Ortaokul Türkçe ders kitaplarının görsel okuma becerisi bağlamında incelenmesi
Investigation of secondary school Turkish course books in the context of visual reading skill
- Tez No: 874515
- Danışmanlar: PROF. DR. YILDIZ KOCASAVAŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Türk Dili ve Edebiyatı, Education and Training, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 320
Özet
Görsel okuma becerisi teknolojik gelişmeler ve internet erişiminin yaygınlaşmasıyla birlikte bir iletişim biçimi olarak altın çağını yaşamaktadır. İnternet erişimli cep telefonlarının kullanımı ve dijital, sosyal paylaşım alanlarının artmasıyla sürekli paylaşılan ve okunan görseller yeni bir anlatma, anlama ve aktarım aracı olarak yaşamın önemli bir parçası haline gelmiştir. Görsel okuma becerisi bugün günlük yaşamda, iş yaşamında ve tüm eğitim kademelerinde hem bilgi edinimini kolaylaştırma hem de bilgiyi sunma aracı olarak kullanılmaktadır. Ülkemizde uygulanan sınavlarda artık birçok soru görsel destekleyicilerle verilmektedir. Ortaokul seviyesinde genelikle paragraf çözümleme ağırlıklı olan Türkçe soruları bugün grafik, tablo, şekil, resim gibi türlü görsellerle renklenmiş ve disiplinler arası anlayışla sayısal verilerle bezenmiş durumdadır. Bu araştırmada Türkçe eğitiminde bir dil beceri alanı olan görsel okumanın temel nitelikleri, farklı alanlarla ilişkisi, Türkçe öğretim programlarındaki durumu, liseye giriş sınavlarındaki yeri ve görsel okuma becerisiyle alakalı alanyazındaki farklı araştırmalar incelenerek Ortaokul Türkçe ders kitapları görsel okuma becerisini kazandırma bakımından ne kadar yeterlidir? problem cümlesine yanıt aranmaya çalışılmıştır. Bu problem cümlesi kapsamında doküman incelemesi araştırma yöntemiyle 2022- 2024 eğitim- öğretim dönemlerinde ortaokul ve imam hatip ortaokullarında okutulan 8 Türkçe ders kitabı amaçlı örneklem olarak seçilip ders kitaplarındaki etkinliklerin/alıştırmaların tüm etkinlikler/alıştırmalar içerisindeki oranları, yenilenmiş Bloom taksonomisine göre bilişsel beceri düzeyleri, barındırdıkları görsel çeşitleri, temel dil becerileriyle ve dil bilgisi konularıyla ilişkilendirilme durumları uzman görüşünden yararlanılarak analiz edişmiştir. Araştırmada Uzman Görüşü Toplantıları'yla düzenlenen verilere Miles ve Huberman (1994) uzman görüşü istatistiği uygulanmıştır. Elde edilen veriler sonucunda ortaokul ders kitaplarındaki görsel okuma etkinliklerinin/alıştırmalarının tüm etkinlikler/alıştırmalar içerisindeki oranları yetersiz bulunmuş ve etkinliklerin/ alıştırmaların çoğunun yenilenmiş Bloom taksonomisinin alt düzey basamaklarına göre düzenlendiği görülmüştür. Araştırmada ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki etkinliklerde/alıştırmalarda tercih edilen görsel türlerinin zengin olduğu, ancak görsel türü kullanım sıklığının etkinliklere/alıştırmalara dengeli dağıtılmadığı belirlenmiştir. İncelenen Türkçe ders kitaplarında dilbilgisi konularının öğretiminde de görsellerden neredeyse hiç yararlanılmadığı tespit edilmiştir. Çalışmada bu bulgulara paralel olarak ders kitaplarındaki etkinlik/ alıştırmalara alternatif etkinlik/ alıştırma örnekleri üretilmiş ve gittikçe artan değeriyle görsel okuma becerisinin geliştirilmesi için önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The ability to read visually is experiencing a golden age with technological developments and the widespread use of the internet as a form of communication.With the use of internet-enabled cell phones and the rise of digital and social sharing spaces, images that are constantly shared and read have become an important part of life as a new means of expression, communication and transmission. Nowadays,visual literacy is used in daily life ,business and at all levels of education to facilitate information absorption and to present information. Many questions in the exams in our country today are asked with visual aids and in secondary education, analysing paragraphs is usually the most important task. Nowadays, most Turkish questions are answered with various visual aids such as diagrams, tables, figures and pictures. It is colored and decorated with numerical data with an interdisciplinary understanding. Turkish questions, which are generally focused on paragraph analysis at the secondary school level, are today colored with various visuals such as graphs, tables, figures and pictures, and are adorned with numerical data with an interdisciplinary understanding. In this study, the basic characteristic of visual reading, which is an area of linguistic ability in this study, the basic characteristics of visual reading, which is a language skill area in Turkish education, its relation to various fields, its status in Turkish teaching programs, its place in high school entrance exam and various studies in the literature related to visual reading skills are examined. How adequate Turkish secondary school textbooks in terms of the acquisition of visual reading skills. An attempt was made to find an answer to the problem. With in the scope of this problem, 8 Turkish textbooks taught in secondary schools and İmam Hatip schools in the 2022-2024 school years were selected as a purposive sample using the document review research method. The image types and their relationships with basic language skills and grammar topics were analyzed based on expert options. In the study, Miles and Huberman's (1994) expert opinion statistics were applied to the data organised through Expert Opinion Meetings. As a result of the data obtained, it was found that the proportion of visual reading activities/exercises in secondary school textbooks is insufficient among all activities/exercises and that most activities/exercises are arranged according to the lower levels of Bloom's renewed taxonomy. In the research, it was found that the visual types preferred in the activities/exercises in Turkish secondary school textbooks were rich, but the frequency of using visual types was not evenly distributed among the activities/exercises. It was found that visuals were almost never used in grammar lessons in the Turkish textbooks studied. In parallel with these findings,the study created alternative activities/exercises to the activities/exercises in the textbooks and made suggestions for developing the increasingly valuable visual reading skill.
Benzer Tezler
- Okuma üzerine kurgulanmış görsellerin öğrenci ve öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi
Evaluation of reading fiction images in accordance with student and teachers' views
CEREN DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKütahya Dumlupınar ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FULYA TOPÇUOĞLU ÜNAL
- Türkçe'nin anadili ve yabancı dil olarak öğretimi üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SAMİ BALCI
- Türkiye ve Azerbaycan'daki anadil ders kitaplarında yer alan metinlerin değer iletimi bağlamında incelenmesi
Examining the texts in the context of value transmission in the Turkish and Azerbaijani language textbooks
ÖMER URFA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimPamukkale ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEDRİ SARICA
- Türkiye ve İsviçre'deki ortaokul öğrencilerinin ana dili öğretimi ders kitaplarının karşılaştırılması
Comparison of mother tongue teaching textbooks of secondary school students in Turkey and in Switzerland
MIRIAM ZELİHA STEBLER
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN GÜNDÜZ
- Ortaokuldaki öğrencilerin İngilizce öğrenimindeki başarısızlık nedenlerinin incelenmesi (Bartın/Ulus örneği)
The investigation of secondary school students' failure reasons in learning English (Bartin/Ulus sample)
HATİCE TUNÇKOL
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimDüzce ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ASLIHAN KUYUMCU VARDAR