Televizyonda yayınlanan fast food reklamlarının besin ögesi örüntü profili modelleri kullanılarak değerlendirilmesi
Assesment of fast food advertisements on television by using nutrient profiling models
- Tez No: 874922
- Danışmanlar: PROF. DR. DERYA DİKMEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Beslenme ve Diyetetik, Nutrition and Dietetics
- Anahtar Kelimeler: fast food, çocuklara yapılan reklamlar, besin ögesi örüntü profili, besin reklamları, televizyon, fast food, advertisements for children, nutrient profiling, food advertisements, television
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toplu Beslenme Sistemleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 214
Özet
Kitle iletişim araçları içerisinde hala en yaygın kullanılan ve etkisi en güçlü olan televizyonda, fast food yiyecek ve içecek reklamları yapılmaktadır. Yapılan çalışmalarda bu yiyecekler çocukluk çağı obezitesinin nedenleri arasında gösterilmektedir. Bu çalışma, 24 Ocak-10 Şubat 2014 ve 20 Ocak-6 Şubat 2023 tarihleri arasında beş farklı fast food restoranda satışa sunulan yiyecek ve içeceklerin tarifeleri alınarak besin ögesi içeriklerinin değerlendirilmesi, 3 farklı televizyon kanalında yayınlanan reklamlarının süresinin, içeriğinin ve yapılan reklamların besin ögesi örüntü profil modelleri (Dünya Sağlık Örgütü Avrupa 2023 Besin Ögesi Örüntü Profil Modeli (DSÖ BPM 2023), Türkiye Besin Ögesi Örüntü Profil Modeli (TR BPM), FSA-Ofcom WXY Besin Ögesi Örüntü Profil Modeli (WXY BPM) ve Nutri-Score 2023 Besin Ögesi Örüntü Profil Modeli (Nutri-Score BPM 2023) ile değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre, toplamda 2014 yılında yayınlanan reklamların %40,6' sının ve 2023 yılında %23,1' inin besin reklamı olduğu tespit edilmiştir. Yayınlanan reklamlar arasında 2014 yılında %7, 2023 yılında ise %10 fast food yiyecek ve içecek reklamı yayınlanmıştır. Yayınlanan fast food reklamlarının 2014 yılında DSÖ BPM 2023 %1, TR BPM %61,9, WXY BPM %72,6 ve Nutri-Score BPM 2023 %20,2' sine izin verirken, 2023 yılında modellerin sırasıyla hiç, %19, %73,8 ve %19'unun reklamlarının yapılmasına izin verdiği tespit edilmiştir. Restoranlarda satılan ve televizyonda yayınlanan fast food yiyecek ve içecek reklamlarına izin verme oranının 2023 yılında 2014 yılına göre daha düşük olduğu görülmüştür. Çocuklara yapılan beslenme içerikli reklamların hem sektörel hem de içerik olarak regülasyonlara uygun olarak kontrol edilmesi ve bu konuda eylem planları hazırlanırken hem reklamların hem de sektörel içeriklerin değerlendirilmesi gereklidir.
Özet (Çeviri)
Fast food meal and beverage advertisements are made on television, which is still the most widely used and influential of the mass media. Studies have shown that these foods are among the causes of childhood obesity. This study was conducted to evaluate the nutrient content of the food and beverages offered for sale in five different fast food restaurants between January 24-February 10, 2014 and January 20-February 6, 2023, and to evaluate the duration, content and advertisements broadcasted on three different television channels with nutrient profiling models. These are; WHO Regional Office for Europe Nutrient Profile Model 2023 (WHO NPM 2023), Türkiye Nutrient Profile Model (TR NPM), FSA-Ofcom WXY Nutrient Profile Model (WXY NPM) and Nutri-Score Nutrient Profile Model 2023 (Nutri-Score NPM 2023). According to the results of the study, it was determined that 40,6% of the advertisements published in 2014 and 23,1% in 2023 were food advertisements. Among the advertisements, 7% in 2014 and 10% in 2023 were fast food meal and beverage advertisements. In 2014, WHO NPM 2023 allowed 1%, TR NPM 61,9%, WXY NPM 72,6% and Nutri-Score NPM 2023 20,2% of published fast food advertisements, while in 2023, none, 19%, 73,8% and 19% of the models, respectively. The rate of permission for fast food meal and beverage advertisements sold in restaurants and broadcast on television was lower in 2023 than in 2014. It is necessary to control both the sectoral and content of nutritional advertisements to children in accordance with the regulations and to evaluate both advertisements and sectoral content when preparing action plans in this regard.
Benzer Tezler
- Sansür ve özdüşünümsellik: 2008-2015 yılları arasında televizyonda yayınlanan filmlerde sansür uygulamaları
Censorship and self reflexivity: Censorship practices on films broadcast between 2018-2015
DÜRDANE MERVE TARLABÖLEN SOLMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RABİA VİLDAN EYİGÜNGÖR
- Sosyal medya - televizyon etkileşimi üzerine bir inceleme: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi örneği
A study on social media-television interaction: the case of Istanbul 29 Mayıs University
GÜRHAN TOKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonAtatürk ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİ İSPİR
- Dijital medyada fanatizm: futbola ilişkin sosyal ağlarda nefret söylemi
Fanaticism on digital media: hate speech related to football on social networks
MERVE APSAR GÜZELKOKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Radyo-TelevizyonGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DANACI YÜCE
- Televizyon reklamlarının tüketici satın alma davranışları üzerindeki etkisi ve mobil iletişim sektöründe bir uygulama
Effect of television advertisements on consumer's purchasing behavior and a research in mobile communications
ABDULLAH FATİH ÇELENK
- Televizyon ve sosyal medyadaki temsiller bağlamında 'şöhret kültürünün değişimi
The change of the street culture in the context of television and social media reports
MÜBERRA NESİBE BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İletişim BilimleriFırat Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FERİDUN NİZAM