Konyalı Âşık Şem'î Divanı'nda tabiat unsurları,
Elements of nature in the Divan of Âşık Şem'î from Konya
- Tez No: 873910
- Danışmanlar: PROF. DR. MELEK DİKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Din, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Religion, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Âşık Şem'î, Âşıklık Geleneği, Tabiat, Kozmik Unsur, Bitki, Hayvan, Âşık Şem'î, Minstrel Tradition, Nature, Cosmic Element, Plant, Animal
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 163
Özet
Âşıklık geleneği, İslamiyet öncesi Türk toplumunda önemli bir yer tutan Ozan-Baksı geleneğine dayanmaktadır. İslamiyet'in kabulü ve tarikatların ortaya çıkışıyla birlikte şekillenen bu gelenek, halkın dinî-tasavvufî duygularına tercüman olan âşıkların ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Âşık tarzı şiir geleneği, 15. yüzyılın sonları ile 16. yüzyılın başlarında oluşmaya başlamış ve Anadolu coğrafyasında önemli bir yer edinmiştir. Bu şiir geleneğinin önemli temsilcilerinden birisi de asıl adı Ahmed olan Âşık Şem'î'dir. 18. yüzyıl sonları ile 19. yüzyıl başlarında Konya'da yaşamış olan Âşık Şem'î, döneminin meşhur Ayakçı ve Türbe Kahvehanelerinin önemli isimlerinden birisidir. Çocukluğundan itibaren Mevlânâ dergâhına yakın bir çevrede yetişen Âşık Şem'î, Mevlevî kültüründen derinlemesine etkilenmiştir. Dönemin Padişahı III. Selim, II. Mahmud ve Mevlevi Postnişi Hemdem Çelebi tarafından himaye edilen şair, Divanı'nda yer alan şiirlerini hece ölçüsünün yanında aruzla da yazmıştır. Divanı'nda siyasi ve sosyal hayattan, dini ve tasavvufi unsurlara, tabiat güzelliklerine kadar pek çok konuya değinen Âşık Şem'î zengin bir anlatım diline sahiptir. Bunun başlıca sebebi kahvehanelerde şiir söyleyen bir âşık olmasının yanında yapmış olduğu âşar memurluğu ve ihtisap ağalığı gibi görevlerde halkla içiçe olmasıdır. Bu çalışma girişi takip eden beş ana bölüm, sonuç ve kaynakçadan oluşmaktadır. Çalışma ile Âşık Şem'î'nin Divan'ındaki tabiat unsurları, kozmik alem, bitkiler ve hayvanlar ile ilgili olan bölümlerin kavramları tek tek belirlenerek beyitlerden hareketle tahlili amaçlanmıştır. Âşık Şem'î'nin hayatı, edebi kişiliği, tasavvufi şahsiyeti öz biçimde ele alınmıştır. Evren ve insanın yaratılışında temel rol alan ateş, hava, su, toprak gibi unsurlar işlenmiştir. İnsanın sosyal hayata bakışından hem etkilenen hem etkileyen kozmik alem, bitkiler ve hayvanlarda beyitlerle desteklenerek şairin hayal dünyası ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
The tradition of the minstrel, has its roots in the Ozan-Baksı tradition, which was significant in pre-Islamic Turkish society. With the acceptance of Islam and the emergence of various religious orders, this tradition evolved, giving rise to minstrels who expressed the people's religious and mystical sentiments. The âşık style of poetry began to take shape towards the end of the 15th century and the beginning of the 16th century, establishing a notable presence in the Anatolian region. One prominent figure in this âşık poetry tradition is the poet Âşık Şem'î, whose real name was Ahmed. In his poetry, Âşık Şem'î depicted Konya, where he lived during the late 18th and early 19th centuries. He was a notable figure in the Ayakçı and Türbe Coffeehouses in Konya and was profoundly influenced by Mevlevi culture. The poet was patronized by Sultan Selim III, Sultan Mahmud II, and the Mevlevi Said Hemdem Çelebi. In his Divan, Âşık Şem'î composed his poems not only in syllabic meter but also in aruz meter. His Divan encompasses a rich expression that touches upon various topics, from political and social life to religious and mystical elements, and the beauties of nature. The primary reason for his rich narrative style is his close interaction with the public, not only as a minstrel reciting poems in coffeehouses but also through his roles as a tax collector and market inspector. This study consists of an introduction followed by five main chapters, a conclusion, and a bibliography. The aim of this study is to identify and analyze the elements of nature, the cosmic realm, plants, and animals in Âşık Şem'î's Divan, examining these concepts individually through the lens of his couplets. The study provides a concise examination of Âşık Şem'î's life, literary personality, and mystical identity. Elements such as fire, air, water, and earth, which play fundamental roles in the creation of the universe and humanity, are explored. The poet's imaginative world is revealed through couplets that depict the cosmic realm, plants, and animals, which both influence and are influenced by human social life.
Benzer Tezler
- Âşık Garip Ali'nin hayatı, sanatı, tasavvuf anlayışı ve şiirleri
Âşik Garip Ali's life, art, mysticism and poetry
HIZIR DİNLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Kilis 7 Aralık ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALPTEKİN
- Konyalı keçe sanatçısı Mehmet Girgiç ve eserleri
A Fert artist Konya Mr. Mehmet Girgiç and his works
HACER NURGÜL BEGİÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiEl Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FATMA KOYUNCU
- Konyalı Mehmed Vehbi Efendi'nin nübüvvet anlayışı
The concept of prophecy of Mehmed Vehbi Efendi from Konya
HASAN SIRTIKARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DinTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞABAN BANAZ
- Konyalı Mehmed Vehbi Efendi'nin ?Ahkâm-ı Kur'âniye? ve ? Muhammed Ali Es-Sâbûnî'nin ?Revâiu'l-Beyan? adlı eserinin mukayesesi
Comparison of ?Ahkâm-i Kur? Aniye? of Konyali Mehmed Vehbi Efendi and ?Revâiu?l-Beyan? of Muhammed Ali Es-Sâbûnî
ARSLAN KARAOĞLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
DinErciyes ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. M. ZEKİ DUMAN
- Konyalı Mehmet Vehbi'nin Hulasat'ül beyan adlı tefsirinde hristiyanlık
Christianity in Mehmet Efendi's tafseer Hulâsât al-Beyan
SEMRA KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BÜLENT ŞENAY