Mezheplerin fıkhî ihtilaflarında hadislerin rolü (Bulûġu'l-Merâm kitabı aile hukuku özelinde)
The role of haditsh in fıqh disputes of sects. (Law of domestic relations specific to Bulugh al-Maram book)
- Tez No: 864818
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MUAMMER VURAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Fıkhî ihtilafların ortaya çıkmasında birçok etken vardır. Bu etkenlerin belki de en önemli payını hadis kaynaklı ihtilaflar oluşturmaktadır. Bu ihtilaflar ilk başta olumsuz gibi gözükse de fıkhın gelişmesine uygun ortam hazırlamasının yanısıra İslâm hukuk edebiyatının zenginleşmesi ve gelişmesinde büyük bir rol oynamıştır. Bu farklı düşünce ve görüşlerin incelenmesi; İslâm hukukçularının tartışmalarının rastgele olmadığını aksine bir arka planı olduğunu ve fakihlerin fıkhî problemlerde hüküm verirken bir yöntem ve metoda dayandığını ortaya çıkarmak, ayrıca fıkhî konularda meleke elde etmek açısından son derece önem arz etmektedir. Bu hedeflerle hazırladığımız araştırmamızda iki büyük mezhebin kurucu önderi olan İmam Ebû Hanîfe ile İmam Şâfiî'nin arasında ortaya çıkan ihtilafları aile hukuku (münâkehât bahsi) özelinde inceledik. İhtilafların tespiti hususunda İbn Hacer el-Askalânî'nin Buluğu'l Merâm min Edilleti'l Ahkâm adlı eserini esas alarak ihtilafa sebep olan hadisleri tespit ettik. Akabinde hadisleri konularına göre ayırdık. Daha sonra tespit edilen hadislerin kütüb-i tis'a özelinde tahriclerini yaptık. Ardından ihtilafa neden olan saikleri ve tarafların delillerini Hanefî ve Şâfiî mezhebi fıkıh külliyatlarından faydalanarak ortaya çıkardık. Çalışmamız sonucunda taraflar arasında doğan ihtilaflarda özellikle hadis tercih kriterlerinin ve nasslara yaklaşımlarındaki metod farklılıklarının etkili olduğu sonucuna vardık. Bununla beraber dönemin şartlarının, ihtiyat ilkesinin, lafızlara yüklenen çeşitli anlamların da bu ihtilaflara sebep olduğunu gözlemledik. Araştırmamız; giriş, iki bölüm ve sonuç kısımlarından oluşmaktadır. Çalışmamızın giriş bölümünde araştırmanın konusu, kapsamı, kaynakları, metodu ve amacından bahsettik. Birinci bölümde zikredilen mezheplerin kurucu imamlarının hayatlarını, eserlerini, ictihad metotlarını, haber-i vâhid ile amel etme metotlarını ve fıkıh ilmindeki yerlerini konu edindik. İkinci bölümde iki kurucu imamın nikâh bahsi özelinde ihtilaflarını ve tarafların konu hakkındaki delillerini inceledik. Sonuç kısmında ise gözlemlenen ihtilaflara dair değerlendirmeleri ve ulaştığımız bulguları serdettik.
Özet (Çeviri)
There are many factors in the emergence of fiqh disagreements. Perhaps the most important part of these factors is the hadiths. Although these conflicts may seem negative at first, they played a great role in the enrichment and development of Islamic legal literature as well as preparing an environment suitable for the development of fiqh. Examining these different thoughts and opinions; It is extremely important to reveal that the discussions of Islamic jurists are not random, but have a background, and that jurists rely on a method and method when adjudicating on fiqh problems, and also in terms of gaining competence in fiqh issues. In our research, which we prepared with these goals, we examined the conflicts that arose between Imam Abu Hanifa, the founding leader of the two great sects, and Imam Shafii, in the context of family law (munakahat bet). Based on the work of Ibn Hajar al-Askalani's Buluğu'l Meram min Edilleti'l Ahkam, we identified the hadiths that caused the conflict. Afterwards, we divided the hadiths according to their subjects. Afterwards, we made the transcriptions of the hadiths that were determined specifically for the Kutub-i tis. Then, we uncovered the motives that caused the conflict and the evidences of the parties by making use of some Hanafi and Shafi'i sect fiqh corpus. As a result of our study, we came to the conclusion that especially the hadith preference criteria and the method differences in the approaches to the texts are effective in the conflicts between the parties. However, we observed that the conditions of the period, the precautionary principle, and the various meanings attributed to the words also caused these conflicts. Our research; consists of introduction, two parts and conclusion. In the introduction part of our study, we talked about the subject, scope, sources, method and purpose of the research. In the first part, we discussed the lives, works, ijtihad methods of the founding imams of the aforementioned sects, the methods of acting according to the news of wahid and their place in the science of fiqh. In the second part, we examined the disagreements of the two founding imams regarding the issue of marriage and the evidences of the parties on the subject. In the conclusion part, we presented the evaluations of the observed conflicts and the findings we reached.
Benzer Tezler
- İslam hukukunda barış
Reconciliation in Islamic law
RENAS ASAAD TAYEB TAYEB
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH ÖZCAN
- An analysis of contrary provisions in Hanafi school to Bukhari's prophetic reports (With special reference to the case of the prayer)
Hanefî mezhebinde Buhârî rivayetlerine ters düşen hükümlerin tahlili (Namaz örneği)
MUHAMMED HÜSNÜ ÇİFTÇİ
Doktora
Türkçe
2014
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM KAFİ DÖNMEZ
- El-Hidâye eserinde Aile Hukuku ile alakalı zikredilen hadislerin Hanefî fıkhı perspektifinden analizi
Analysis of the hadiths related to Family Law in the work of al-Hidāya from the perspective of Hanafî madhab's
ATAKAN YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
HukukPamukkale ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA TÜRKAN
- Şa'rani ve hadisleri değerlendirmede Mizan yöntemi
Sha'rani and the method of Mizan in evaluation of hadiths
FERHAT GÖKÇE
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET GÖRMEZ
- Hilafet ve Şia üzerine bir inceleme: VII.-VIII. yy.
A study on Caliphate and Shi̇'a: VII.-VIII. yy.
AYŞE TUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
DinFırat ÜniversitesiGenel Türk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHAMMET BEŞİR AŞAN