Sağlık kaygısı: Çocukluk çağı deneyimleri ve şema başa çıkma biçimlerinin rolü
Health anxiety: The role of childhood experiences and schema coping styles
- Tez No: 873375
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ KAMİLE GAMZE YAMAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Çocukluk Çağı Deneyimleri, Sağlık Kaygısı, Şema Başa Çıkma Biçimleri, Childhood Experiences, Health Anxiety, Schema Coping Styles
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Bu araştırmanın amacı çocukluk çağı deneyimleriyle sağlık kaygısı arasındaki ilişkide şema başa çıkma biçimlerinin (aşırı telafi, teslim, kaçınma) aracı rolünün incelenmesidir. Ayrıca araştırmada sağlık kaygısının çeşitli demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı da incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 18-35 yaş aralığındaki 334 genç yetişkin oluşturmaktadır. Katılımcıların 156'sı (%46,7) erkek ve 178'i (%53,3) kadındır. Araştırmada kişisel bilgi formu, Çocukluk Deneyimleri Ölçeği, Sağlık Anksiyetesi Ölçeği ve Şema Başa Çıkma Biçimleri Ölçeği kullanılarak veriler toplanmıştır. Araştırmada elde edilen verilerin analizi, SPSS 26 paket programı ve AMOS 24 paket programı aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. İlişkisel tarama modelinde olan bu çalışmada araştırmanın bağımlı değişkenlerinin demografik özelliklere göre farklılaşması test edilirken karşılaştırmalarda Bağımsız Gruplar t Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Scheffe testi istatistik teknikleri, çocukluk çağı deneyimleri, sağlık kaygısı ve şema başa çıkma biçimleri arasındaki ilişkileri incelemek amacıyla Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon tekniği, aracılık analizleri için yapısal eşitlik modeli (YEM) , güven aralıklarını test etmek amacıyla regresyon temelli Bootstrap analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda çocukluk çağı deneyimleri ve sağlık kaygısı arasındaki ilişkide şema başa çıkma biçimleri alt boyutu olan kaçınmanın aracılık ettiği tespit edilmiştir. YEM analizi sonuçlarına göre, test edilen modelin uyum indekslerinin iyi düzeyde olduğu gözlemlenmiştir. Sağlık kaygısının cinsiyet, algılanan ebeveyn tutumu ve tıbbı tanının var olması durumuna göre anlamlı bir farklılaşmanın olduğu; eğitim ve algılanan gelir düzeyine göre anlamlı bir farklılaşmanın olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular ilgili alan yazın doğrultusunda tartışılmış; ileride yapılacak çalışmalar için araştırmacılara ve uygulayıcılara önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the mediating role of schema coping styles (overcompensation, surrender, avoidance) in the relationship between childhood experiences and health anxiety. Additionally, the study investigates whether health anxiety varies according to different demographic variables. The sample of the study consists of 334 young adults aged 18-35 years. Of the participants, 156 (46.7%) are male and 178 (53.3%) are female. Data were collected using a personal information form, the Childhood Experiences Scale, the Health Anxiety Inventory, and the Schema Coping Styles Questionnaire. The analysis of the data obtained in the study was conducted using the SPSS 26 and AMOS 24 software packages. In this correlational study, Independent Samples t-Test, One-Way Analysis of Variance (ANOVA), and Scheffe test statistical techniques were used to test the differences in the dependent variables of the research according to demographic characteristics. To examine the relationships among childhood experiences, health anxiety, and schema coping styles, the Pearson Product-Moment Correlation technique was employed. For mediation analyses, the Structural Equation Modeling (SEM) technique was used, and regression-based Bootstrap analysis was utilized to test confidence intervals. The research findings indicate that the subdimension of schema coping styles, specifically avoidance, mediates the relationship between childhood experiences and health anxiety. According to the results of the SEM (Structural Equation Modeling) analysis, the fit indices of the tested model were observed to be at a good level. It was found that health anxiety significantly differs according to gender, perceived parental attitudes, and the presence of a medical diagnosis, while there were no significant differences based on education and perceived income level. The findings of the study were discussed in the context of the relevant literature, and recommendations were provided for researchers and practitioners for future studies.
Benzer Tezler
- Çocukluk çağı olumsuz yaşantılarının ve ciddi ebeveyn hastalıklarının sağlık kaygısı ı̇le ı̇lı̇şkı̇sı̇nde sağlık bilişlerinin, negatif duygu, sürekli kaygı ve somatik duyarlılığın aracı rolünün ı̇ncelenmesı̇
The relationship between adverse childhood experiences, parental illness and health anxiety: The role of health beliefs, negative affect, trait anxiety and somatic hypervigilance
DİDEM ALTAY
Doktora
Türkçe
2019
PsikolojiMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜGE YÜKSEL
PROF. DR. HALİL EKŞİ
- Romantik ilişki yaşayan yetişkinlerde bedensel yakınmaların, çocukluk travmaları ve algılanan partner duyarlılığı ile ilişkisinin incelenmesi
The examination of the associations among somatic complaints, childhood traumas and perceived partner responsiveness among adults having a romantic relationship
KÜBRA ALBAYRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BAŞAK BAHTİYAR
- Kanserli çocuklara uygulanan terapötik oyunun yaşam kalitesi ve semptom kontrolüne etkisi
The effect of the therapeutic play applied to pediatric patients with cancer on quality of life and symptom control
HATİCE UZŞEN
Doktora
Türkçe
2021
HemşirelikEge ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİDAR ZÜMRÜT BAŞBAKKAL
- Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılı çocuklarda ebeveyn duygu düzenleme becerilerinin anksiyete semptomları ve yaşam kalitesi ile ilişkisi
The relationship between parental emotion regulation skills and anxiety symptoms and quality of life in children with attention deficit hyperactivity disorder
MERVE YILMAZ
Doktora
Türkçe
2024
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZALP EKİNCİ
- Lösemi tedavisi almış çocukların depresyon, anksiyete ve yaşam kalitesi düzeylerinin değerlendirilmesi
Evaluation the levels of depression, anxiety and quality of life in children who recei̇ved treatmentfor leukemi̇a
GÖKHAN KARTAL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıDicle ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VEYSİYE HÜLYA ÜZEL
DOÇ. TUĞBA YÜKSEL