Taşradaki modern mimarlık pratiklerinin mekan-politik bir okuması: Aydın'daki kamusal yapılar
A spatio-political reading of modern architectural practices in the province: Public buildings in Aydın
- Tez No: 867950
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ EZGİ YAVUZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gebze Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 151
Özet
Türkiye'de Cumhuriyetin ilanıyla hız kazanan modernleşme hareketi kısa zamanda mimarlık alanına da yansımış ve mimarlık, bireylerin modern yaşama dahil olmalarında bir araç olarak kullanılmıştır. 1946'da çok partili hayata geçilmesi ve 1950 yılında DP'nin iktidar olmasıyla birlikte ülkedeki siyasi ve ekonomik izlekte değişiklikler meydana gelmiştir. Türkiye'deki mimarlık ortamı da bu değişimlerden ve yeni ortamın getirdiği arayışlardan etkilenen öncül alanlardan olmuştur. Batı'da etkisini gösteren yüzyıl ortası modernizmi, bu dönem ülkede ilk olarak büyük kentlerde kendini göstermiş ve daha sonra taşra kentlerinde de varlık bulmuştur. Tez kapsamında çalışılan Aydın da o dönem için taşra sayılabilecek kentlerden biri olarak modern mimarlığın özgün örneklerini barındıran bir kent olmuştur. Bu doğrultuda, yapılan çalışmada Aydın'daki Erken Cumhuriyet Dönemi modernleşmesinden başlanarak 1950-1960 yılları arasındaki modernleşme uygulamaları ve değişen politik izleğin mimarlıkta bulduğu karşılıklara odaklanılarak taşradaki çok katmanlı ilişkiler sorgulanmıştır. Tezin giriş bölümünde; yapılan çalışmanın amacı, kapsamı, yöntemi ve katkıları açıklandıktan sonra, ikinci bölümde, Erken Cumhuriyet Dönemi ve yüzyıl ortası dönemde Türkiye'de meydana gelen politik ve sosyal değişimlere değinilerek bu değişimler karşısında ülkedeki mimarlık ortamında üretilen yanıtlar incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, 1923-1960 aralığındaki modernleşme ve taşra kavramları ele alındıktan sonra Aydın özelinde değerlendirme yapılmıştır. Ardından çalışmanın odağı olan 1950-1960 yılları aralığında Aydın'da tasarlanan kamusal yapılar incelenmiş ve söz konusu yapılar, mimari ve kentsel ölçeklerde eleştirel bir analize, daha özelde, mekan-politik bir okumaya tabi tutulmuştur. Sonuçta, çalışmanın kapsamında yer alan yapılarda demokratik ve modern yaşam biçimlerinin olası mekânsal uzantılarının izleri sürülmüştür.
Özet (Çeviri)
The modernization movement in Turkey, which gained momentum with the proclamation of the Republic, was soon reflected in the field of architecture and architecture was used as a tool for individuals to be included in modern life. With the transition to multi-party system in 1946 and the DP coming to power in 1950, the political and economic trajectory of the country was changed. The architectural environment in Turkey has also been one of the pioneering fields affected by these changes and the searches brought about by the new environment. Mid-century modernism, which had its influence in the West, first manifested itself in the big cities of the country in this period and later found its presence in provincial cities. Aydın, which was studied within the scope of the thesis, was a city that hosted unique examples of modern architecture as one of the cities that could be considered provincial for that period. In this direction, the study focuses on the modernization practices between 1950-1960, starting from the modernization of the Early Republican Period in Aydın, and the responses of the changing political course in architecture, and questions the multi-layered relations in the province. After explaining the purpose, scope, methodology and contributions of the study in the introductory chapter of the thesis, the second chapter examines the political and social changes that took place in Turkey during the Early Republican Period and the midcentury period, and analyzes the responses produced in the architectural environment in the face of these changes. In the third section, the concepts of modernization and province between 1923 and 1960 are discussed and then evaluated in the specific case of Aydın. Then, the public space designed in Aydın between 1950 and 1960, which are the focus of the study, are examined and these spaces are subjected to a critical analysis on architectural and urban scale, and more specifically, to a spatio-political reading. As a result, the possible spatial extensions of democratic and modern lifestyles are traced in the space within the scope of the study.
Benzer Tezler
- Ziraat bankası'nın taşradaki yüzü: şube yapıları ve bağlamları
The face of ziraat bankasi in the periphery: branch buildings and their context
AYŞE MERVE ÇİLİNGİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ
- Ankara'daki alışveriş merkezlerinin gelişimi ile program ve tasarım kriterlerinin değişimi
The development of shoping centers in ankara and the changes of their programs and design criteria
ALİ KONUR
- Elektronikleşen çevrede mimarlık
Architecture in the electronicized environment
ALİ GÖKHAN BİRO
Doktora
Türkçe
2008
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERHAN YÜREKLİ
- Tanzimat dönemi (1839-1909) Osmanlı hükümet konaklarında cephe tipolojisi incelemesi: Kastamonu vilayeti örneği
Facade typology studies of Ottoman government houses in the tanzimat period (1839-1909): The case of Kastamonu province
ŞENNUR FIÇICIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
MimarlıkEskişehir Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİCRAN HANIM HALAÇ
- Tanzimat Dönemi (1876-1908) Anadolu merkez vilayetlerdeki hükümet konaklarının mimari özelliklerinin değerlendirilmesi
Evaluation of architectural features of government houses in Anatolian central provinces in the Tanzimat Period (1876-1908)
FEHMİNAZ SUEDA KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
MimarlıkEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KADER REYHAN