Stadyumların neoliberal dönüşümüne müşterekler perspektifinden bakmak: Trabzon örneği
Looking at the neoliberal transformation of stadiums from the commons perspective: Case of Trabzon
- Tez No: 865105
- Danışmanlar: PROF. DR. AYGÜN ERDOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Spor, Şehircilik ve Bölge Planlama, Sports, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Spor, Stadyum, Müşterekler, Neoliberal Politikalar, Trabzon, Sports, Stadium, Commons, Neoliberal Policies, Trabzon
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 143
Özet
Devletin yönettiği, kitle sporlarıyla desteklenen ve herkes için bir serbest zaman aktivitesi olma özellikleriyle spor, 2000'lerden itibaren etkisi artan neoliberal politikalarla karşılaşmaya dayanan seyir sporları ve bu sporları sergileyen sporcuların yörüngesinde dönen çoğunlukların izlediği, azınlıkların gerçekleştirdiği ticari endüstriyel bir iş koluna dönüşmüştür. Bu kapsamda, Türkiye'de sporun geliştirilmesi ve herkese ulaştırılması görevi, mevzuatta ve kalkınma planlarında devlet tarafından gerçekleştirilmesi gereken bir hizmet olarak görülmesine rağmen ikincil plana atılmıştır. Bu süreç tüm spor tesislerinde bir dönüşüme yol açmış, kıt kaynakların büyük kısmının bir seyir sporu olan futbolun sergilendiği itibar mekanları haline gelen devasa stadyumların yapımına aktarılmasıyla sonuçlanmıştır. Özellikle 2000 yılı sonrasında neoliberal politikalar ve sporun endüstrileşmesi sonucu inşa edilen bu büyük stadyumlar; kentsel gelişmenin yönünü belirleyen, içinde barındırdığı çeşitli ticari kullanımlarla yeni bir merkez oluşturan güçlü kamu yatırımları olmuştur. Yine benzer şekilde eski stadyumların yıkılması sonucu oluşan kentsel boşlukların akıbeti ise büyük tartışmalara konu olmuş, önemli ölçüde kentsel ranta kurban edilmiştir. Çalışma kapsamında ülkemiz mevzuatındaki ve kalkınma planlarındaki sporun herkese ulaştırılması hedefine rağmen yaşanan başarısızlık, sporun müşterek kimliğinin tanınmaması ve söz konusu politikalar sonucunda endüstriyel bir iş kolu haline gelmesiyle ilişkilendirilmiştir. İlk olarak ülke genelinde 19 ilden toplam 20 stadyumun dönüşüm süreci internet kaynaklarından elde edilen veriler ve uydu görüntüleri kapsamında incelenmiştir. Sonrasında ise özelde Trabzon ilinde yaşanan dönüşüm; planlama süreci, kent aktörleri ve kullanıcıları kapsamında sporun müşterek kimliğiyle ilişkilendirilerek irdelenmiştir. Sonuç olarak, spor alanlarının daha fazla kullanıcıya, daha eşit bir biçimde ulaştırılması hedefli öneriler geliştirilmiştir.
Özet (Çeviri)
By neoliberal policies that have increased in impact since the 2000s, state-managed, supported by mass sports and with the characteristics of being a leisure activity for everyone, sports have turned into a commercial industrial business line participated by minorities and watched by the majorities that orbit around the spectator sports based on contact and players showcasing these sports. In this context, in Türkiye, although the task of developing sports and delivering it to everyone is seen as a service that should be carried out by the state in the legislation and development plans, it has been put on the secondary plan. This process has led to a transformation of all sports facilities, resulting in the transfer of most scarce resources to the construction of huge stadiums, which have become places of prestige for the showcasing of a spectator sport that is football. Especially after the year 2000, as a result of neoliberal policies and the industrialization of sports, these large stadiums that were built, have been strong public investments determining the direction of urban development, creating a new center with various commercial uses they hold. Similarly, the fate of the urban spaces formed as a result of the demolition of the old stadiums has been the subject of great debate and they were sacrificed to urban rent to a significant extent. Within the scope of the study, the failure experienced despite the goal of delivering sports to everyone in the legislation and development plans of our country was associated with the non-recognition of the commons identity of sports and the fact that it became an industrial business line as a result of those policies. First, the transformation process of a total of 20 stadiums from 19 provinces throughout the country was examined within the scope of data obtained from internet sources and satellite images. Afterwards, the transformation experienced in the Province of Trabzon in particular; has been examined by associating it with the commons identity of sports within the scope of the planning process, urban actors and users. Consequently, suggestions have been developed aimed at delivering sports fields to more users in a more equitable manner.
Benzer Tezler
- Stadyumların örtü sistemlerinin örneklerle incelenmesi
Examination of the cover systems of stadiums with examples
MERT SEÇGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mimarlıkİstanbul Aydın ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE SİREL
- İstanbul'daki stadyumların ve kapalı spor salonlarının fonksiyonel işletimleri
The functional operation of the stadiums and indoor facilities in Istanbul
TOMRİS KAREL
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
SporBahçeşehir ÜniversitesiSpor Yönetim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLBERK GÜLTEKİN SALMAN
- Stadyum pazarlaması ve stadyumlarda müşteri memnuniyeti
Stadium's marketing and customer satisfaction in stadiums
AHMET NUSRET BULGURCUOĞLU
Doktora
Türkçe
2014
SporMarmara ÜniversitesiBeden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. ZAHİT SERARSLAN
- UEFA Avrupa futbol şampiyonası ev sahibi ülkenin belirlenmesinde stadyumların etkisi
Effect of stadiums on defining the host nation of UEFA European football championship
BUĞRA CEM İMAMOĞULLARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
SporBahçeşehir ÜniversitesiSpor Yönetim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜLBERK GÜLTEKİN SALMAN
- Çoklu kullanımın stadyum tasarımına etkileri
Effects of multiple uses on stadium design
MUHAMMET DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MimarlıkİSTANBUL BEYKENT ÜNİVERSİTESİMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI PINAR BİKET