Ergenlerde teknoloji bağımlılığın yordayıcılarının ve etkilerinin karma yöntemle incelenmesi
Examining the predictors and effects of technology addiction in adolescents through mixed methods
- Tez No: 867863
- Danışmanlar: PROF. DR. YASEMİN ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyal Hizmet, Social Work
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Hizmet Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 510
Özet
Teknoloji bağımlılığı olgusu günden güne daha fazla sayıda ergenin yaşamını biyo-psiko-sosyal olarak etkilemektedir. Bu çalışma ergenlerin teknoloji kullanımlarının belirlenmesi, teknoloji kullanımının yordayıcılarının ve etkilerinin keşfedilmesi, Türkiye genelinde ergenlerin teknoloji bağımlılığı ve yordayıcılarının etkisini ortaya koymak ve ergenlerden teknoloji bağımlılığına yönelik farkındalık geliştirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Karma yöntem keşfedici desen ile yürütülen araştırmanın nitel kısmında 25 ergen, yedi öğretmen ve sekiz ebeveynle görüşmeler gerçekleştirilmiş, nicel kısmında ise 1971 öğrenci ile anket çalışması yapılmıştır. Nitel bulgular ergenlerin cinsiyetlerinin, yaşlarının, serbest zaman faaliyetlerinin, akademik başarılarının öz-denetim düzeylerinin, problem çözme becerilerinin teknoloji bağımlılığı üzerinde etkileri olduğu, teknoloji kullanımlarının biyolojik, psikolojik, sosyal ve akademik yönden yaşantılarına olumsuz etkileri olduğunu ortaya koymaktadır. Bunlara ek olarak nicel bulgular da kız öğrencilerin erkeklere, yaşı yüksek olanların düşük olanlara, akademik başarısı yüksek olanların düşük olanlara, ruhsal hastalığı olanların olmayanlara kıyasla teknoloji ve sosyal medya bağımlılıklarının yüksek olduğunu ortaya koymaktadır. Aile aidiyeti, okula aidiyet, aileden algılanan sosyal destek, özdenetim becerileri ve problem çözme türleri teknoloji ve sosyal medya bağımlılığının yordayıcılarıdır. Ayrıca bu çalışmada teknoloji bağımlılığı yüksek düzeyde olan 13 öğrenci ile 7 oturumluk bir grup çalışması gerçekleştirilmiştir. Grup çalışmasının ergenlerin öz-denetim düzeylerini artırdığı, teknoloji ve sosyal medya bağımlılıklarında değişiklik görülmediği sonucuna ulaşılmıştır. Ergenlerin öz-farkındalık, öz-denetim geliştirmeleri, sosyal becerilerinin arttırılması, bilinçli teknoloji kullanım davranışı kazanmaları için psikolojik danışmanlık ve rehberlik servisi, öğretmenler ve ailelere büyük roller düşmektedir. Bu kapsamda ebeveynlerin dijital ebeveynlik rolleri kazanmaları, eğitim müfredatlarının ergenlerin ihtiyaç ve gelişim dönemi özelliklerine uygun olarak yeniden düzenlenmesi, okullara sosyal hizmet uzmanlarının atanması, ergenlerin isteklerine uygun erişilebilir serbest zaman faaliyetlerini gerçekleştirebilecekleri fiziki alanların oluşturulması önerilmektedir.
Özet (Çeviri)
The phenomenon of technology addiction affects the lives of more and more adolescents bio-psycho-socially day by day. This study was carried out to determine the technology use of adolescents, to discover the predictors and effects of technology use, to reveal the effect of technology addiction and its predictors of adolescents across Turkey, and to raise awareness of technology addiction among adolescents. In the qualitative part of the research, which was conducted with a mixed method exploratory design, interviews were conducted with 25 adolescents, seven teachers and eight parents, and in the quantitative part, a survey was conducted with 1971 students. Qualitative findings reveal that adolescents' gender, age, leisure activities, academic achievement, self-control levels, and problem-solving skills have an impact on technology addiction, and that their use of technology has negative effects on their biological, psychological, social and academic lives. In addition, quantitative findings reveal that female students have higher technology and social media addictions than males, those with higher academic achievement than those with lower age, those with higher academic achievement than those with lower age, and those with mental illness compared to those without. Family belonging, school belonging, perceived social support from family, self-control skills and problem solving types are predictors of technology and social media addiction. Additionally, in this study, a 7-session group study was conducted with 13 students with a high level of technology addiction. It was concluded that group work increased adolescents' self-control levels and that there was no change in their technology and social media addictions. Psychological counseling and guidance services, teachers and families have great roles in helping adolescents develop self-awareness, self-control, increase their social skills and acquire conscious technology use behavior. In this context, it is recommended that parents acquire digital parenting roles, that education curricula be rearranged in accordance with the needs and developmental period characteristics of adolescents, that social workers be appointed to schools, and that physical spaces be created where adolescents can carry out accessible free time activities in line with their wishes.
Benzer Tezler
- Özel yetenekli ergenlerde teknoloji bağımlılığı ve duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkide başa çıkma becerilerinin aracı rolünün incelenmesi
The examination of the mediating role of coping skills in the relationship between technology addiction and emotion regulation skills in gifted adolescents
SEDA SUR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKTO Karatay ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE YALÇIN
- Ergenlerde teknoloji bağımlılığının anne-baba tutumları ve duygusal zekâ ile ilişkisi
The relationship of technology addiction in adolescents with attitudes of parents and emotional intelligence
MERYEM BÜŞRA SALAMCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DENİZ ŞARLAK
- Ergenlerde problemli teknoloji kullanımının önlenmesinde gruplarla sosyal hizmet uygulaması: Bir karma yöntem araştırması
Social work practice with groups in preventing problematic technology use in adolescents: A mixed method research
MEHMET CAN AKTAN
Doktora
Türkçe
2022
Sosyal HizmetlerAnkara ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF GÖKÇEARSLAN
- Ergenlerde teknoloji bağımlılığının bazı psikososyal değişkenlerle ilişkisi
The relationship to psychosocial variables of technology addiction in adolescents
BAYRAM AYAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ OSMAN ÖZCAN
- Ergenlerde nomofobi ve sosyal medya bağımlılığının; psikiyatrik semptomlar, benlik saygısı, algılanan ebeveyn tutumu ile ilişkisi
The relationship of nomophobia and social media addiction with psychiatric symptoms, self-esteem, and perceived parental attitudes in adolescents
SEÇİL KULTAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
PsikiyatriNecmettin Erbakan ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA COŞKUN