Dede Korkut'ta gösterim
Deixis in Dede Korkut
- Tez No: 870133
- Danışmanlar: PROF. DR. ERDOĞAN BOZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 97
Özet
Deixis,“işaretlemek, gönderimde bulunmak”anlamlarına gelen Antik Yunancadan alıntı bir sözcüktür. Deixis terimi, Türkçede gösterim terimi olarak yaygınlaşmaktadır. Gösterim; ana dili öğreme, ikinci yabancı dil öğrenme, dillerarası çeviri, iletişim çözümlemeleri ve söylem-metin çözümlemeleri alanlarında anlam belirsizliklerini önlemek, ortadan kaldırmak açısından büyük önem taşır. Bu tür dilsel sorunları en aza indirgemek gösterimin görevidir. Gösterim, önceleyin felsefede dizinsel ifadeler (indexicals) olarak tartışılagelen bir kavram olmuştur. Felsefî yaklaşımlardan ayrışıp başlı başına dilbilimsel bir alan olan gösterimin dilbilimsel serüveni 19. yüzyılda başlamıştır. Gösterim, dilbilimin alt alanı olan edimbilim (pragmatics)in konusudur. Dilbilimciler gösterim konusu için anlambilimsel ve edimbilimsel araştırmalar yapmıştır. Bu araştırmalar büyük bir tipolojik araştırma niteliğinde olmayıp yeterli düzeye ulaşamamıştır. Bu çalışmada Türkçe ve yabancı alanyazın taraması yapılıp gösterim tanımlaması sunulmuştur. Daha sonra gösterim kuramı sınıflandırmalarına yer verilip Yule (1996) ve Levinson (2003)'ın gösterim kuramının alanyazınında önem arz eden yeri belirtilmiştir. Edimbilimsel bir konu olan gösterim kuramı; Türk dilinin, edebiyatının, tarihinin, kültürünün ve birçok yönden zenginliklerini bünyesinde barındıran Türkoloji için önem arz eden Dede Korkut'ta uygulanmıştır.
Özet (Çeviri)
Deixis is a word borrowed from Ancient Greek meaning“to mark, to refer”. The term Deixis is becoming widespread as a“gösterim”term in Turkish. Deixis; it is of great importance to prevent and eliminate ambiguities in the fields of mother tongue learning, second foreign language learning, interlingual translation, speech and communication analysis, discourse or text analysis. It is the task of deixis to minimize such linguistic problems. Deixis has been a concept that was first discussed in philosophy as indexicals. The linguistic adventure of deixis, which differs from philosophical approaches and is a linguistic field in itself, started in the 19th century. Deixis is the subject of pragmatics, a subfield of linguistics. Linguists have conducted semantic and operant scientific research for the subject of deixis. These studies are not in the nature of a large typological research and are not at an adequate level. In this study, the definition of deixis was presented by scanning the Turkish and foreign literature. Later, the classification of deixis theory was included and the important place of Yule (1996) and Levinson (2003) in the field of deixis theory was indicated. The theory of deixis, which is an academic subject, has been applied to the“Dede Korkut”, which contain the riches of the Turkish language, literature, history and culture and are important for Turkology in many ways.
Benzer Tezler
- Kitab-ı Dede Korkut'ta hayvan ve bitki adları
Animal and plant names in the book of Dede Korkut
GİZEM FİLİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimPamukkale ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH BAĞDEMİR
- Tarihi açıdan Dede Korkut'ta Türk aile yapısı
Turkish family structure in Dede Korkut from historical perspective
HANİFE YAŞAR
- Kitâb-ı Dede Korkut'ta diplomatik lisân: Halkbilimi bakımından bir anlam incelemesi
Diplomatic language in book of Dede Korkut (Dada Gorgut): A study of meaning in terms of folklore
SÜLEYMAN TEYEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Halk Bilimi (Folklor)Gazi ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA SEVER
- 'Kitâb-ı Dede Korkut' ta ekli ve edatlı isim çekimi-işlevsel bir yaklaşım
Declension with prepositions and suffixes in The Book Of Dede Korkut-a functional approach
İLAYDA TEVKÜR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Dilbilimİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİNAN GÜZEL
- Anlamsal bir fenomen olarak kiplik: Dede Korkut örneği
Modality as a semantic phenomenon: Evidence from Dede Korkut
DUYGU KAMACI GENCER
Doktora
Türkçe
2018
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN BOZ