Cinsel istismara yönelik okul temelli önleyici programlar: Bir meta-analiz çalışması
School-based prevention programmes for sexual abuse: A meta-analysis study
- Tez No: 870095
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL SANBERK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Cinsel istismar, okul-temelli önleyici programlar, meta-analiz, önleyici rehberlik, Sexual abuse, school-based prevention programmes, meta analysis, preventive guidance
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 108
Özet
Bu meta-analiz çalışması ile okul çağındaki çocuklara yönelik okul temelli önleyici programlarının etkililiğinin incelenmesi amaçlanmaktadır. İncelenen önleme programları, çocuklara cinsel istismar durumlarını tespit etmenin, bunlara tepki vermenin önemini ve bir sonraki adımda ne yapmaları gerektiğini öğretmek için çeşitli teorilerden faydalanmaktadır. Toplam 2246 çalışma değerlendirilmiş ve 26 Randomize Kontrol Gruplu araştırmanın çalışmaya dahil edilme kriterlerini karşıladığı tespit edilmiştir. Bu çalışmalar Ocak 2012 ile Aralık 2022 tarihleri arasında İngilizce ve Türkçe olarak yayımlanmıştır ve okul çağındaki çocuklar (6-18 yaş) için hazırlanmış okul temelli önleyici programlarının sonuçlarına odaklanmaktadır. Kapsamlı bir analiz yapabilmek için aşağıdaki veri tabanları dahil edilmiştir: Web of Science, Scopus, PsycINFO, Ovid, ERIC ve Türk Tez Merkezi (YÖK-TEZ). İncelenen çalışmalar, cinsel istismara yönelik çeşitli önleyici programların, çocukların potansiyel olarak güvenli olmayan durumlar hakkındaki bilgi ve farkındalıklarını ve bu durumlara verdikleri tepkileri geliştirmedeki etkinliğini değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Meta-analiz sonuçları bakımından, incelenen bu müdahaleler bilgi, tutum ve davranışları önemli ölçüde etkilemiştir. Bu çalışmalarda, web tabanlı, mobil uygulamalar ve yüz yüze oturumlar gibi çeşitli formatlarda sunulan kişisel güvenlik programları, cinsel bilgi programları ve koruyucu davranış programları da dahil olmak üzere farklı müdahale yöntemleri kullanılmıştır. Moderatör değişkenler için Analog ANOVA analizi yapılmıştır. Bilgi düzeyi ölçümleri için ilkokul-ortaokul öğrencisi olmanın ve alınan oturum sayısının 3-4 arasında olmasının etki büyüklüğünü artırdığı gözlenmiştir. Tutum-davranış düzeyi ölçümleri için ise müdahalenin didaktik anlatım veya yüz yüze anlatım gibi klasik yöntemler ile verilmesi ve oturum sayısının 5 ila 7 arasında olmasının etki büyüklüğünü artırdığı gözlenmiştir. Bu meta-analiz çalışması, okullarda verilen cinsel istismara yönelik önleyici programlarının önemini ve bu konu hakkında daha fazla araştırma yapılması gerektiğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
This meta-analysis study provides an examination of the effectiveness of school-based prevention education programmes for school-aged children. These prevention programmes utilise various theories to teach children the importance of identifying and responding to abusive situations and what to do next. A total of 2246 papers were evaluated with 26 Randomised Controlled Trial (RCT) or cluster RCT design studies identified as meeting the study's inclusion criteria. These studies were published in English and Turkish between January 2012 and December 2022, and focus on outcomes of school-based prevention programmes designed for school-aged children (6–18 years old). To ensure a comprehensive and academically rigorous analysis, the following databases were included: Web of Science, Scopus, PsycINFO, Ovid, ERIC and Turkish Thesis Center (YÖK-TEZ). The studies reviewed aim to evaluate the effectiveness of various child sexual abuse prevention programmes in improving children's knowledge and recognition of, and response to potentially unsafe situations. In terms of outcomes and results, the interventions have significantly impacted knowledge, attitutes and behaviours. These studies used different intervention methods, including, personal safety programmes, sexual knowledge programmes and protective behaviour programmes, delivered in various formats such as web-based, mobile applications, and in-person sessions. Analogue ANOVA analysis was conducted to assess the moderator variables. For knowledge level measurements, it was observed that being a primary or secondary school student and the number of sessions between 3 and 4 had a significant impact on the effect size. For attitude-behaviour level measurements, it was observed that delivering the intervention with classical methods such as didactic lecture or face-to-face lecture and the number of sessions between 5 and 7 had a notable effect on the effect size. This meta-analysis study highlights the importance of child sexual abuse prevention programmes in schools and the need for further research.
Benzer Tezler
- Fiziksel ve duygusal istismarın önlenmesi sürecinde öğrenci odaklı çok düzeyli müdahale uygulamalarının geliştirilmesi
Development of student-focused multi-level intervention practices in the process of preventing physical and emotional abuse
HATİCE ÖZGEN
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL SEÇER
- Okul temelli cinsel istismardan koruma psiko-eğitim programının öğrenciler, öğretmenler ve ebeveynlerin bilgi düzeylerine etkisi
The effectiveness of a school-based psycho-educational program for preventi̇ng from sexual abuse over students, teachers and parents
YASİN YILMAZ
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FULYA CENKSEVEN ÖNDER
- Okul öncesi döneme yönelik çevrimiçi ebeveyn cinsellik eğitimi programı'nın ebeveynlerin cinsel farkındalığına etkisinin incelenmesi
Examination of the effect of the online parental sexuality education program for preschool period on parents' sexual awareness
SILA UZKUL
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE DİLEK ÖĞRETİR ÖZÇELİK
- Okul sosyal hizmeti bağlamında cinsel istismarı önleme eğitiminin 8-11 yaş grubundaki çocukların farkındalık düzeylerine etkisi
Impact of child sexual abuse prevention training in the context of school social work on the level of awareness of children in the 8-11 age group
SEZEN GİZEM ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sosyal HizmetlerKocaeli ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YILDIZ ULUSOY
- Travmaya maruz kalan çocuk ve ergenlerde travma sonrası stres belirtileri gelişimine erken dönem uyum bozucu şemaların ve dissosiyatif belirtilerin aracı etkisi
The mediating effect of early maladaptive schemas and dissociative symptoms on the development of posttraumatic stress symptoms in children and adolescents exposed to trauma
FATMA ZEHRA BIÇAKCI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Psikiyatriİstanbul Medeniyet ÜniversitesiÇocuk Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. VAHDETTİN GÖRMEZ
DOÇ. DR. ALPEREN BIKMAZER