Geri Dön

İstihbarat servislerinin parlamento tarafından denetlenmesi:Birleşik Krallık örneği

Parliamentary oversight of intelligence agencies: The case of the United Kingdom

  1. Tez No: 872048
  2. Yazar: HULUSİ TIĞLIOĞLU
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. ALİ BURAK DARICILI
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: İstihbarat servisleri, İstihbaratın denetimi, Parlamenter denetim, Birleşik Krallık, İstihbarat faaliyetleri, Intelligence services, Intelligence oversight, Parliamentary oversight, United Kingdom, Intelligence activities
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Milli Savunma Üniversitesi
  10. Enstitü: Alparslan Savunma Bilimleri ve Milli Güvenlik Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İstihbarat Çalışmaları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: İstihbarat Araştırmaları Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 162

Özet

İstihbarat zaruri bir devlet fonksiyonu olup gizliliği esastır. Demokrasi ve insan hakları değerlerini benimsemiş toplumlara hâkim olan hukuk devleti anlayışına göre ise esas olan devletin her türlü işlem ve eylemlerinin denetlenebilir olmasıdır. İdeal bir devlet sisteminde, millî güvenlik ve temel insan hakları arasındaki hassas denge gözetilerek, istihbarat servislerinin denetlenmesini mümkün kılacak kurumların oluşturulması ancak bu yapılırken istihbarat faaliyetlerinin gizliliği esasına zarar verilmemesinin sağlanması gerekmektedir. Denetiminin yasama, yürütme, yargı ve bağımsız denetim kurumları tarafından yapıldığı sistemler mevcutsa da bu yöntemler içerisinde, giderek daha fazla ülke tarafından da benimsendiği üzere, en etkin olanı parlamenter denetimdir. Ancak parlamenter denetim sistemi kurulurken millî güvenlik odaklı istihbarat faaliyetlerinin farklı görüşlere, hatta ayrılıkçı ideolojilere dahi sahip olabilecek parlamenterlerle paylaşılmasının vahim güvenlik ve istihbarat zafiyetlerine sebep olacağı göz önünde bulundurularak hareket edilmelidir. Bilindiği üzere Birleşik Krallık dünya çapında etkin istihbarat servislerine sahip olup bu servislerin faaliyetleri tarih içerisinde sürekli geliştirilen bir parlamenter denetim sistemi ile denetlenmektedir. Bu çalışmada Birleşik Krallık istihbarat servislerinin parlamento tarafından denetlenmesi sistemi incelemeye alınmış ve bu yapılırken denetim sisteminin tarihi süreç içerisinde gelişimi adım adım izah edilmiştir. Bu yolla; istihbarat servislerinin parlamenterler tarafından denetleniyor olmasına rağmen istihbarat faaliyetlerinin, belli prensiplere sadık kalınması halinde, millî güvenlik ve istihbarat zafiyetleri doğmadan yürütülmeye devam edebileceği ispatlanmıştır. Çalışmada nitel yöntem benimsenmiş, resmi raporlar, parlamento tutanakları, sivil toplum örgütleri ve basın kuruluşlarının beyanatları, yasa metinleri, yargı kararları, akademik makaleler ve referans eserler taranmıştır.

Özet (Çeviri)

Intelligence is an essential state function and its confidentiality is essential. According to the understanding of the rule of law, which prevails in societies that have adopted the values of democracy and human rights, the essential thing is that all transactions and actions of the state can be audited. In an ideal state system, institutions should be established that will enable the supervision of intelligence services, taking into account the delicate balance between national security and fundamental human rights, but while doing this, it is necessary to ensure that the confidentiality of intelligence activities is not harmed. Although there are systems where auditing is carried out by legislative, executive, judicial and independent auditing institutions, the most effective of these methods, as adopted by more and more countries, is parliamentary auditing. However, when establishing a parliamentary control system, it should be taken into consideration that sharing national security-oriented intelligence activities with parliamentarians who may have different views and even separatist ideologies will cause grave security and intelligence weaknesses. As it is known, the United Kingdom has intelligence services effective around the world, and the activities of these services are supervised by a parliamentary control system that has been continuously developed throughout history. In this study, the system of parliamentary supervision of the United Kingdom's intelligence services has been examined, and while doing this, the development of the supervision system throughout the historical process has been explained step by step. With this way it is proven that; although intelligence services are supervised by parliamentarians, intelligence activities can continue to be carried out without national security and intelligence weaknesses if certain principles are adhered to. Qualitative method is adopted in this study and so official reports, parliamentary minutes, statements of nongovernmental organizations and press organizations, legal texts, judicial decisions, academic articles and reference works are scanned.

Benzer Tezler

  1. Amerikan ve Rus istihbarat servislerinin kritik dönemeçleri

    Critical junctures of American and Russian intelligenceservices

    CEM TUNA AKSU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Kamu YönetimiTOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. NİHAT ALİ ÖZCAN

  2. İstihbarat hatalarının 11 eylül saldırıları ekseninde incelenmesi ve öneriler

    Studying intelligence failures that cause to 11 september

    BÜLENT BAŞÇAM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Kamu YönetimiPolis Akademisi

    Güvenlik Stratejileri ve Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. UFUK AYHAN

  3. Amerika Birleşik Devletleri istihbarat örgütleri: 2003 Irak müdahalesi ve özel askeri şirketler

    United States intelligence agencies: 2003 Iraq intervention and private military companies

    SERPİL BAYGÜL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Uluslararası İlişkilerMilli Savunma Üniversitesi

    İstihbarat Çalışmaları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ BURAK DARICILI

  4. İstihbarat ve dış politika ilişkisi: Panoptikon modeli ve İsrail örneği

    The relation between inteligence and foreign policy: The Panoticon model and Israel case

    HASAN MESUT ÖNDER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Uluslararası İlişkilerÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. GÜROL BABA

  5. Etnik temelli çatışma çözümleri sürecinde istihbarat teşkilatlarının rolü

    The role of intelligence services in conflict resolutions towards ethnic-based terrorist organizations

    KENAN ERDOĞAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Kamu YönetimiPolis Akademisi

    Güvenlik Stratejileri ve Yönetimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. NECATİ ANAZ