Geleneksel inançlara göre Kırgızistan'ın kuzeyindeki kutsal yerler
Sacred places in the north of Kyrgyzstan according to traditional beliefs
- Tez No: 874417
- Danışmanlar: PROF. DR. NEZAHAT CEYLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Kırgız kültürü, Kırgız inançları, Şamanizm, kutsal yerler, Kyrgyz culture, Kyrgyz beliefs, Shamanism, sacred places
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 335
Özet
Tarih boyunca birçok coğrafyada çeşitli sebeplerle ziyaret edilip, çeşitli ritüellerin gerçekleştirildiği birtakım kutsal yerler var olmuştur. Tarihi kaynakların aktardığına göre Türklerde de eski devirlerden beri; dağ, göl, nehir gibi bazı yerlerin kutsal kabul edilerek ziyaret edildiği bilinmektedir. Eski Türkler arasında görülen kutsal yer inancı tabiat kültleri, geleneksel inanışlar ve atalar kültü gibi birden fazla unsurla ilişkilidir. Tarihi süreç içerisinde hayat tarzları ve dış faktörler nedeniyle çeşitli coğrafyalara yerleşen Türk boyları arasında kutsal yer inancı farklı şekillerde gelişim göstermiştir. Bununla birlikte Türk boylarının kutsal yer geleneği temelde geleneksel Türk dini çevresinde şekillenmiştir. Bilinen en eski Türk boylarından biri olan Kırgızlar arasında da kutsal yer geleneği İslam öncesi döneme dek uzanmaktadır. Buna ek olarak Kırgız kutsal yer geleneği de Geleneksel Türk dini etrafında şekillenmiştir. İslam dininin kabulünden sonra ise kutsal yer inancı içerisine İslami öğeler girmeye başlamış ve bunun sonucunda kutsal alanlarda bulunduğuna inanılan koruyucu ruhların yerini evliya, derviş gibi İslami karakterdeki kimseler almaya başlamıştır. Bununla birlikte Kırgızistan'daki kutsal yer geleneği üzerinde İslami unsurlar yer almasına rağmen, bunların temelinde geleneksel Kırgız inanışlarının olduğu görülmektedir. Bu çalışmanın amacı da Kırgız kutsal yer geleneği üzerindeki geleneksel inanışların etkisini ortaya koymaktır. Kırgızistan'ın kuzeyindeki kutsal yerleri konu edinen bu çalışmada, coğrafi olarak ülkenin kuzeyinde yer alan; Narın, Çüy, Talas ve Isık Göl'deki kutsal alanlar ele alınmaktadır. Çalışmada söz konusu bölgedeki kutsal yer geleneği; tarihi, kültürel ve toplumsal yönleriyle değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde kutsal kavramı, Kırgız kültüründe kutsal yer geleneği ve geleneksel Kırgız inançlarının tarihi süreç içerisindeki gelişimi gibi konulara değinilmiştir. İkinci bölümde Kırgızistan'ın kuzey bölgelerindeki kutsal yerler hakkında bilgi verilerek, betimsel tasvirleri yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise Kırgızistan'ın kuzeyindeki kutsal yerlerle ilgili İnanış, uygulama ve gelenekler hakkında bilgi verilmiştir. Dördüncü bölümde ise araştırma kapsamında gerçekleştirilmiş olan anket verilerinden elde edilen sonuçlar değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Throughout history, there have been some sacred places in many geographies that were visited for various reasons and where various rituals were performed. According to historical sources, it is known that some places such as mountains, lakes and rivers have been considered sacred and visited by the Turks since ancient times. The belief in sacred places among the ancient Turks is related to multiple elements such as nature cults, traditional beliefs and ancestors cults. During the historical process, the belief in sacred places has developed in different ways among the Turk tribes who settled in various geographies due to their lifestyles and external factors. However, the sacred place tradition of Turk tribes was basically shaped around the traditional Turk religion. The sacred place tradition among the Kyrgyz, one of the oldest known Turk tribes, dates back to the pre- Islamic period. In addition, the Kyrgyz sacred place tradition is shaped around the Traditional Turk religion. After the acceptance of Islam, Islamic elements began to enter into the belief in holy places, and as a result, the protective spirits believed to be in the holy places were replaced by people with Islamic characters such as saints and dervishes. However, although there are Islamic elements in the sacred place tradition in Kyrgyzstan, it is seen that their basis is traditional Kyrgyz beliefs. The aim of this study is to reveal the influence of traditional beliefs on the Kyrgyz sacred place tradition. In this study, which deals with the holy places in the north of Kyrgyzstan, the holy places in Narın, Chuy, Talas and Issyk-Kul, which are geographically located in the north of the country, are discussed. In the study, the sacred place tradition in the region in question was tried to be evaluated with its historical, cultural and social aspects. In the first part of the study, issues such as the concept of sacred, the tradition of sacred places in Kyrgyz culture and the development of traditional Kyrgyz beliefs in the historical process are touched upon. In the second part, information about the sacred places in the northern regions of Kyrgyzstan is given and descriptions are made. In the third chapter, information is given about the beliefs, practices and traditions regarding the holy places in the north of Kyrgyzstan. In the fourth chapter, the results obtained from the survey data conducted within the scope of the research were evaluated.
Benzer Tezler
- Kirkitli dokumalarda 'Türkmen aynası' motifi
'Türkman aynası' motif at carpets and kilims
ŞEBNEM KOŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE ATLIHAN
- XIX. yy. II. yarısı- XX. yy. başında Kuzey Kırgızlarında giyim-kuşam
The Northern Kyrghyzs folk clothes in the II part of 19th begin of 20th century
GÜLBARÇIN CUMANAZAROVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REMZİ ATAOĞLU
- Sosyo-kültür tarihi bakımından Kırgızlarda tören ve merasimler
Celebrations and ceremonies of the Kyrgyz in terms of socio-cultural history
FERAY OFLAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ BUYAR
- Lambda 7l биореакторунун иштөө принцибин streptomyces бактериясынын негизинде биопродуктуну өндүрүү үчүн оптималдаштыруу
Lambda 7L biyoreaktörle Streptomyces bakterisine dayalı bir biyoürün üretiminin optimizasyonu
BELEK BAZILBEKOV
Yüksek Lisans
Kırgızca
2022
ZiraatKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TİNATİN DÖÖLÖTKELDİYEVA
- XX. yüzyılın başından bugüne kadar son-köl'deki yayla hayatı
XX кылымдын башынан бүгүнкү күнгө чейинки соң-көлдөгү жайлоо турмушу
BAKTIBEK İSAKOV
Doktora
Türkçe
2011
TarihKırgızistan-Türkiye Manas ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAN ŞAHİN