Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerin çevrimiçi riskli cinsel davranışlar ve çevrimiçi cinsel istismar açısından değerlendirilmesi
Evaluation of adolescents with attention deficit hyperactivity disorder in terms of online risky sexual behaviors and online sexual abuse
- Tez No: 870420
- Danışmanlar: PROF. DR. NUSRET SOYLU
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Psychiatry, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 212
Özet
AMAÇ: Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ergenin akademik, ailesel ve sosyal alanlarını belirgin düzeyde etkileyen ve gerçek hayatla birlikte çevrimiçi ortamda da internetin kötüye kullanımı, bağımlılığı ve çevrimiçi riskli cinsel davranışlar gibi olumsuz sonuçlara yol açtığı bilinen bir rahatsızlıktır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite tanısı olan ergenler birçok olumsuz duruma maruz kalmakla birlikte, zorbalıkta yapabilmektedir. Cinsel istismar; Dünya sağlık Örgütü'nün ve Faller gibi çalışmacıların tanılamalarında yola çıkarak temas içeren ve temas içermeyen eylemler olarak ele alınabilir. Çevrimiçi ortam temas içermeyen cinsel istismarın hızla yaygınlaşmasına ve birçok alt türünün gelişmesine neden olmuştur. Çevrimiçi cinsel istismar ve çevrimiçi riskli cinsel davranışlar ergenlerde araştırılan bir konu olmakla birlikte, bildiğimiz kadarıyla DEHB tanılı ergenlerde bu eylemlerin sıklığını kontrol grubuyla kıyaslamalı şekilde araştıran ve ilişkili risk faktörlerini inceleyen bir çalışma bulunmamaktadır. Çalışmamızda DEHB tanılı ergenlerde çevrimiçi cinsel istismarı ve çevrimiçi riskli cinsel davranışları; çevrimiçi cinsel mağdur (online sexual victimization), pasif sexting (cinsel içerikli mesaj alma), aktif sexting (cinsel içerikli mesaj gönderme) ve çevrimiçi cinsel zorba (online sexual pressure) olmak üzere 4 alt grupta inceledik. Çalışmamızda bu eylemlerin DEHB'li ergenlerde kontrol grubuna kıyasla sıklığını araştırmayı ve ilişkili risk faktörlerini incelmeyi amaçladık. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmamız 12- 18 yaş arası DEHB tanılı 118 ergen ve aynı yaş aralığında DEHB tanısı bulunmayan 117 toplum örnekleminde gönüllü olmak üzere 235 ergen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya dâhil olma kriterlerini karşılayan tüm DEHB tanılı ergenler ''Okul Çağı Çocukları İçin Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşam boyu Şekli Türkçe uyarlaması (ÇDŞG-ŞY/K-SADS-PL)'' ile değerlendirilmiştir. Çalışmamıza katılan tüm ergenlerden İnternet Kullanım Veri Formu, Weiss İşlevsellikte Bozulma Öz Bildirim Ölçeği, Barratt Dürtüsellik Ölçeği, Ana-Baba Tutum Ölçeği ve Çevrimiçi Cinsel İstismar Ölçeği doldurulması istenmiştir. Ebeveynlerinden ise sosyodemografik veri formu, Conners Anababa Ölçeği ve Weiss İşlevsellikte Bozulma Ebeveyn Bildirim Ölçeği doldurulması istenmiştir. Verilerimiz SPSS for Windows 28 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. BULGULAR: Kontrol grubuna kıyasla DEHB'li ergenlerde çevrim içi kurban olma ve çevrimiçi cinsel içerikli mesaj alma daha yüksek bulunmuştur. DEHB tanılı ergenlerde yaş, cinsiyet, okul başarısı gibi sosyodemografik özellikler, bozukluğun tanı süresi, şiddeti, kullanılan tedavi, eşlik eden komorbid tanılar gibi klinik özellikler, snapchat, discord, omegle gibi kullanılan sosyal medya hesapları, hesaplarında yabancı kişilerin ekli olması ve profil fotoğrafının varlığı gibi internet kullanım özellikleri, ebeveynlerin internet kullanım süresi, çocuğun sosyal medya hesaplarında ekli olması ve evde internet kullanım kurallarının olması gibi ebeveynin internet kullanım tutumları, çocuğun dürtüsellik düzeyi, işlevsellik alanlarında bozulmanın varlığı ve genel ebeveyn tutumu ile ergenin çevrimiçi cinsel istismar mağduru olması ve çevrimiçi riskli cinsel davranış segilemesi anlamlı derecede ilişkili bulunmuştur. SONUÇ: Bulgularımız DEHB grubunun kontrol grubuna oranla çevrimiçi cinsel istimara daha sık maruz kaldığını göstermektedir. Ayrıca bu durumla ilişkili olabilecek birçok risk faktörü saptanmıştır. Bulgularımızın DEHB'li ergenlerde çevrimiçi cinsel istismarı ve çevrimiçi riskli cinsel davranışları önlemeye dönük geliştirilecek müdahale programlarına yararlı veriler sunacağını düşünmekteyiz. Bu tür programların geliştirilip etkinliklerinin değerlendirilmesi de yararlı olacaktır ANAHTAR KELİMELER: DEHB, Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu, Çevrimiçi Cinsel İstismar, Çevrimiçi Riskli Cinsel Davranışlar, Cinsel İçerikli Mesajlaşma, Çevrimiçi Cinsel Mağduriyet, Çevrimiçi Cinsel Zorba
Özet (Çeviri)
BACKGROUND and AIM: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a disorder known to significantly impact an adolescent's academic, family, and social domains, leading to negative outcomes both in real life and in the online environment. It can result in the misuse and addiction to the internet, as well as engaging in risky online sexual behaviors, among other adverse consequences. Adolescents diagnosed with ADHD are vulnerable to facing numerous negative situations and may also become perpetrators of bullying. Sexual abuse can be categorized based on World Health Organization's and researchers like Faller's classifications, involving both contact and non-contact acts. The online environment has rapidly facilitated the prevalence of non-contact sexual abuse and the development of various subtypes. While online sexual abuse and risky online sexual behaviors are subjects of research in adolescents, there is currently no study investigating the frequency of these actions in adolescents diagnosed with ADHD compared to a control group and examining associated risk factors. Our study focuses on exploring online sexual victimization, passive sexting (receiving sexually explicit messages), active sexting (sending sexually explicit messages), and online sexual pressure in adolescents diagnosed with ADHD. We aim to investigate the frequency of these actions in ADHD-diagnosed adolescents compared to the control group and examine the associated risk factors. MATERIALS and METHOD: Our study was conducted with 235 adolescents, including 118 adolescents diagnosed with ADHD between the ages of 12 and 18, and 117 adolescents from the community sample in the same age range who did not have an ADHD diagnosis. All adolescents diagnosed with ADHD who met the inclusion criteria were evaluated using the“Schedule for Affective Disorders and Schizophrenia for School-Age Children-Present and Lifetime Version Turkish Adaptation (K-SADS-PL)”. All participating adolescents were asked to complete the Internet Use Data Form, Weiss Functional Impairment Self-Report Scale, Barratt Impulsiveness Scale, Parental Attitude Scale, and Online Sexual Victimization Scale. From their parents, demographic information forms, Conners Parent Rating Scale, and Weiss Functional Impairment Parent Report Scale were requested to be completed. Our data was analyzed using the SPSS for Windows 28 software package. RESULTS: Compared to the control group, adolescents with ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) were found to experience higher rates of online victimization and receiving sexually explicit messages online. Various factors in ADHD-diagnosed adolescents such as age, gender, school performance, socio-demographic characteristics, duration and severity of the disorder, treatment received, and coexisting comorbid diagnoses, as well as internet usage characteristics such as social media accounts used (e.g., Snapchat, Discord, Omegle), having connections with strangers on their accounts, and having profile pictures, were significantly associated with being a victim of online sexual exploitation and engaging in risky online sexual behaviors. Additionally, the attitudes of parents toward internet usage, including the amount of time they spend online, whether the child has connections on social media, and the presence of internet usage rules at home, along with the impulsivity level of the child, the presence of impairment in functional areas, and the overall parenting style, were also significantly related to the adolescent's experience of online sexual victimization and engaging in risky online sexual behaviors. CONCLUSION: Our findings indicate that the ADHD group is more frequently exposed to online sexual victimization compared to the control group. Additionally, we have identified several risk factors associated with this situation. We believe that our findings will provide valuable data for developing intervention programs aimed at preventing online sexual victimization and risky online sexual behaviors in adolescents with ADHD. Evaluating the effectiveness of such programs after their development would also be beneficial. KEYWORDS: ADHD, Attention Deficit Hyperactivity Disorder, Online Sexual Abuse, Online Risky Sexual Behaviors, Sexting, Online Sexual Victimization, Online Sexual Pressure
Benzer Tezler
- Ruhsal bozukluğu olan ve olmayan ergenlerde internet bağımlılığı yaygınlığı
The prevalence of internet addiction among adolescents with or without psychiatric disorders
AHMET YAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM YILDIZ
- Yetişkin dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu bulunan hastalarda sosyal medya bağımlılığı ve erteleme davranışı
Social media addiction and procrastination behavior in adult patients with attention deficit hyperactivity disorder
HAVVA IŞIK UÇAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiBezm-i Alem Vakıf ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERDA USLU
DOÇ. DR. ÖZGE KILIÇ
- Erişkin konsantrasyon envanteri'nin Türkçeye uyarlanması, geçerlik ve güvenirlik çalışması
Adaptation of adult concentration inventort to Turkish: Validity and reliability study
ÖZLEM KARAKAYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
PsikiyatriAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ ÇAYKÖYLÜ
DOÇ. DR. MUSTAFA UĞURLU
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerin ebeveynlerinin hastalık sürecini yönetme deneyimleri
Disease process management experiences of parents of adolescents with attention deficit and hyperactivity disorder
AYŞEGÜL AY
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
HemşirelikEge ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SATI DOĞAN
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan ergenlerin algılanan duygu dışavurumu ile benlik saygısı arasındaki ilişkinin karşılaştırmalı incelenmesi
The comparative i̇nvestigation between perceived expressed emotion and self-esteem in adolescents with attention deficit and hyperactivity disorder
HALİT NECMİ UÇAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriUludağ ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE PINAR VURAL