadership in higher education: A qualitative study on the heads of departments
AYŞENUR KARAASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. UĞUR AKIN
- Üniversite yöneticilerinin teknoloji liderliği yeterlilik algısının incelenmesi: Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi örneği
Examining the perception of technology leadership competency of university managers: The case of Burdur Mehmet Aki̇f Ersoy University
TUĞBA KARAOĞLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Bilim ve TeknolojiBurdur Mehmet Akif Ersoy ÜniversitesiYönetim Bilişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÜMMÜ GÜLSÜM KAHRAMAN
- Üniversite yöneticilerinin duygusal zeka ve dönüşümcü liderlik özelliklerinin incelenmesi
Investigation of emotional intelligence and transformationalleadership characteristics of university administrators
ASHNA ALI AWLA