Özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri ve anne-baba tutumları arasındaki ilişkinin tipik gelişim gösteren çocuğa sahip aileler ile karşılaştırılması
Comparison of the relationship between psycholoical resilience levels and parental attitudes of families with children with special needs and families with typically developing children
- Tez No: 863267
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ TRİNGA SHPENDI ŞİRİN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Sosyoloji, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Özel gereksinimli çocuk, anne baba tutumları, psikolojik dayanıklılık, tipik gelişim gösteren çocuk, Child with special needs, parental attitudes, psychological resilience, typically developing child
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Aile Danışmanlığı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 119
Özet
Bu araştırma özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin psikolojik dayanıklılık düzeyleri ve anne baba tutumları arasındaki ilişkinin tipik gelişim gösteren çocuğa sahip aileler ile karşılaştırılmasını incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, İstanbul ili Ümraniye ilçesinde yaşayan özel gereksinimli çocuğa sahip ve tipik gelişim gösteren çocuğa sahip 168 anne ve 49 baba olmak üzere toplam 217 anne ve babanın katılımı ile kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Bu araştırmada anne ve babaların psikolojik dayanıklılık düzeylerini saptamak amacıyla Basım ve Çetin (2011) tarafından geliştirilen“Yetişkinler İçin Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği”; anne ve babaların anne baba tutumlarını belirmek için de Gülay Ogelman ve Özyürek (2021), geliştirdikleri“Anne- Baba Tutum Ölçekleri (4-12 Yaş)”ve anne babaların demografik özelliklerine ilişkin veri elde etmek için araştırmacının oluşturduğu“Demografik Bilgi Formu”kullanılmıştır. Tüm veriler bilgisayarda SPSS (statistical package for social sciences) 26 programına kaydedilerek analiz edilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde,“Kolmogorov-Smirnov Testi”,“Independent Sample t-Testi”,“Tek yönlü Varyans (Oneway ANOVA)”,“Bonferroni Testi, ”Tamhane's Testi" kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin psikolojik dayanıklılıklarının; cinsiyet, yaş, gelir durumu, çocuk sayısı ve çocukların tanıları değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin psikolojik dayanıklılıklarının; eğitim durumu, çalışma durumu, psikolojik destek alıp almama ve özel gereksinimli çocuğa sahip olma durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Tipik gelişim gösteren çocuğa sahip ailelerin psikolojik dayanıklılığın; cinsiyet, yaş, eğitim durumu, gelir durumu, çocuk sayısı ve psikolojik destek alıp almama değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Tipik gelişim gösteren çocuğa sahip ailelerin psikolojik dayanıklılıklarının; çalışma durumlarına göre farklılık gösterdiği bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin anne baba tutumlarının; cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, gelir durumu ve çocukların tanıları değişkenine göre anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Özel gereksinimli çocuğa sahip ailelerin anne baba tutumlarının; çalışma ve özel gereksinimli çocuğa sahip olma durumu değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Tipik gelişim gösteren çocuğa sahip ailelerin anne baba tutumlarının; yaş, eğitim durumları, çalışma durumları, gelir durumları ve çocuk sayısı değişkenine göre anlamlı farklılık göstermediği bulunmuştur. Tipik gelişim gösteren çocuğa sahip ailelerin anne baba tutumlarının; cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
This research was conducted to examine the relationship between the psychological resilience levels and parental attitudes of families with children with special needs and their comparison with families with typically developing children. The research was conducted using the random sample mmethod with the participation of a total of 217 mothers and fathers, 168 mothers and 49 fathers of children with special needs and children with typical development, living in the Ümraniye district of Istanbul. In this study, the“Psychological Resilience Scale for Adults”developed by Basım and Çetin (2011) in order to determine the psychological resilience levels of mothers and fathers; The“Parenting Attitude Scales (4-12 Ages)”developed by Gülay Ogelman and Özyürek (2021) were used to determine the parental attitudes of the mothers and fathers, and the“Demographic Information Form”created by the researcher was used to obtain data on the demographic characteristics of the parents. All data were recorded and analyzed in the SPSS (statistical package for social sciences) 26 program on the computer. In the analysis of the data obtained,“Kolmogorov-Smirnov Test”,“Independent Sample t-Test”,“One-way ANOVA”,“Bonferroni Test, ”Tamhane's Test" were used. According to the findings of the research, the psychological resilience of families with children with special needs; It was found that there was no significant difference according to the variables of gender, age, income level, number of children and children's diagnoses. Psychological resilience of families with children with special needs; It was found that there was a significant difference according to education level, employment status, whether or not receiving psychological support and having a child with special needs. Psychological resilience of families with typically developing children; It was found that there was no significant difference according to the variables of gender, age, education level, income level, number of children and whether or not they received psychological support. Psychological resilience of families with typically developing children; It was found that it varies according to working conditions. According to the findings of the research, parental attitudes of families with children with special needs; It was found that there was no significant difference according to gender, age, education level, income level and children's diagnoses. Parental attitudes of families with children with special needs; It was found that there was a significant difference according to the variables of employment and having a child with special needs. Parental attitudes of families with typically developing children; It was found that there was no significant difference according to age, education level, employment status, income level and number of children. Parental attitudes of families with typically developing children; It was found that there was a significant difference according to the gender variable.
Benzer Tezler
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin yaşam doyumlarının öz anlayış ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri açısından incelenmesi
Investigation of satisfaction with life of the parents who have children with special needs in terms of psychological resilience, self-compassion levels
GÖKÇEN BOZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NALAN KAHVECİ
- Psikososyal yaklaşımla özel eğitime gereksinimi olan çocukların annelerine yönelik bir araştırma
A research on mothers of children in need of special education with psychosocial approach
SÜNDÜS SEMA SANCAKOĞLU
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimYalova ÜniversitesiSosyal Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ RIZA ABAY
- Özel gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin depresif belirtilerinin yordanmasında psikolojik dayanıklılık ve kolektivist başa çıkma stillerinin rolü
The role of psychological resillience and collectivist copig styles in predicting the depressive symptoms of parents having children with special needs
SİBEL EYÜBOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimTrabzon ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ALTUN
- Özel gereksinime ihtiyacı olan çocuklara sahip anne babalarda travma sonrası büyüme psikolojik dayanıklılık ve yaşam kalitesi
Posttraumatic growth, psychological resilience and quality of life in father and mothers of children with special needs
GÜLŞEN FİLAZOĞLU ÇOKLUK
Doktora
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞE ÖZLEM MESTÇİOĞLU GÖKMOĞOL
- Özel eğitim gereksinimli çocuğa sahip ebeveynlerin empati eğilimleri ile psikolojik dayanıklılıkları arasındaki ilişkinin bazı değişkenlere göre incelenmesi
The relationship between the level of emphatic tendency and resilience for parents of children with special education needs
SEMRA AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimNişantaşı ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ HAYDAR ŞAR