Depremi yaşayan bireylerle çalışan psikologlarda ikincil travmatik stres düzeyi ve psikolojik semptomların incelenmesi
Examination of secondary traumatic stress level and psychological symptoms of psychologists working with earthquake survivors
- Tez No: 863575
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ CUMHUR AVCİL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Antalya Bilim Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu araştırma, 6 Şubat 2023 Depremi'ne doğrudan maruz kalan kişilerle çalışan psikologların ikincil travmatik stres düzeylerini ve psikolojik semptomlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Yüz yüze veya çevrimiçi görüşmeler yoluyla, deprem bölgesinde veya kendi bulunduğu ilde çalışan psikologlar bu araştırmaya dahil edilmiştir. Örneklem, 6 Şubat Depremi'ni yaşamış bireylerle çalışan ve depremi doğrudan deneyimlememiş 115 psikologtan oluşmaktadır. Nicel araştırma yöntemlerinden kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Katılımcıların sosyodemografik ve mesleki bilgileri araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu aracılığıyla toplanmıştır. İkincil travmatik stresi ölçmek için“İkincil Travmatik Stres Ölçeği Türkçe Formu”ve psikolojik semptomları ölçmek için“Kısa Semptom Envanteri”kullanılmıştır. Bu çalışmanın sonuçları, depremi yaşayan bireylerle çalışan psikologlarda mesleki deneyimi 10 yılın üzerinde olanların psikolojik semptom, anksiyete ve olumsuz benlik düzeylerinin daha düşük olduğunu ortaya koymaktadır. Afet bölgesine gitmeyen psikologlar, afet bölgesine gidenlere kıyasla daha yüksek düzeyde hostilite sergilemektedir. Ayrıca, kaçınma davranışı ile deprem tarihi ve katılımcıların depremle ilgili çalışmaya başlama tarihi arasındaki süre arasında negatif ve anlamlı bir ilişki vardır. Afet bölgesinde çalışan psikologların, sahada geçirdikleri süre ile ikincil travmatik stres düzeyleri arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki olduğu saptanmıştır. Uzmanlık alanı klinik psikoloji olan psikologlar, uzmanlık alanı klinik psikoloji olmayanlara göre daha düşük düzeyde psikolojik semptom, kaygı ve depresyon geliştirmektedir. Ayrıca, psikoterapi desteği sağlamanın ikincil travmatik stres ve psikolojik semptomlar üzerinde önleyici etkisi vardır. Araştırmaya katılan psikologların ikincil travmatik stres ve psikolojik semptom düzeyleri arasında pozitif ve anlamlı bir ilişki gözlenmiştir Sonuç olarak psikoterapi desteği sağlama, klinik psikolog olma, depreme maruz kalan birinci dereceden bir yakını olmama, afet bölgesinde kısa süreli çalışma, afet çalışmalarına diğer kurumlara istinaden EMDR Derneği veya Türk Psikologlar Derneği kuruluşları bünyesinde katılma durumlarının; ikincil travmatik stres ve psikolojik semptomlar üzerinde koruyucu faktörler olduğu bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
This study aims to examine the secondary traumatic stress levels and psychological symptoms of psychologists working with people directly exposed to the February 6, 2023 Earthquake. Through face-to-face or online interviews, psychologists working in the earthquake region or in their own provinces were included in this study. The sample consisted of 115 psychologists who worked with earthquake survivors of the February 6 disaster and did not directly experience the earthquake. Cross-sectional survey model, one of the quantitative research methods, is used Sociodemographic and occupational information of the participants were collected via personal information form prepared by the researcher. Turkish adaptation of“Secondary Traumatic Stress Scale”was used to measure secondary traumatic stress and“Brief Symptom Inventory”was used to measure psychological symptoms. Results of this study reveals that psychologists on-site with over 10 years of professional experience have lower levels of psychological symptoms, anxiety, and negative self. Besides, psychologists who did not visit the disaster area demonstrate higher levels of hostility compared to those on-site. Additionally, there is a negative and significant relationship between the avoidance behaviour and time interval of earthquake date and participants' start-date. There is a positive and significant relationship between secondary traumatic stress levels of on-site psychologists and the time they spent in the research site. Psychologists whose specialty is clinical psychology develop lower levels of psychological symptoms, anxiety and depression than those whose specialty is not clinical psychology. Furthermore, providing psychotherapy support has preventive effect on secondary traumatic stress and psychological symptoms. A positive and significant relationship is observed between the level of secondary traumatic stress and psychological symptoms among participant psychologists. To conclude, providing psychotherapy support, being a clinical psychologist, not having any first-degree relative exposed to that earthquake, working in the disaster area for a short period of time and participating disaster studies as a part of organization EMDR Association and Turkish Psychologists Association are all found to be protective factors on secondary traumatic stress and psychological symptoms.
Benzer Tezler
- Ergonomik risk taşıyan masa başı çalışanlarda skapular hareket bozukluklarının ı̇ncelenmesi
An examination of scapular dyskinesis in office workers exposed to ergonomic risk factors
ÖZDE DEPRELİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Fizyoterapi ve RehabilitasyonDoğu Akdeniz Üniversitesi-Eastern Mediterranean UniversitySağlık Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ENDER ANGIN
- Hastane öncesi acil sağlık hizmetleri çalışanlarının afetlere karşı psikolojik dirençliliği, iyilik haline ilişkin algıları ve bütünlük duyguları
Pre-hospital emergency health workers' psychological resilience against disasters, perceptions on wellbeing and sense of coherence
YAZGÜL POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiAfet Eğitimi ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUGAY TUTKUN
- Türkiye'de sigortacılık sektörü: Konut sigorta poliçelerinin genelleştirilmiş doğrusal model ile uyumu
Insurance sector in Turkey: Compatibility of housing insurance policies with generalized linear model
MERVE ESRA GÜLCEMAL
Doktora
Türkçe
2025
EkonometriDokuz Eylül ÜniversitesiEkonometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ KEMAL ŞEHİRLİOĞLU
- 6 şubat Kahramanmaraş merkezli deprem sonrası Hatay ilinde acil servis hekimlerinin tükenmişlik düzeyi ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi
Evaluation of the burnout level and affecting factors of emergency physicians in Hatay province after the 6 february earthquake centered in Kahramanmaraş
PINAR BAYDAR YÜCEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Acil TıpHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiAcil Tıp Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA POLAT
- Kahramanmaraş merkezli depremlerde görev yapan ruh sağlığı çalışanlarının ikincil travmatik stres sonrası psikolojik sağlamlık, insomnia, depresyon ve anksiyetenin nörobilim bağlamında incelenmesi
Investigation of psychological resilience, insomnia, depression and anxiety after secondary traumatic stress in mental health workers working in earthquakes centered in kahramanmaras in the context of neuroscience
NİSA NUR YAVUZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiNörobilim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKER TEKİN ERGÜZEL