Âşık tarzı Türk şiirinde siyaset-toplum ilişkileri: 1923-2000
The relations between society and politics in the minstrel li̇terature of the Republician era: 1923-2000
- Tez No: 822032
- Danışmanlar: PROF. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 292
Özet
Âşıklar, yüzyıllardır Türk halkının sesi olmuş; söyledikleri şiirler ve Anadolu'yu gezerek icra ettikleri sanatlarıyla kültür taşıyıcısı olmuşlardır. Âşıkların kültür taşıyıcısı olma işlevi, Türk coğrafyasında birbirinin çağdaşı olan toplulukların şiirler ve hikâyelerle ortak bir kültürü paylaşmalarını sağlamak ve kulaktan kulağa aktarılan eserlerle kültürel ögelerin sonraki nesillere aktarımına yardımcı olmak şeklinde tezahür etmiştir. Âşık zümresi, İslam öncesi arkaik ataları olan kam ve baksılardan elektronik kültür ortamının ortaya çıkışına kadar, toplumun göz önünde bulunan ve sözüne kıymet verilen gruplarından biri olmuştur. Bu çalışmada Cumhuriyet döneminde şiirlerinde siyasî olay ve figürlere değinen âşıkların eserleri incelenmiştir. Çalışma ile Türk siyasi hayatının söz konusu eserlere hangi dönemde ne şekilde yansıdığı ve belli başlı siyasi figürlere karşı âşıkların tutumu incelenmiştir. Bunun yanı sıra A. Gramsci'nin sistemleştirdiği hegemonya kavramı çerçevesinde âşık şiirinde siyasi söylemlerin halk üzerinde ne gibi etkisi olabileceği veya toplumun siyasete karşı tutumu irdelenmiştir. Yapılan inceleme sonucunda Türkiye'nin siyasi yapısı içinde hegemonya kavramı çerçevesinde ele alınabilinecek devirler olduğu ve bu devirlerde yaşanan olayların âşık şiirine doğrudan yansıdığı anlaşılmıştır. Âşık şiirinde kullanılan siyasi simge ve söylemler tespit edilmeye çalışılmış, bu söylemlerin şiir özelinde işaret ettiği olay ve kişiler ortaya konulmuştur. Yapılan inceleme neticesinde Kıbrıs, Bosna, Azerbaycan ve terör olayları gibi bazı siyasi konularda âşıkların hemfikir olduğu ideolojik bazı konularda ise halka farklı görüşleri aktarmaya çalıştıkları görülmüştür. Çalışmada âşık şiirinin Türkiye'nin siyasi gelişimini incelemek için ideal bir kaynak teşkil ettiği, bazı ideolojilerin şiirlerde fikri açıdan işlendiği buna karşılık bazı ideolojilerin ise karşıt düşüncelere tepki verme üzerinden ele alındığı tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Minstrels have been the voice of the Turkish people for centuries; They became the carrier of culture with the poems they sang and the arts they performed by traveling around Anatolia. The function of the minstrels as carriers of culture has manifested as enabling communities that are contemporary of each other in Turkish geography to share a common culture with poems and stories, and helping the transfer of cultural elements to the next generations with the works handed down by word of mouth. From the pre-Islamic archaic ancestors of the kam and baksi to the emergence of the electronic cultural environment, the minstrel group has been one of the prominent and valued groups of the society. In this study, the works of minstrels who refer to political events and figures in their poems in the Republican period were examined. In this study, how the Turkish political life was reflected in the works in question and the attitude of the minstrels towards certain political figures were examined. In addition to this, within the framework of the concept of hegemony systematized by A. Gramsci, what kind of effect political discourses can have on the public in minstrel poetry or the attitude of the society towards politics has been examined. As a result of the examination, it has been seen that there are periods that can be handled within the framework of the concept of hegemony within the political structure of Turkey and that the events experienced in these periods are directly reflected in the poetry of minstrels. The political symbols and discourses used in the poetry of minstrel were tried to be determined, and the events and people that these discourses pointed to in the poem were revealed. As a result of the examination, it was seen that the lovers agreed on some political issues such as Cyprus, Bosnia, Azerbaijan and terrorist incidents, and they tried to convey different views to the public on some ideological issues. In the study, it has been seen that âşık poetry constitutes an ideal source for examining the political development of Turkey, some ideologies are handled in terms of ideas in poems, while some ideologies are handled through reacting to opposing ideas.
Benzer Tezler
- Âşık tarzı Türk şiirinde muamma ve lugaz
Muamma and lugaz in traditional Turkish love poetry
CEVRİYE SEZEN GÖNENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıFatih ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN ÖZCAN
- Âşık tarzı Türk şiirinde dünyanın fâniliği
The mortality of the world in Âşık style Turkish poems
BÜŞRA YAVUZASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERDAR UĞURLU
- 17-19. yüzyıl âşık tarzı Türk şiirinde sosyo-kültürel hayat
Social-cultural life in âşik-style Turkish poetry in 17 th-19 th centuries
CAFER ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıOndokuz Mayıs ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Âşık tarzı şiir geleneğinde divani türü üzerine bir araştırma
A research on the divani genre in the Turkish minstral tradition
ADEM BALKAYA
Doktora
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLAVER DÜZGÜN