Cumhuriyet sonrası bazı İslamcı şairlerde metafizik kavramlar ve değerler
Metaphysical concepts and values in some Islamist poets after the Republic
- Tez No: 869602
- Danışmanlar: PROF. DR. SELÇUK ÇIKLA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 159
Özet
Metafizik, mistisizm ve değer kavramları geçmişten günümüze kadar ki süreçte kültür ve medeniyetlerin değişimi sebep anlam ve amaçları değişiklik göstermektedir. Ancak adı geçen bu kavramlar canlılığını hep korumuştur. Metafizik fizik ötesi bir anlamı ifade eder, mistisizm bireysel olarak insanlarda derin sezgiyi yaşatır, değer ise toplumların kültürel birikimlerinin artmasıyla oluşmaktadır. Felsefede tanrıbilim, varlık bilim olarak da anlamlandırılan metafizik aynı zamanda din, mistisizm kavramlarını da içine almaktadır. Dolayısıyla bu üç kavram hep birbiriyle karıştırılmaktadır. Her ne kadar bu üç kavram birbiriyle ilişkili olsa da amaçları ya da amaca varma yolları birbirinden farklıdır. Metafizik varlıkların özü, ruhu, hayatı, madde ve Allah'ın varlığını konu ederek akıl yardımıyla bu ismi geçen kavramlar hakkında bilgi edinebileceğine inanan bir disiplindir. Bu üç kavramın arasında mistisizm her ne kadar Batı kökenli bir kavram olsa da İslam'ın da kökeni İslam tasavvufuna dayanan bir mistisizmi vardır. Başka bir ifade ile İslam mistisizminin kaynağı Tasavvufa ve tasavvufun kaynağı ise İslam dinine dayanmaktadır. Bu sebeple mistisizm sanatla daha yakından ilişkilidir. Mistisizm özellikle şiir sanatı ile ilişkilidir. Çünkü şiir kökeni itibarıyla dinle bağlantılıdır. İslami dönemden Cumhuriyet dönemine kadar birçok yazar ve şair bu üç kavramı eserlerinde ustalıkla kullanmışlardır. Nitekim bu kavramlar toplumun hayatı, fikir tarzı ve kültürel farklılıklarını içinde barındırdığı için asıl manalarından uzaklaşmış olsa da insanların zihninde ve iç dünyasında gerek Doğu toplumlarında gerek Batı toplumlarında kendi varlığını sürdürmektedir. Her üç kavramın içinde metafizik, uygarlıkların ve kültürlerin gelişmesine katkıda bulunarak dolaylı bir şekilde bilime kaynaklık etmektedir. Bunun yanı sıra metafizik duyum, insan varoluşundan bu yana edindiği her bir değer kavramının da temelini oluşturmaktadır. Bu çalışmada Cumhuriyet sonrası Türk edebiyatı şiirlerindeki metafizik, mistik temalar yardımıyla insanın manevî dünyasını uyandıran, anlamlandıran önemli eserler ortaya koyan şairlerden çalışma kapsamına dahil ettiklerimizin şiirleri üzerinde inceleme yapılmıştır. Bu şairlerin şiirlerinin ana konusunu insanın var oluş sorunsalının yanı sıra metafizik tema olarak daha çok ölüm, ruh, ruhun ölümsüzlüğü, hakikat gibi kavramlar oluşturmaktadır.
Özet (Çeviri)
Metaphysics, mysticism, and the concept of value have undergone changes in meaning, cause, sense, and purpose over the course of cultural and civilizational transformations throughout history. However, these concepts have always retained their vitality. Metaphysics, also known as theology and ontology in philosophy, encompasses concepts such as religion and mysticism. Thus, these three concepts are often intertwined. Although these three concepts are related, their purposes or ways of achieving their goals differ from each other. Metaphysics is a discipline that believes in acquiring knowledge about the essence, soul, life, matter, and the existence of God through reason by focusing on these mentioned concepts. While mysticism, despite being a concept of Western origin, has its roots in Islamic Sufism. In other words, Islamic mysticism is based on Sufism, and Sufism is based on the Islamic religion. Therefore, mysticism is closely related to art, particularly poetry. Mysticism, especially, is associated with the art of poetry because poetry is inherently connected to religion. From the Islamic period to the republican period, many writers and poets have skillfully used these three concepts in their works. As a matter of fact, although these concepts have moved away from their original meanings because they contain the life, style of thought and cultural differences of the society, they continue to exist in the minds and inner world of people, both in Eastern and Western societies. Among all three concepts, metaphysics contributes to the development of civilizations and cultures and indirectly contributes to science. In addition, metaphysical sensation forms the basis of every concept of value that human beings have acquired since their existence. In this study, an examination was conducted on the poems of certain poets in Turkish literature after the Republic who have crafted significant works that evoke and give meaning to the spiritual realm of humanity through the incorporation of metaphysical and mystical themes. The central theme in the poetry of these poets revolves around the predicament of human existence, exploring metaphysical themes such as death, soul, immortality of the soul, and truth.
Benzer Tezler
- 1950 sonrası Türk şiirinde Bahaettin Karakoç
Bahaettin Karakoç in Türkish poem after 1950 s.
MEHMET NARLI
Yüksek Lisans
Türkçe
1996
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHSİN KALKAŞIM
- Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi İslamcı düşünürlerin II. Abdülhamit'e yaklaşımının karşılaştırılması
The comparison of islamic ideologiots approach about Abdulhamit II between ottoman empire and Turkish Republic Period
YAHYA CİHAT EMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Kamu YönetimiBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YAVUZ CANKARA
- Mali Arap edebiyatında didaktik şiir
Didactic poetry in Malian Arabic literature
MAHAMADOU KEITA
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ KILAY ARAZ
- Âşık tarzı Türk şiirinde siyaset-toplum ilişkileri: 1923-2000
The relations between society and politics in the minstrel li̇terature of the Republician era: 1923-2000
ALİRIZA KOÇAK
Doktora
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ondokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Afganistan'da Cumhuriyet sonrası (1973-2015) din–siyaset ilişkisi
The relation of religion and politic in Afghanistan after Republic (1973-2015)
SAYED MOBİN HASHİMİ
Doktora
Türkçe
2017
DinErciyes ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CELALEDDİN ÇELİK