Artificial intelligence applications on urban quality: Hamburg and İzmir cases
Kentsel kalı̇te üzerı̇ne yapay zeka uygulamaları: Hamburg ve İzmı̇r örneklerı̇
- Tez No: 863621
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NESİP ÖMER EREM, DR. AYŞE GLASS
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: kentsel yaşam kalitesi, yapay zekâ sistemleri, kentsel tasarım, İzmir, Hamburg, urban quality of life, artificial intelligence systems, urban design, İzmir, Hamburg
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 121
Özet
Kentsel mekânlar, kent dokusu içerisinde yerleşik alanlar dışında kalan alanlardır. Kentler toplumsal değişimlerin yaşandığı nirengi noktası ve kolektif birikimlerin fiziksel mekâna yansıdığı somut karşılıklarıdır. Kentsel kalite; estetik değer, sosyal etkileşim, çevresel sürdürülebilirlik, hizmet kalitesi ve kentsel deneyimi olumlu yönde etkileyen kavramların birleşimidir. Kentsel mekanlar ile kentsel kalite arasında birbirini besleyen oldukça sıkı bir bağ bulunmaktadır. Estetik kaygılarla tasarlanmış, işlevsel, çevresel ayak izi düşük ve stratejik olarak organize edilmiş ulaşım sistemlerine sahip kentler, kent sakinlerinin yaşam standartlarını olumlu yönde etkileyebilmektedir. Günümüzün büyüyen ve gelişen şehirleri, sürdürülebilirliklerini artırmak ve sakinlerinin refahını iyileştirmek için yenilikçi yaklaşımlar benimsemeye başlamıştır. Bu teknolojilerin en yenilerinden biri olan yapay zeka tabanlı sistemler hızla gelişmekte ve artık teori ve araştırma ortamlarının ötesine geçerek insan faaliyetlerinin her alanında giderek daha fazla kullanılmaktadır. Kentlerin gelişim ve planlama süreçlerinde yapay zekâ ve diğer dijital yeniliklerin kullanımı, yaşam kalitesini artırmak için kritik bir araç haline gelmiştir. Bu teknolojiler kentsel gelişim süreçlerinde giderek daha fazla kabul görmekte ve uygulanmaktadır. Bu entegrasyona dahil olan ve kentlerinde yeni teknolojilerin kullanımını benimsemiş iki liman kenti olan Hamburg ve İzmir, bu bağlamda analiz edilecek kentler olarak belirlenmiştir. Bu çalışmanın araştırma soruları şunlardır: Yeni sistemler kentler tarafından yaşam kalitesini artırmak için hangi alanlarda kullanılmaktadır ve yapay zekâ uygulamalarının kentsel ortamlara entegre edilmesinin kent sakinleri için potansiyel etkileri nelerdir? Bu sorulara dayanarak, araştırma, entegrasyonun nerede gerçekleşmeye başladığına dair tarafsız bir açıklama sağlamaya odaklanarak, kentsel estetik, güvenlik, ulaşım ve sürdürülebilirlik kriterleri bağlamında kentsel yaşam kalitesini artıran yapay zeka tabanlı projelere genel bir bakış sağlamayı amaçlamaktadır. Tez, çoklu vaka çalışmaları ve karşılaştırmalı vaka çalışmalarından oluşan bir araştırma metodolojisi kullanmaktadır. İlk olarak, yapay zeka sistemleri ve kentsel yaşanılabilirlik kriterleri üzerine mevcut çalışmaların detaylı bir literatür taraması sunulmaktadır. İkinci bölümde, kentsel alan kavramının farklı görüşler tarafından nasıl tanımlandığı ve kentsel kaliteyi değerlendirmek için kullanılan çeşitli kriterler incelenmekte ve bunlar arasından dört ana kriter seçilmektedir: erişilebilirlik, kent estetiği, güvenlik ve sürdürülebilirlik. Üçüncü bölümde, yapay zekanın tarihsel gelişimi ve yapay zeka sistemlerinin alt dalları ve uygulama alanları sunulmuştur. Kentlerin gelişiminde erişilebilirlik, kent estetiği, güvenlik ve sürdürülebilirlik olmak üzere dört ana kriterin göz önünde bulundurulması, kentsel alanların insan ihtiyaçlarını karşılaması, sosyal ve çevresel dengeyi sağlaması ve sürdürülebilir bir yaşam tarzını teşvik etmesi açısından önemlidir. Bu nedenle 4 ana başlık altında günümüz kentlerinde hangi yapay zekâ modellerinin ve projelerinin, hangi alanlarda ve ne şekilde kullanıldığına dair genel bir bakış sunulmuştur. Dördüncü bölümde, çoklu vaka çalışmaları bağlamında, kentsel gelişimde yapay zeka teknolojilerinin kullanımını benimsemiş farklı ülkelerdeki iki liman kenti, Hamburg ve İzmir analiz edilmekte ve kentsel kaliteyi artırmak için geliştirilen ve halihazırda uygulanan yapay zeka tabanlı projeler açısından karşılaştırmalı bir değerlendirme sunulmaktadır. Tez, Hamburg ve İzmir'de kentsel yaşanabilirliği artırmak için yapay zeka teknolojilerinin mevcut entegrasyonunu ve gelecekteki entegrasyon potansiyelini tartışmaktadır. Araştırmanın sonuçları, yapay zekânın şehirlerde nasıl kullanıldığına dair bilimsel bir temel sağlamakta ve yapay zeka tabanlı projelerin Hamburg ve İzmir'de hangi kentsel yaşam kriterlerini karşılayarak yaşam kalitesini nasıl artırabileceğine dair farklı bakış açıları sunarak oluşturulacak yeni yapay zeka tabanlı projeler ve bunların geliştirilmesi süreci için bir perspektif sunmaktadır. Yapay zeka çözümlerinin kentsel yaşam standartlarının iyileştirilmesine nasıl katkı sağladığı analiz edilerek, başarılı uygulamaların kendi kentsel özellikleri dikkate alınarak birbirlerine nasıl aktarılabileceği üzerine bir değerlendirme yapılmıştır. Elde edilen bilgiler ışığında, daha iyi tasarlanmak ve sürdürülebilir olmak isteyen kentlerde yapay zekânin potansiyelinden yararlanarak ve daha verimli, yaşanabilir ve insan merkezli kentsel alanlar tasarlamak için kentsel çözümlerin geliştirilmesi konusunda gelecek çalışmalara bilimsel bir temel sağlanması öngörülmektedir.
Özet (Çeviri)
Urban quality is a combination of aesthetic value, social interaction, environmental sustainability, service quality, and concepts that positively influence the urban experience. Emerging cities are adopting innovative approaches to increase sustainability and improve the well-being of their residents. One of the newest technologies, artificial intelligence-based systems, can be a critical tool for enhancing the quality of life in urban development learning capability. Research questions for this study are: where are new technologies being used by cities to enhance quality of life, and what are the potential implications for citizens of integrating artificial intelligence applications into urban environments? The thesis employs a research methodology consisting of multiple case studies and comparative case analysis. First, a detailed literature survey of existing studies on artificial intelligence systems and urban livability criteria is conducted and the application areas of artificial intelligence systems are examined under 4 main urban quality criteria: accessibility, urban aesthetics, safety, and sustainability. In the context of multiple case studies, two port cities in different countries, Hamburg and İzmir, are analyzed and a comparative assessment is presented in terms of smart system-based projects developed to enhance urban quality. The thesis discusses the pros and cons of both cities' approaches to urban design and the potential of integrating artificial intelligence technologies to enhance urban livability. Finally, following the findings, the outcomes of this research provide a promising perspective by offering different perspectives about how AI could be used in cities to improve well-being.
Benzer Tezler
- Sürdürülebilir hava kalitesi için yapay zeka yöntemleri ile partiküler madde tahmininin modellenmesi
Modeling particulate matter estimation with artificial intelligence methods for sustainable air quality
SALİHA ÇELİKCAN BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Meteorolojiİstanbul Teknik ÜniversitesiMeteoroloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN TOROS
- Trafik işaret levhaları için bir sürücü destek sistemi önerisi
Driver assistance system recommendation for traffic signs
MUHAMMED BUĞRA KIZILARSLANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
UlaşımAtatürk Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. AHMET ATALAY
- Kentsel yaşam kalitesi değerlendirmesinde bulanık küme modeli: örnek alan: zeytinburnu ilçesi
Fuzzy set model in the evaluation of urban life quality: case study district of zeytinburnu
OLCAY (GÖKAL) AYDEMİR
Doktora
Türkçe
2008
Şehircilik ve Bölge PlanlamaYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Bölümü
PROF. DR. BETÜL ŞENGEZER
- Akıllı kent yaklaşımı ve Türkiye'deki büyükşehirlerde uygulama imkânları: Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Hatay Büyükşehir Belediyesi örnekleri
The smart city approach and the opportunities on applications in metropolitan municipalities of Turkey: The cases of Gaziantep Metropolitan Municipality and Hatay Metropolitan Municipality
AYŞEGÜL BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Kamu YönetimiHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENOL ADIGÜZEL
- Deep learning based road segmentation from multi-source and multi-scale data
Çok kaynaklı ve çok ölçekli veriyle derin öğrenme tabanlı yol bölütlenmesi
OZAN ÖZTÜRK
Doktora
İngilizce
2023
Jeodezi ve Fotogrametriİstanbul Teknik ÜniversitesiGeomatik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DURSUN ZAFER ŞEKER