Öğretmenler için Otizm Öz Yeterlik Ölçeği (ÖZYÖ-OSB) uyarlama çalışması ve özel eğitim öğretmenlerinin otizme ilişkin öz yeterlik algıları
Adaptation study of autism self-efficacy scale for teachers (ÖZYÖ-OSB) and special education teachers' perceptions of self-efficacy regarding autism
- Tez No: 869970
- Danışmanlar: PROF. DR. YEŞİM GÜLEÇ ASLAN, PROF. DR. ÖZCAN ERKAN AKGÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu, Öz Yeterlik, Özel Eğitim, Otizm Öz Yeterlik Ölçeği, Autism Spectrum Disorder, Self-Efficacy, Autism Self-Efficacy Scale for Teachers, Special Education
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Medeniyet Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Erken Çocuklukta Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 170
Özet
Bu araştırmanın amacı, özel eğitim öğretmenlerinin otizm spektrum bozukluğu (OSB) hakkındaki öz yeterlik düzeylerini belirleyebilmek adına geliştirilen ve Türkçeye“Öğretmenler İçin Otizm Öz Yeterlik Ölçeği (ÖZYÖ-OSB)”olarak çevrilen“The Autism Self-Efficacy Scale for Teachers (ASSET)”ölçeğinin Türkçe'ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılarak özel eğitim öğretmenlerinin OSB hakkındaki öz yeterlik algılarının incelenmesidir. Nicel araştırma yöntemlerinden betimsel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilen araştırmada,“Öğretmenler için Otizm Öz Yeterlik Ölçeği”ile“Kişisel Bilgi Formu”araçları kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul ilinde görev yapan ve en az bir OSB tanılı öğrenci ile çalışan 209 özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler, SPSS 25 paket programı ile analiz edilerek değerlendirme aracı geliştirilmesi sürecinde Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA), değişkenlerin karşılaştırılması sürecinde betimsel analizler, korelasyon analizi, ilişkisiz t testi analizi ve tek yönlü varyans analizi uygulanarak incelenmiştir. Araştırmanın bulgularında, Öğretmenler için Otizm Öz Yeterlik Ölçeği aracının öğretmenlerin OSB öz yeterliğini ölçen geçerli ve güvenilir bir araç olduğunu göstermiştir. Özel eğitim öğretmenlerinin OSB'ye ilişkin genel öz yeterliklerinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların ölçekten aldığı madde bazında puanlara bakıldığında özel eğitim öğretmenlerinin uzun ve kısa dönemli amaç yazma, ölçülebilir bir amaç yazma ve öğrenciye gün boyunca iletişim için fırsatlar oluşturma maddelerinde öz yeterliklerinin yüksek, oyun becerilerini öğretme, sosyal becerilerini geliştirmek üzere akran modelleri eğitme, ebeveyn kaygılarını tanımlama ve öğrenme için ebeveyn önceliklerini tanımlama maddelerin düşük puan aldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca bulgular, öğretmenlerin OSB öz yeterlikleri ile yaş, cinsiyet, mesleki çalışma süresi, görev yapılan sınıf düzeyi, OSB ile ilgili hizmet içi eğitim alma, eğitim düzeyi değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki olmadığını göstermiştir. Öğretmenlik uygulamasında OSB tanısı almış çocuk ile karşılaşma değişkeninde ise karşılaşmayanlara kıyasla orta düzeyde ve anlamlı bir ilişki yarattığı sonucuna varılmıştır. Elde edilen bulgular alanyazın doğrultusunda tartışılıp, öğretmenlerin OSB'ye ilişkin öz yeterliklerini kapsayan uygulamalara ve ileri araştırmalara yönelik önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to determine the Turkish adaptation, reliability and validity of the“Öğretmenler için Otizm Öz Yeterlik Ölçeği”was developed to determine the self-efficacy levels of special education teachers regarding autism spectrum disorder (ASD) and compare to special education teachers's self-efficacy toward ASD in terms of different variables. This research was designed with a descriptive survey model in quantitative research metods. Öğretmenler için Otizm Öz Yeterlik Ölçeği and personal information form were used in the data collection. The group of the research consist of 209 special education teachers from living in İstanbul who were currently at least one teaching children with ASD in class. The data were analyzed using SPSS 25 Package Program and in the process of developing the evaluation tool, Exploratory Factor Analysis (EFA), descriptive analyses, correlation analysis, independent t-test analysis and One-Way analysis of variance were conducted to compare variables. The findings of the study showed that Öğretmenler için Otizm Öz Yeterlik Ölçeği is a valid and reliable tool for measuring teachers' self-efficacy in dealing with individuals with autism spectrum disorder (ASD). It was found that special education teachers have high levels of general self-efficacy regarding ASD. When examining item-level scores obtained from the scale, it was found that special education teachers scored high in items related to writing long-term and short-term goals, writing measurable goals and creating opportunities for communication with students throughout the day, while scoring low in items related to teaching play skills, training peer models to improve social skills, identifying parental anxieties and identifying parental priorities for learning. Additionally, the findings indicated that there was no significant relationship between teachers' ASD self-efficacy and variables such as age, gender, years of professional experience, grade level taught, participation in in-service training related to ASD and educational level. Regarding the variable of encountering children diagnosed with ASD in teaching practice, it was concluded that there is a moderate and significant relationship compared to not encountering them. The findings were discussed in line with the literature and recommendations were made for practices and further research aimed at enhancing teachers' self-efficacy in dealing with ASD.
Benzer Tezler
- Otizmli çocuklara, öğrenmenin ön koşul becerilerinin, ebeveynleri tarafından floortime oyun terapisi ile kazandırılmaya çalışılmasının, otistik davranışlar ile gelişim alanlarındaki becerilerine ve ebeveynlerinin stres düzeylerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of trying to teach children with autism the prerequisite skills of learning by their parents with floortime play therapy on their skills in the areas of autistic behavior and development and the stress levels of their parents
ŞENAY YALIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN GENÇ
- Özel eğitim öğretmenlerinin oyunla öğretim süreci öz yeterlikleri
Self-efficiency of special education teachers in game teaching process
NEJMİ YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE ŞENAY İLİK
- Otizmli çocukların eğitsel yerleştirilmesi, kaynaştırılması ve bütünleştirilmesinde öğretmenlerle ilgili değişkenlerin incelenmesi
Examination of variables related to teachers in educational placement, mainstreaming and inclusion of children with autism
YAKUP BURAK
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiEngelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AHMETOĞLU
- Özel öğrenme güçlüğü ve özel yeteneği olan iki kere farklı öğrencilerin eğitimine yönelik bir hizmet içi eğitimin geliştirilmesi
Developing an in-service training for the education of twice exceptional students with special learning disability and giftedness
HASAN SAİD TORTOP
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimTrakya ÜniversitesiEngelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN ILGAZ
- Otizm tanılı öğrencilerle çalışan öğretmenlerin matematik becerilerinin öğretimine yönelik uygulamalarının belirlenmesi
Practices of the teachers worki̇ng with students with autism spectrum disorder with regard to math skills
HÜLYA ÖZTÜRK CEVAHİRCİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASİN GÖKBULUT
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERDAR SÖNMEZ