Mudarebenin kurumsallaşması: Vakıf olarak uygulanma potansiyeli
Institutionalization of mudarabah: Potential for implementation as a foundation
- Tez No: 863605
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA ZİŞAN KARA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bankacılık, Din, Ekonomi, Banking, Religion, Economics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Aksaray Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam İktisadı ve Finansı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Mudarebe emek sermaye ortaklığına dayanan ticari bir akittir. Bu akit, İslamiyet'ten önce de kullanılmış bir akittir ve İslam hukukunda da caiz kabul edilmiştir. Bu akit İslam hukuk kitaplarında ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. İslam kaynaklarında helal yollarla ticaret yapmak, ortaklık kurmak, parayı dönüşüme sokmak, üretime dâhil etmek vs. övülen eylemlerden olmuştur. Faiz, kumar ve tekelleşme gibi haksız kazanca, hakların gaspına yol açacak eylemler için ciddi tedbirler almaktadır. Ticareti, ortaklığı, risk paylaşımını, dayanışmayı kapsayan Mudarebe uygulaması, adil paylaşımı sağlayacak, İslami finans için alternatif olabilecek bir uygulamadır. Osmanlı iktisat hayatında ve para vakıflarında uygulanan mudarebe, günümüzde katılım bankalarında kullanılmaktadır. Bu kurumların fon toplama kısmında çok fazla kullanılan mudarebe, fon kullandırma kısmında fazla tercih edilmemiştir. Bunun birçok nedeni bulunmaktadır fakat başlıca nedeni uygulanmasında yüksek risk barındırmasıdır ve uygulanma bakımından diğer finansal işlemlere göre daha zor bir yapıda bulunmasıdır. Mudarebe ortaklığı, yatırım amaçlı kurulan ortaklıktır. Mudarebe işletmek, yatırım yapılan işletmecinin kazancına bağlı bir kar paylaşımı veya zarar etme riski taşımaktadır. Sürecin şeffaf ve güvenilir şekilde gerçekleşmesi için işletme sahibinin özel olarak denetlenmesi gereklidir. Böyle bir denetim, riski biraz daha azaltacak yatırımcıları bu ortaklık konusunda daha çok cesaretlendirecektir. Ancak banka birçok işlem yaptığı ve müşteri ağı çok geniş olduğu için bunun uygulanması banka bünyesinde meşakkatli bir süreci oluşturur. Yatırım sadece dövize, hisse senetlerine para yatırıp bir bireysel kazanç elde etmek değil, sermaye, emek, toprak, girişimcilik unsurlarını içerinde barındıran üretimin devamlı gerçekleştiği, her kesimin fayda göreceği sürdürülebilir bir finansal süreci ifade etmektedir. Bunun için uzun vadeli fonlara ihtiyaç vardır. Kısa vadeli fonlar piyasadaki değişikliklerden daha çok etkilenmektedir ve bu durum hızlı fiyat değişikliklerine yol açmaktadır. Uzun vadeli yatırımlar daha fazla kar getirir ve büyüme potansiyeli kısa vadeli yatırımlara göre daha çoktur. Ayrıca kısa vadeli işlemlerde alım satım işlemleri daha sık gerçekleştiği için yatırım maliyetlerini arttırmakta ve yatırım faaliyetlerinin azalmasına yol açmaktadır. Bundan dolayı mudarebe esaslı yatırım faaliyetlerinin banka bünyesinde aktif şekilde kullandırılması zordur. Yatırım için uzun vadeli fonlar gereklidir ve vakıflar uzun vadeli fonlara sahip kurumlardır. Tek bir finansman aracı kullanıp, kullandırması ve yatırım faaliyetlerinin artırılması adına faaliyet yürütmeleri açısından vakıflar daha uygun ya bağımsız kuruluşlardır. Para vakıfları ve İslam bankalarının aksine, tek bir finansal işlem üzerine kurumsallaşan risk sermayesi şirketleri emek- sermaye ortaklığı sayesinde çok sayıda kişiye fon kullandırmakta ve teknolojik yeniliklere, girişim faaliyetlerine öncülük etmektedir. Mudarebenin de bu şekilde vakıf modelinde kurumsallaşması, kamunun ihtiyaçlarına karşılık veren vakıf geleneğini devam ettirmek, İslami finans alanında alternatif kurum oluşturmak, insanların İslam hukukuna uygun yöntemlerle kredi ihtiyacını gidermek ve yatırım faaliyetlerini arttırıp finansal sürdürülebilirlik ve etkin kaynak yönetimi sağlamak bakımından önem taşımaktadır. Bu çalışmada, mudarebe akdi Hanefi fıkhı çerçevesinde ele alınmış, Mudarebe esaslı kurulan, İslami finans kurumları arasında yer alan Para vakıfları ve katılım bankaları detaylıca incelenip, mudarebenin vakıf olarak kurumsallaşmasına yönelik bir şema oluşturulmuş ve uygulanma potansiyeli tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Mudarabah is a commercial contract based on labor-capital partnership. This contract was used before Islam and is considered permissible in Islamic law. This contract is discussed in detail in Islamic law books. In Islamic sources, trading in halal ways, establishing partnerships, transforming money, including it in production, etc. are praised actions. It takes serious measures against actions such as interest, gambling and monopolization that will lead to unjust gain and usurpation of rights. Mudarabah, which encompasses trade, partnership, risk sharing and solidarity, is a practice that will ensure fair sharing and may be an alternative for Islamic finance. Mudarabah, which was practiced in Ottoman economic life and money foundations, is used in participation banks today. Mudarabah, which is widely used in the fund collection part of these institutions, is not preferred in the fund disbursement part. There are many factors for this, but the main reason is that it involves high risk in its implementation and is more difficult to implement than other financial transactions. Mudarabah partnership is a partnership established for investment purposes. Operating a Mudarabah carries a risk of profit sharing or loss depending on the earnings of the investee operator. In order for the process to take place in a transparent and reliable manner, the business owner needs to be specially audited. Such an audit will reduce the risk a little more and encourage investors to enter into this partnership. However, since the bank conducts many transactions and its customer network is very wide, the implementation of this is an arduous process within the bank. Investment is not only about investing money in foreign currency or stocks and making an individual gain, but also about a sustainable financial process that includes the elements of capital, labor, land and entrepreneurship, where production takes place continuously and all segments will benefit. For this, long-term funds are needed. Short-term funds are more affected by changes in the market and this leads to rapid price changes. Long-term investments are more profitable and have more growth potential than short-term investments. In addition, since buying and selling transactions occur more frequently in short-term transactions, it increases investment costs and leads to a decrease in investment activities. Therefore, it is difficult to actively utilize mudarabah-based investment activities within the bank. Investment requires long-term funds and foundations are long-term funds. Foundations are more suitable or independent organizations in terms of using and lending a single financing instrument and carrying out activities to increase investment activities. Unlike money foundations and Islamic banks, venture capital companies, which are institutionalized on a single financial transaction, provide funds to a large number of people through labor-capital partnership and pioneer technological innovations and entrepreneurial activities. The institutionalization of mudarabah in the waqf model in this way is important in terms of continuing the tradition of waqf that responds to the needs of the public, creating an alternative institution in the field of Islamic finance, meeting people's credit needs in accordance with Islamic law, increasing investment activities and ensuring financial sustainability and effective resource management. In this study, the mudarabah contract is discussed within the framework of Hanafi jurisprudence, money foundations and participation banks, which are among the Islamic financial institutions established on the basis of mudarabah, are examined in detail, a scheme for the institutionalization of mudarabah as a foundation is created and its potential for implementation is discussed.
Benzer Tezler
- Muhasebe meslek örgütlerinin kurumsallaşma algıları üzerine bir araştırma
A research on the institutionalization perceptions of professional accountancy organizations
ADEM KOCATÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
İşletmeKaramanoğlu Mehmetbey Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NAMIK KEMAL ERDEMİR
- Muhasebede kurumsallaşma süreci: Türkiye'deki gelişmeler, Azerbaycan için öneriler
The process of institutionalization in accounting: Developments in Turkey, suggestions for Azerbaijan
ELNUR SAFARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MaliyeAnadolu ÜniversitesiMuhasebe ve Finansman Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERGÜN KAYA
- Bilinirliği yüksek yabancı denetim firmalarının kurumsallaşma ve toplumsal itibar düzeyinin Türk denetim firmaları ile karşılaştırılması
Comparison of highly reputable foreign audit firms incorporation and social reputation levels with Turkish audit firms
FATİH MEHMET ALTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Maliyeİstanbul Aydın ÜniversitesiMuhasebe ve Finansal Yönetim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FARİS KOCAMAN
- Muhasebe dersi alan yükseköğretim öğrencilerinin adli muhasebe kavramına ilişkin farkındalığı: Kayseri ili örneği
The awareness of higher education student who take the accounting course on the concept of forensic: The case of Kayseri proveince
SEÇKİN AKGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKayseri ÜniversitesiMuhasebe ve Finansal Yönetim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SEMRA AKSOYLU
- Adli muhasebecilik mesleği ve Türkiye'deki gelişme potansiyeline yönelik bir araştırma
Forensic accounting profession and a survey about it's development potential in Turkey
ELİF YÜCEL