Kadın akademisyenlerin görünmeyen emeği üzerine bir araştırma: Munzur Üniversitesi örneği
An investigation into the invisible work of women academics: The case of Munzur University
- Tez No: 869278
- Danışmanlar: PROF. DR. ARZU KARACA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Munzur Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 89
Özet
Görünmeyen emek, kadının aile içinde ailesi ve yakınları için harcadığı emektir. Bu emeğin kullanım değeri olmasına rağmen mali karşılığı yoktur. Ailesine ve yakınlarına harcadığı bu emek sevgi ve şefkat barındırır. Kadınların, içgüdüsel yapılarından geldiği düşünülerek bu emek doğallaştırılmıştır. Bu da harcanan emeği“görünmez”kılmıştır. Akademisyenlik mesleği, üniversite ve benzeri yükseköğrenim kurumlarında öğretimi gerçekleştiren, araştırma yapan ve özgün araştırmalarıyla alanına katkıda bulunan kişilerce yürütülmektedir. Akademisyenler toplum tarafından entelektüel, elit, kültürlü, bilgi üreten, uzman, nispeten kişisel geliri ve öz disiplini yüksek kişiler olarak kabul edilir. Bu kişiler yorucu, stresli, rekabetçi bir ortamda yoğun bir şekilde çalışmak zorundadırlar. Akademisyenlik mesleği, sadece mesai saatlerinde yapılan bir meslek olmayıp mesai saatleri dışında, hafta sonlarında hatta yıllık izinlerinde dahi çalışmayı, kendini geliştirmeyi, bilgilerini güncellemeyi gerektiren bir meslektir. Kadın akademisyenler iş hayatının bahsedilen bu zorluklarını yaşarken bir yandan da toplumun ve ailelerinin kendilerinden beklediği ev işi görevleri de birlikte götürmek zorundadırlar. Ev içi faaliyetler toplum tarafından kadınının nitelikleri gözardı edilerek halen kadının sorumluluğu olarak görülmektedir. Çalışma saatlerinin belirli sınırları yoktur. İş ile özel hayat iç içedir. Kadın akademisyenlerin mesleklerinde dezavatajlı olma sebeplerinden biri de ev içi üretimin toplum tarafından kadının yapması gereken doğal görevleri olarak görülmesidir. Toplum 5.0 tartışıldığı bu dönemde kadının ev içi“görünmez emeğinin”“görünür”hale getirilmesi ve kadına bu anlamda bir değer verilmesi gerekmektedir. Kadının görünmez olan ev içi emeğinin, toplumsal değişime en açık olan, eğitimli, donanımlı ve yüksek gelir sınıfındaki kadınlardaki durumunun ortaya koyulması bu açıdan oldukça önemlidir. Bu araştırmada temel amaç, kadın akademisyenlerin profilini ortaya çıkarmak, meslek hayatlarında görünmeyen emek bağlamında karşı karşıya kaldıkları problemleri saptamak, toplumsal cinsiyet kabullerinin mesleklerine etkisini incelemek, bununla birlikte evde yaptıkları ev-içi faaliyetlerinin çeşitliliğini, boyutlarını ve ağırlığını tespit etmektir. Kadın Akademisyenlerin varsa, ortalama olarak kaç saatini ev işine verdikleri, çocukları var ise bakımına ne kadar süre ayırdığı, evde harcadıkları emeklerin görünmezliğinin büyüklüğünü saptamada bu çalışma yardımcı olacaktır. Bu çerçevede Munzur Üniversitesinde 2024 Ocak ayı itibariyle görev yapan 198 kadın akademisyen arasından kolayda örnekleme metodu ile seçilen 119 kişiye anket uygulanmıştır. Verilerin analizinde; Katılımcıların tanıtıcı özelliklerinin frekans ve yüzde dağılımları, kadın akademisyenlerin demografik özellikleri ile akademik görevleri ve iş hayatı dışındaki faaliyetleri arasında ve medeni durumları ile iş hayatı dışındaki faaliyetleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit etmek amacıyla Ki-kare testi uygulanmıştır. Araştırma sonuçları kadın akademisyenlerin ev-içi emeğinin yeterince“görünür”olmadığını göstermektedir. Araştırmaya katılan öğretim elemanlarının tamamı akademik çalışma hayatı içinde kadınların dezavantajlı olduğunu düşünmekle birlikte katılımcıların unvanları arttıkça, akademik çalışma hayatını kadınlar için dezavantajlı görme düzeylerinin azaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların akademik unvanları ile temizlik işlerini kimin yaptığı görüşleri arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuş ve doçent ve profesör unvanına sahip akademisyenlerin temizlik işlerini genelde ücret karşılığı yabancı birinden hizmet aldıkları gözlenmiştir. Bununla birlikte araştırma sonucunda, öğretim görevlisi, doktor öğretim üyesi ve doçent olan akademisyenlerin büyük çoğunluğunun çocuklarının bakım işlerini ücret karşılığı yabancı birine yaptırdıkları ortaya çıkmıştır. Katılımcılardan sadece profesör unvanına sahip akademisyenler evde akademik çalışma için vakit ayırdıkları, araştırma görevlisi, öğretim görevlisi, doktor öğretim üyesi ve doçent unvanına sahip akademisyenler evde akademik çalışma için vakit ayıramadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak kadın akademisyenlerin ev içi üretimlerinin nasıl görünür kılınabileceğine dair önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Invisible work is the work that women do in the family for their family and relatives. Although this work has a utility value, it has no financial equivalent. This work that she does for her family and relatives contains love and compassion. This work is naturalised because it is thought to come from the instinctive nature of women. This has made the work 'invisible'. The profession of academics is performed by people who teach in universities and similar institutions of higher learning, conduct research and contribute to their field with their original research. Academics are seen by society as intellectual, elite, cultured, knowledge-producing, specialised, with relatively high personal income and self-discipline. These people have to work intensively in an exhausting, stressful and competitive environment. The academic profession is not only a profession that is carried out during working hours, but also a profession that requires working outside working hours, at weekends and even during annual holidays, in order to improve and update one's knowledge. While women academics experience these difficulties in business life, they also have to fulfil the domestic responsibilities expected of them by society and their families. Domestic work is still seen by society as a woman's responsibility, ignoring women's qualifications. Working hours have no clear limits. Work and private life are intertwined. One of the reasons why women academics are disadvantaged in their careers is that domestic production is seen by society as the natural duty of women. At a time when Society 5.0 is being discussed, the 'invisible work' of women at home should be made 'visible' and women should be valued in this sense. In this respect, it is very important to reveal the situation of women's invisible domestic work among educated, well-equipped and high-income women, who are the most open to social change. The main purpose of this research is to profile women academics, to identify the problems they face in relation to invisible labour in their professional lives, to examine the impact of gender assumptions on their professions, and to determine the variety, dimensions and weight of their domestic activities at home. This study will help to determine how many hours, if any, female academics spend on average on domestic work, how much time they devote to caring for their children, and the extent of the invisibility of the work they do at home. To this end, a questionnaire was administered to 119 people selected by convenience sampling from among 198 female academics working at Munzur University as of January 2024. In the analysis of the data; frequency and percentage distributions of the descriptive characteristics of the participants, the chi-square test was used to determine whether there was a relationship between the demographic characteristics of female academics and their academic duties and activities outside of work, and between their marital status and activities outside of work. The results of the research show that the domestic work of women academics is not 'visible' enough. Although all the academics who took part in the research felt that women were disadvantaged in academic working life, it was concluded that the more senior the participants, the less likely they were to see academic working life as disadvantageous for women. A statistically significant difference was found between the academic titles of the participants and their opinions on who did the cleaning work, and it was observed that academics with the titles of Associate Professor and Professor generally had cleaning services provided by a foreigner for a fee. However, as a result of the research, it was found that the majority of academics with the titles of Lecturer, Doctoral Lecturer and Associate Professor had their childcare work done by a foreigner for a fee. It was concluded that only academics with the title of Professor allocate time for academic work at home, while academics with the titles of Research Assistant, Lecturer, Doctoral Lecturer and Associate Professor cannot allocate time for academic work at home. Finally, suggestions were made on how to make the domestic production of women academics visible.
Benzer Tezler
- Örgütsel bağlılığı açıklamada algılanan cam tavan etkisinin rolü
The role of glass ceiling effect perceived in explaining organizational commitment
GÜLRU DENİZ KURTAİŞ
- The relationship between career adaptation capabilities and glass ceiling perception: A study on academicians
Kariyer uyum yeteneklerinin cam tavan algısı ile ilişkisi: Akademisyenler üzerine bir araştırma
NURCAN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimManisa Celal Bayar Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LALE ORAL ATAÇ
- Yükseköğretimde kadın akademik yöneticilerin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri
Problems and solution suggestions faced by female academic managers in higher education
ZEYNEP AKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ÇAĞATAY KILINÇ
- Kadın akademisyenlerin akademik hayatlarında karşılaştıkları sorunlar üzerine bir araştırma; İstanbul örneği
A study on problems encountered by female academics in their academic life; Istanbul example
BERİTAN ÖNGÜNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Kamu Yönetimiİstanbul Gelişim ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FIRAT DEMİRKOL
- Kadın akademisyenlerin din algılarının sosyolojik tahlili: Dicle Üniversitesi ve Mardin Artuklu üniversitesi örneği
The sociological analysis of female academicians's perception of the religion: The example of Dicle University and Mardin artuklu University
NAZİFE GÜRHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinDicle ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MAZHAR BAĞLI