Aytül Akal'ın öykü kitaplarının toplumsal cinsiyet bağlamında değerlendirilmesi
Analysis of Aytül Akal's story books in the context of gender
- Tez No: 860534
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEGÜL KARABAY TURAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Toplumsal cinsiyet rolleri, çocuk edebiyatı, Aytül Akal, kitap incelemesi, Gender roles, children's literature, Aytül Akal, book review
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sınıf Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Bu araştırmada, çocuk edebiyatı yazarlarından Aytül Akal'ın öykü kitapları toplumsal cinsiyet rolleri bağlamında incelenmiştir. Aytül Akal'ın öykü kitaplarında, toplumsal cinsiyet rollerinin yansıtılma biçiminin değerlendirilmesi ve kitapların bu rolleri destekler nitelikte olup olmadığının incelenmesini amaçlayan çalışma, nitel araştırma özellikleri taşımaktadır. Amaçsal (monografik- teorik) örnekleme yöntemi ile seçilen veri kaynağını ise yazarın ilkokul çağına hitap eden 15 öykü kitabı oluşturmaktadır. Doküman incelemesi yöntemi ile incelenen veriler, öykülerde bulunan erkek ve kadın karakterlerin; cinsiyet dağılımı, meslekleri, bulundukları mekânlar, gerçekleştirdikleri eylemler, aile içi görev paylaşımları, oynadıkları oyunlar ve kullandıkları nesneler kategorileri altında toplanmıştır. Toplanan veriler betimsel analiz tekniği ile yorumlanmıştır. Oluşturulan kategoriler, öykü kitaplarından doğrudan alıntılar ile desteklenmiştir. Yapılan bu çalışma sonucunda, Aytül Akal'ın öykü kitaplarında bulunan erkek ve kadın karakterlerin, toplumsal cinsiyetin geleneksel normlarına göre tasvir edildikleri kadar bu normları desteklemeyen, sorgulayan rollerde de bulundukları belirlenmiştir. Oluşturulan karakterler ile geleneksel ve çağdaş yaşam arasında bir köprü oluşturulduğu ifade edilebilir. Karakterlerin meslekleri, gerçekleştirdikleri eylemler, aile içi görev paylaşımlarında toplumsal cinsiyet kalıp yargılarını destekleyen verilere ulaşılırken; öykü kitaplarında cinsiyet dağılımı, karakterlerin bulundukları mekânlar açısından daha çağdaş bir yaklaşım içerisinde olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca oynanan oyun ve nesne kullanımı bakımından toplumsal cinsiyeti destekleyen ifadelere rastlansa da bu durumun yoğun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışma çerçevesinde, ebeveynlere, eğitimcilere ve yazarlara bazı önerilerde bulunulmuştur. Çocukların; eşitlikçi, demokratik, evrensel değerleri içeren eserleri okuması ve eleştirel düşünme becerilerini kazandırmak amacıyla rehberlik edilmesi önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
This study analyzed storybooks written by Aytül Akal, a children's literature author, in the context of gender roles. The study, which aimed to analyze how gender roles are reflected in Aytül Akal's story books and whether the books support these roles, used a qualitative research design. The data source selected using the purposive (monographic-theoretical) sampling method included the author's 15 story books addressed to primary school age. Data were analyzed using the document analysis method and collected under categories that included gender distribution, choice of profession, places, personality traits, actions performed, family work sharing, and games and object choices of male and female characters in the stories. The collected data were interpreted using descriptive analysis. The categories created were supported with direct quotations from the storybooks. The results showed that the male and female characters in Aytül Akal's storybooks are portrayed according to the traditional norms of gender as well as in roles that question and do not support these norms. The characters seem to create a bridge between traditional and contemporary life. While some results indicated data supporting gender stereotypes in the characters' choice of profession, actions they performed, and the sharing of work within the family, a more contemporary approach was detected in the story books in terms of gender distribution and the places where the characters were found. In addition, although some statements were found to support gender in terms of play and object selection and personality traits, this finding was not very intensive. In line with these findings, the study had some recommendations for parents, educators, and authors. It is recommended that children should read books containing egalitarian, democratic, and universal values and be provided with guidance to gain critical thinking skills.
Benzer Tezler
- Aytül Akal'ın çocuk kitaplarının eğitsel iletiler açısından incelenmesi
The research in terms of the educational messages of Aytül Akal's children's books
ABDULLAH TEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KADİR KAAN BÜYÜKİKİZ
- Aytül Akal'ın öykülerinin çocuklara eleştirel düşünme becerisi kazandırması bağlamında incelenmesi
Analysing Aytül Akal's stories in terms of acquiring critical thinking skill to children
EMİNE KEMANECİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMersin ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ORHAN ÖZDEMİR
- Aytül Uncu Akal'ın öykü ve masallarında tema, dil ve eğitim öğeleri
Theme, language and education elements in Aytül Uncu Akal's stories and tales
DİLŞAD DENİZ KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜSEYİN TUNCER
- Aytül Akal'ın çocuk romanlarının söz varlığı açısından incelenmesi
Examining Aytül Akal's children's novels in terms of vocabulary
MERVE AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKırşehir Ahi Evran ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMAY ÇAKIR
- Aytül Akal'ın 'kızım, ben çocukken…' adlı kitabının yabancılara Türkçe öğretimi a1-a2 seviyesi bağlamında sadeleştirilmesi
Simplification of aytul akal's book 'kizim, ben çocukken…' in the context of a1-a2 level of Turkish teaching to foreigners
ALİ ATALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve Öğretimİnönü ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA MERT