Sumak (Rhus coriaria L.) bitkisinin doku kültürü yöntemleri ile çoğaltılması
Propagation of sumak (Rhus coriaria L.) plant by tissue culture methods
- Tez No: 874082
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ADEM BARDAK, DR. ESRA BULUNUZ PALAZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoteknoloji, Biotechnology
- Anahtar Kelimeler: Bitki doku kültürü, Sumak, In vitro, klonal çoğaltım, Plant tissue culture, Sumac, In vitro, clonal propagation
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Bu çalışma, in vitro farklı kültür ortamlarında farklı bitki büyüme düzenleyicilerinin kombinasyon ve konsantrasyonlarının sumak bitkisinin Rhus coriaria L. türünde sürgün çoğalması ve köklenmesi üzerine etkisini araştırmak amacıyla ülkemizde ilk kez yapılmıştır. Çalışmada Kahramanmaraş doğal florasında yapılan seleksiyon ıslahı çalışmaları sonucu ümit var kabul edilen KS-61 kodlu sumak genotipinin ilkbaharda alınan aksillar tomurcuklar eksplant olarak kullanılmıştır. Kardeş bitkicik oluşumunu teşvik etmek amacıyla MS ve WPM besi ortamları ve farklı büyüme düzenleyici kombinasyonları kullanılmıştır. Her iki ortamda BAP, ZEA, KIN ve TDZ'den oluşan dört farklı sitokinin dört farklı konsantrasyonu, (0.0 mg/l , 0.5 mg/l , 0.75 mg/l ve 1 mg/l ) oksinlerden sabit oranda 0.1 mg/l NAA+0.2 mg/l IAA ile kombine edilerek 12 adet farklı uygulama denenmiştir. MS ortamında en yüksek ortalama sürgün sayısı ve sürgün uzunluğu Uyg-11 (0.75 mg/l ZEA+0.2 mg/l IAA+0.1 mg/l NAA) ortamından (11.21 adet/eksplant, 33.26 mm/eksplant) elde edilmiştir. WPM ortamında ise en yüksek ortalama sürgün sayısı Uyg-11 (0.75 mg/l ZEA+0.2 mg/l IAA+0.1 mg/l NAA) ortamından (4.33 adet/eksplant) elde edilirken, en yüksek sürgün uzunluğu ortalaması ise Uyg-1 (0.5 mg/l BAP+0.2 mg/l IAA+0.1 mg/l NAA) ortamından (19.17 mm/eksplant) elde edilmiştir. In vitro bitkiciklerin köklendirilmesi amacıyla SPM (Shrub Plants Medium) ortamında 0.025 mg/l IAA ile kombine edilmiş IBA'nın farklı dozları (0.5 mg/l , 1 mg/l , 1.5 mg/l , 2 mg/l ) kullanılmıştır. Köklenme denemesinde 1 mg/l IBA+0.025 mg/l IAA ile desteklenmiş SPM ortamında en yüksek köklenme oranı (% 100), en yüksek kök uzunluğu ortalaması (182 mm/eksplant) ve en yüksek sürgün sayısı (9.33 adet/eksplant) elde edilmiştir. Köklenen bitkicikler dış ortama aktarılmış ve bitkiciklerin %70'i dış koşullarda hayatta kalmayı başarmıştır. Yapılan bu çalışma ile ülkemizde ilk defa sumak bitkisi için hızlı ve etkili bir şekilde klonal çoğaltım yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study was carried out for the first time in Turkey to investigate the effect of different combinations and concentrations of plant growth regulators on shoot proliferation and rooting of sumac plant Rhus coriaria L. species in different culture medias in vitro conditions. In the study, axillary buds of sumac genotype KS-61 obtained in spring season, which was considered promising as a result of a recent project (selection breeding project) in Kahramanmaraş natural flora, were used as explants. MS and WPM media and different combinations of growth regulators were used to induce the formation of shoots. Four different concentrations of four different cytokinins consisting of BAP, ZEA, KIN and TDZ (0.0 mg/l , 0.5 mg/l , 0.75 mg/l and 1 mg/l ) were combined with a fixed rate of 0.1 mg/l NAA+0.2 mg/l IAA from auxins in both media and 12 different treatments were tested. The highest average number and length of shoots were obtained from Tre-11 (0.75 mg/l ZEA + 0.2 mg/l IAA+0.1 mg/l NAA) medium (11.21 psc/explant, 33.26 mm/explant) in MS medium. In WPM medium, the highest average number of shoots was obtained from Tre-11 (0.75 mg/l ZEA+0.2 mg/l IAA+0.1 mg/l NAA) medium (4.33 pcs/explant) and the highest average length of shoots was obtained from Tre-1 (0.5 mg/l BAP+0.2 mg/l IAA+0.1 mg/l NAA) medium (19.17 mm/explant). Different doses of IBA (0.5 mg/l , 1 mg/l , 1.5 mg/l and 2 mg/l ) combined with 0.025 mg/l IAA in SPM (Shrub Plants Medium) medium were used for in vitro rooting. In the rooting trial, the highest rooting rate (100%), the highest root length average (182 mm/explant) and the highest number of sister plants (9.33 pieces/explant) were obtained in SPM medium supplemented with 1 mg/l IBA+0.025 mg/l IAA. Rooted plantlets were acclimatized and 70% of the plantlets survived under outdoor conditions. With this study, a rapid and effective clonal propagation was performed for sumac plant for the first time in our country.
Benzer Tezler
- The effect of extracellular vesicles of rhus Coriaria L. on wound healing
Rhus Coriaria L.' den elde edilen ekstraselüler veziküllerin yara kapanması üzerindeki etkisi
ECE BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
BiyoteknolojiYeditepe ÜniversitesiBiyoteknoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRETTİN ŞAHİN
- Bazı derici sumak (Rhus Coriaria L.) genotipleri arasındaki fenolojik ve genetik farklılıkların belirlenmesi
Determination of phenological and genetic differences between some ELM-leaved sumac (Rhus Coriaria L.) genotypes
GÜLŞEN GÜVENÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
BiyoteknolojiKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET SÜTYEMEZ
- Sumak bitkisi fenolik madde içeriği ve antioksidan aktivite özellikleri
Phenolic content and antioxidant activity properties of sumac plant
LEYLA TORUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Gıda Mühendisliğiİstanbul Aydın ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE ZENGİN
- Rhus coriaria L. bitkisinin diyabet ve obezite üzerindeki etkisinin araştırılması
Investigation of the effect of rhus coriaria L. on diabetes and obesity
HASYA NAZLI EKİN
Doktora
Türkçe
2018
Eczacılık ve FarmakolojiGazi ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA ASLAN
- Rhus coriaria L. (sumak) bitkisi yaprak ve meyvaları üzerinde formakognozik çalışmalar
Başlık çevirisi yok
AYŞEGÜL KÖROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
Eczacılık ve FarmakolojiAnkara ÜniversitesiFarmakognozi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KOYUNCU