Balkan coğrafyasında Türk kültürünün devamlılığı: Yunanistan, Bulgaristan ve Kosova örneği
The continuity of Turkish culture in the Balkans: The cases of Greece, Bulgaria and Kosovo
- Tez No: 874103
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ LEVENT DOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Siyasal Bilimler, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Somut Olmayan Kültürel Miras, Türk Kültürü, Yunanistan, Bulgaristan, Kosova, Intangible Cultural Heritage, Turkish Culture, Greece, Bulgaria, Kosovo
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Balkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1051
Özet
Somut Olmayan Kültürel Miras kapsamında yapılan bu çalışmada Yunanistan, Bulgaristan ve Kosova Türklerinin sözlü kültür ürünlerinden geçiş âdetleri (doğum, evlenme, ölüm); bayramlar, dinî günler, bereket törenleri, köy seyirlikleri; halk hekimliği; halk takvimi; masallar; bilmeceler; mâniler; türküler; tekerlemeler ve geleneksel çocuk oyunları tespit edilerek, Türk kültürünün Balkan coğrafyasındaki korunumu ve devamlılığıyla ilgili güncel durum bağlamında değerlendirilmiştir. Çalışmanın giriş kısmında, araştırmanın amacı, önemi, araştırma modeli ve sınırlılıklar hakkında araştırmanın çerçevesine yönelik teorik bilgiler verilmiştir. Birinci bölümde, çalışma sahalarımız olan Türklerin yaşadığı ülkeler olan Yunanistan, Bulgaristan ve Kosova'nın kimlik bilgileri verilmiş, tarihi ve demografik yapısı Türk toplumu özelinde ele alınmıştır. İkinci bölümde, kültür ve kültürel miras kavramları açıklanarak, alan yazımda kültürün yaratıcısı olarak etnik kimliği merkeze koyan görüşlere yer verilmiştir. Somut ve somut olmayan kültürel mirasın ne olduğu tanımlanmış, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Sözleşmesi ve kazandırdıkları, sözleşmeye taraf ülkelerden olan Türkiye, Yunanistan ve Bulgaristan'ın deneyimlemelerinden örneklerle aktarılmıştır. Üçüncü bölümde, geçiş dönemi âdetleri olarak doğum öncesi ve sonrası, evlilik, ölüm evrelerine dair tespit edilen gelenek haline gelmiş inanç ve pratikler alt başlıklarla detaylandırılarak sunulmuştur. Dördüncü bölümde, dinî ve bahar bayramları, dinî günler, bereket ve sağlık törenleri ile köy seyirlikleri başlıkları altında sahada tespit edilen inanç ve uygulama pratikleri aktarılmıştır. Beşinci bölümde, halk hekimliği adı altında toplanan sağaltma yöntemlerine; altıncı bölümde, halk takvimi başlığı içerisinde sayılı ve belirli günler, meteorolojik olaylar ve bunlara dair halk söyleyişlerine ve inançlarına yer verilmiştir. Yedinci ve son bölümde ise sahadan derlenen sözlü kültür ürünlerinden masallar, bilmeceler, türküler, tekerlemeler ve geleneksel çocuk oyunları sunulmuştur. Bulgular her bölümde uygun alt başlıklarla tasniflenerek, hem çalışma sahalarımız olan üç ülkedeki Türk toplulukları arasında hem de farklı coğrafyalardaki Türk toplulukları arasında mukayeseli şekilde değerlendirilmiş, benzerlikleri ve özgünlükleri öne çıkartılmıştır. Sonuç kısmında, çalışma sahalarımızdaki bulgular ışığında Türk kültürünün söz konusu coğrafyadaki Türk toplumlarındaki korunumu ve devamlılığının gelecek nesillere aktarım bakımından umut verici olduğuna dikkat çekilerek, özellikle farklı egemen unsurlar altında yaşayan Türklerin somut olmayan kültürel mirasının yaşatılması için gerekli tedbirlerin alınması yönünde öneriler sıralanmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study conducted within the framework of Intangible Cultural Heritage, products of the oral tradition of the Turks of Greece, Bulgaria and Kosovo: rites of passage (birth, marriage, and death); feast days, holy days, fertility rites and village shows; folk medicine; the folk calendar; folk tales; riddles; folk poems; folk songs; nursery rhymes and traditional children's games are identified and evaluated in the context of the current situation regarding the preservation and continuity of Turkish culture in the Balkan region. In the introduction section of the study, theoretical information about the purpose and importance of the research, the research model and the limitations is given in line with the research framework. In the first part, identity information about Greece, Bulgaria and Kosovo, which are the countries where Turks live in our study areas, is given and their historical and demographic structure is discussed specifically for the Turkish community. The second part explains the concepts of culture and cultural heritage and includes opinions in the literature that focus on ethnic identity as the creator of culture. Definitions of tangible and intangible cultural heritage are given, and the UNESCO Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage and its benefits are explained with examples from experiences in Turkey, Greece and Bulgaria, which are contracting countries to the convention. In the third part, beliefs and practices related to birth, marriage and death that have become traditions, identified as rites of passage, are presented in detail under subheadings. In the fourth part, beliefs and practices identified in the field, under the headings of religious and spring festivals, holy days, fertility and healing rituals and village shows, are conveyed. In the fifth part, healing methods grouped under the term folk medicine are included, while in the sixth part, special and specific days, meteorological events and folk sayings and beliefs about these are included under the heading of the folk calendar. In the seventh and last part, folk tales, riddles, folk songs, nursery rhymes and traditional children's games, compiled in the field as products of oral tradition, are presented. The findings are classified under appropriate subheadings in each section and evaluated comparatively both among Turkish communities in the three countries comprising our study areas and among Turkish communities in other regions, and their similarities, differences and distinctive features are highlighted. In the concluding part, in the light of the findings made in our study areas, it is emphasised that the preservation and continuity of Turkish culture in Turkish communities in this region is encouraging in terms of transmission to future generations, and recommendations are listed for taking the necessary measures to preserve the intangible cultural heritage of the Turks, especially of those living under different sovereignties.
Benzer Tezler
- 1989 Bulgaristan göçü: Bornova örneğinde sözlü tarih çalışması
1989 Bulgarian immigration: Study of oral history in bornovB
GÜLBAHAR KURTULUŞ
- Çağdaş Balkan Türk edebiyatları üzerine Türkiye'de yapılan bilimsel çalışmaların analitik bibliyografyası
Analytical bibliography of scientific studies in Turkey on contemporary Balkan Turkish literatures
ESENGÜL ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Dünyası Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ATIF AKGÜN
- Leyla Şerif Emin'in eserlerinde Balkan ve Rumeli imgeleri çerçevesinde bir izlek olarak Türkçe
Turkish as a theme within the framework of Balkan and Rumelia images in Leyla Şerif Emin's literature
ATMACA POLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıTokat Gaziosmanpaşa ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BEHİCE VARIŞOĞLU
- Türkiye ve Balkan devletleri ilişkileri kapsamında mutfak kültürünün incelenmesi
Examination of culinary culture in the scope of relations between Turkey and Balkan states
EZGİ EKİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıKocaeli ÜniversitesiTurizm İşletmeciliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRAH ÖZKUL
- 1877-1924 yılları arasında Balkanlardan Anadolu'ya göçler esnasında Üsküp vilayeti
Uskup province between 1877-1924 from Balkans to Anatolia during the immigration
EMEL GÜNDOĞDU BOLAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
TarihAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALE ŞIVGIN