Geri Dön

Ortaöğretim kurumlarında görev yapan okul müdürlerinin kapsayıcı liderlik davranışlarının öğretmenlerin performans düzeyleri üzerindeki etkisinde sosyal ve duygusal zekânın düzenleyici rolü

The regulatory role of social and emotional intelligence in the effect of inclusive leadership behaviors of school principals working in secondary education institutions on the performance levels of teachers

PDF İndir

  1. Tez No: 869486
  2. Yazar: İSLAM DEVİREN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. VEYSEL OKÇU
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Siirt Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 237

Özet

Bu araştırmada ortaöğretim kurumlarında görev yapan okul müdürlerinin kapsayıcı liderlik davranışlarının öğretmenlerin performans düzeyleri üzerindeki etkisinde sosyal ve duygusal zekânın düzenleyici rolünün açıklanması amaçlanmıştır. Ayrıca araştırmada bazı demografik değişkenlere (cinsiyet, öğrenim durumu, sendika üyelik durumu, görev yapılan ilçe, yaş, mesleki kıdem, mevcut okuldaki çalışma süresi ve branş) göre öğretmenlerin algılarının farklılaşma durumu da incelenmiştir. Araştırma ilişkisel tarama türlerinden model testi ile yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini, 2022-2023 eğitim-öğretim yılında Diyarbakır ili merkez ilçelerindeki (Bağlar, Kayapınar, Sur, Yenişehir) resmi ortaöğretim kurumlarında görev yapan 4348 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini tabakalı örnekleme yöntemine göre belirlenen 819 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmadaki verilerin toplanmasında;“Kişisel Bilgi Formu”,“Örgütsel Performans Ölçeği”,“Sosyal Zekâ Ölçeği”,“Duygusal Zekâ Ölçeği”ve“Kapsayıcı Liderlik Ölçeği”kullanılmıştır. Verilerin istatistik analizleri SPSS 22.0 ve AMOS 24.0 programları ile yapılmıştır. Ölçeklerin faktör yapılarını doğrulamak amacıyla DFA tekniğinden ve (Cronbach Alpha Coefficient) alfa kat sayısından yararlanılmıştır. Araştırma verilerinin normal dağılım göstermesi sebebiyle parametrik testler (t testi ve ANOVA testi) kullanılmıştır. Ayrıca değişkenler arasındaki ilişkilerin yorumlanmasında Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısından (r), çoklu doğrusal regresyon analizinden ve yol analizinden yararlanılmıştır. Buna ek olarak ilişkisel nedenleri test eden yaklaşımlardan biri olan Hayes'in (2017) düzenleyici etki analiz yöntemi (Model 1 ve Model 2) kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin kapsayıcı liderlik davranışları ile sosyal ve duygusal zekâ düzeylerinin yüksek, öğretmenlerin performans düzeylerinin ise çok yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Diğer yandan okul müdürlerinin kapsayıcı liderlik davranışlarına ilişkin öğretmen algılarının mevcut okuldaki çalışma süresine bağlı olarak kısmen anlamlı bir farklılık gösterdiği; cinsiyet, öğrenim durumu, sendika üyelik durumu, görev yapılan ilçe, yaş, mesleki kıdem ve branş açısından farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Bunun yanında araştırma sonucunda öğretmenlerin örgütsel performansa ilişkin algılarının öğrenim durumuna bağlı olarak anlamlı bir farklılık gösterdiği görülürken cinsiyet, branş, görev yapılan ilçe, sendika üyelik durumu, yaş, mesleki kıdem, mevcut okuldaki çalışma süresi değişkenlerinin burada anlamlı farklılaşmadığı saptanmıştır. Ayrıca öğretmenlerin sosyal zekâ düzeylerine ilişkin algılarının branş değişkenine bağlı olarak kısmen farklılaştığı; duygusal zekâ düzeylerinin ise görev yapılan ilçe değişkenine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Söz konusu diğer demografik değişkenlerde ise anlamlı bir farklılık olmadığı belirlenmiştir. Okul müdürlerinin kapsayıcı liderlik düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel performans ve sosyal zekâ düzeyleri arasında pozitif yönde, anlamlı ve orta düzeyde bir ilişki olduğu; öğretmenlerin duygusal zekâ düzeyleri arasında ise pozitif yönde, anlamlı ve düşük düzeyde bir ilişki olduğu saptanılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel performanslarına yönelik algıları ile sosyal zekâ düzeyleri arasında pozitif yönde, anlamlı ve orta düzeyde bir ilişki olduğu, duygusal zekâ düzeyi arasında ise pozitif yönde, anlamlı ve düşük düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin sosyal zekâlarına yönelik algıları ile duygusal zekâ düzeyleri arasında pozitif yönde, anlamlı ve düşük düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Okul müdürlerinin kapsayıcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel performansı arasındaki ilişkide öğretmenlerin sosyal zekâ algısının düzenleyici etkisi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Okul müdürlerinin kapsayıcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel performansı arasındaki ilişkide öğretmenlerin duygusal zekâ algısının düzenleyici etkisi olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ancak yapılan analiz sonucunda okul müdürlerinin kapsayıcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel performansı arasındaki ilişkide sosyal ve duygusal zekânın birlikte düzenleyici bir rolünün olduğu saptanmıştır.

Özet (Çeviri)

This research aims to explain the moderating role of social and emotional intelligence in the effect of inclusive leadership behaviors of school principals working in secondary education institutions on teachers' performance levels. In addition, the study also examined the differentiation of teachers' perceptions according to some demographic variables (gender, education level, union membership status, district of duty, age, professional seniority, working time at the current school and branch). The research was conducted with model testing, one of the relational screening types. The population of the research consists of 4348 teachers working in official secondary education institutions in the central districts of Diyarbakır (Bağlar, Kayapınar, Sur, Yenişehir) in the 2022-2023 academic year. The sample of the research consists of 819 teachers determined according to the stratified sampling method. In collecting data in the research;“Personal Information Form”,“Organizational Performance Scale”,“Social Intelligence Scale”,“Emotional Intelligence Scale”and“Inclusive Leadership Scale”were used. Statistical analysis of the data was done with SPSS 22.0 and AMOS 24.0 programs. In order to verify the factor structures of the scales, CFA technique and (Cronbach Alpha Coefficient) alpha coefficient were used. Since the research data showed normal distribution, parametric tests (t test and ANOVA test) were used. Additionally, Pearson Product Moment Correlation Coefficient (r), multiple linear regression analysis and path analysis were used to interpret the relationships between variables. In addition, Hayes' (2017) moderating effect analysis method (Model 1 and Model 2), one of the approaches that test relational reasons, was used. As a result of the research, it was determined that, according to the perceptions of the teachers, the inclusive leadership behaviors and social and emotional intelligence levels of the school principals were high, and the performance levels of the teachers were very high. On the other hand, teachers' perceptions of school principals' inclusive leadership behaviors showed a partially significant difference depending on the length of time they worked at the current school; It was determined that there was no difference in terms of gender, education level, union membership status, district of duty, age, professional seniority and branch. In addition, as a result of the research, it was determined that teachers' perceptions of organizational performance showed a significant difference depending on their education level, while the variables of gender, branch, district of duty, union membership status, age, professional seniority, and working time in the current school did not differ significantly. In addition, teachers' perceptions of their social intelligence levels differ partially depending on the branch variable; It has been determined that emotional intelligence levels show a significant difference depending on the district variable. It was determined that there was no significant difference in the other demographic variables in question. There is a positive, significant and moderate relationship between school principals' inclusive leadership levels and teachers' organizational performance and social intelligence levels; It was determined that there was a positive, significant and low level relationship between teachers' emotional intelligence levels. It was determined that there was a positive, significant and moderate relationship between teachers' perceptions of their organizational performance and their social intelligence levels, and a positive, significant and low level relationship between their emotional intelligence level. It was determined that there was a positive, significant and low level relationship between teachers' perceptions of their social intelligence and their emotional intelligence levels. It was concluded that teachers' perception of social intelligence has a moderating effect on the relationship between school principals' inclusive leadership behaviors and teachers' organizational performance. It was concluded that teachers' perception of emotional intelligence did not have a moderating effect on the relationship between school principals' inclusive leadership behaviors and teachers' organizational performance. However, as a result of the analysis, it was determined that social and emotional intelligence had a regulatory role in the relationship between the inclusive leadership behaviors of school principals and the organizational performance of teachers.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    450129

    Okul müdürlerinin destekleyici davranışları ile öğretmen liderliği arasındaki ilişki ve bazı değişkenlere göre incelenmesi

    Relationship between supportive behaviours of school principals and teacher leadership and examining according to some variables

    GÖKHAN SAVAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NECATİ CEMALOĞLU

  2. Tez No

    752869

    Ortaöğretim okul müdürlerinin etik liderlik davranışları ile öğretmenlerin iş doyumu düzeyleri arasındaki ilişki (Yozgat ili örneği)

    The relationship between the ethical leadership behaviors of secondary school principals and the levels of teachers' job satisfaction (Example of Yozgat province)

    OSMAN YOLDAŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimYozgat Bozok Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EMİNE BABAOĞLAN ÇELİK

  3. Tez No

    368340

    Ortaöğretim okullarında görev yapan okul yöneticilerinin kültürel liderlik rollerinin karar verme stratejilerine etkisi

    The effect of high school administrators' cultural leadership roles on decision making strategies

    MERVE MAVİOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve ÖğretimAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SİNAN YÖRÜK

  4. Tez No

    557643

    Öğretmen algılarına göre vizyoner liderlik ile yetenek yönetimi arasındaki ilişkide pozitif psikolojik sermayenin aracılık rolü

    The mediating role of positive psychological capital of the realitionship between visionary leadership and talent management acording to teacher perceptions

    KÜBRA ÖZDİLEK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEMİHA ŞAHİN

  5. Tez No

    189711

    Meslekî ve teknik ortaöğretim kurumu müdürlerinin karşılaştıkları yönetim hizmetleri sorunları

    Management problems that the principals of secondary vocational and technical education institutions faced principals

    FERİDUN SAKA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Eğitim Yönetimi ve Denetimi Ana Bilim Dalı

    Y.DOÇ.DR. BAHATTİN ERGEZER

Geri Dön