Somuncu Baba'nın menkıbelerinin sosyal bilgiler öğretim programındaki değerler açısından incelenmesi
Examination of Somuncu Baba's legends in terms of the values in the social studies education curriculum
- Tez No: 875034
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSUN AYNUR YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 78
Özet
Değerler ve değerler eğitimi günümüzde sıkça vurgulanan kavramlar arasında olmaya başlamıştır. Ülkemizde 2018 yılında yenilenen öğretim programlarıyla birlikte değerlere ayrı bir parantez açılmıştır. Okullarda ve derslerde değer aktarımının üzerinde durulmaktadır. İçerisinde birçok disiplin barındıran sosyal bilgiler dersi değerler ve değerler eğitimi konusunda başı çekmektedir. Bu derste değerleri aktarmada edebi ürünlerden yararlanılabilir. Faydalanılacak ürünlerin başında da menkıbeler gelmektedir. Menkıbe, İslami veya tarihi kişiliklerin hayat hikâyeleri, olağanüstü davranışları şeklinde ifade edilebilir. Dolayısıyla sosyal bilgilerde değerlerle ilgili İslami, edebi, tarihi kişilerden istifade edilebilir. Yukarıdaki açıklamaya istinaden Osmanlı Devleti Dönemi'nde yaşamış Somuncu Baba'nın hayatının ve menkıbelerinin incelenmesi ihtiyacı duyulmuştur. Bu İslam âlimi Osmanlı'nın manevi mimarlarından biri olarak kabul edilmektedir. Somuncu Baba'nın öğrencisi Hacı Bayram-ı Veli'dir. Hacı Bayram'ın öğrencisi ise Akşemsettin'dir. Akşemsettin, Fatih Sultan Mehmet'in hocasıdır. Somuncu Baba'nın soyu peygamber efendimize kadar gitmektedir. Bu çalışmanın genel amacı, Somuncu Baba'nın menkıbelerinin sosyal bilgiler öğretim programındaki değerler açısından incelenmesidir. Ayrıca sosyal bilgiler öğretim programında bulunup Somuncu Baba'nın menkıbelerinde bulunmayan değerler de tespit edilecektir. Araştırmanın başka bir hedefi ise Somuncu Baba'nın menkıbelerinin sosyal bilgiler ders kitaplarında nasıl kullanılabileceğine ilişkin örnekler vermektir. Araştırmada, Somuncu Baba'nın hayatını, menkıbelerini ve değerleri anlatan kitaplar, tezler, makaleler ve sosyal bilgiler öğretim programı referans alınmıştır. Bu çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden birisi olan doküman analiz tekniği, verilerin incelenmesinde ise betimsel analiz tekniği kullanılmıştır. Çalışma sonucunda, sosyal bilgiler öğretim programında yer alan on sekiz değerden (adalet, aile birliğine önem verme, bilimsellik, bağımsızlık, barış, çalışkanlık, dayanışma, duyarlılık, dürüstlük, eşitlik, özgürlük, estetik, sevgi, saygı, sorumluluk, tasarruf, vatanseverlik, yardımseverlik) on iki tanesinin doğrudan veya dolaylı yoldan Somuncu Baba'nın menkıbelerinde geçtiği görülmektedir. Bu değerler şöyledir: Sorumluluk, bilimsellik, estetik, sevgi, saygı, adalet, dayanışma, duyarlılık, dürüstlük, yardımseverlik, çalışkanlık ve vatanseverliktir. En çok bulguya ait değer sorumluluktur. Onun ardından çalışkanlık gelmektedir. Diğer değerler ise dengeli dağılmıştır. Bazı menkıbelerde birden fazla değer bulunmuştur. Programda yer alan aile birliğine önem verme, bağımsızlık, barış, eşitlik, özgürlük ve tasarruf değerlerine Somuncu Baba'nın menkıbelerinde ulaşılamamıştır. Araştırma neticesinde, Somuncu Baba'nın bazı menkıbelerinin sosyal bilgiler dersinde değer aktarımında faydalanılabileceği kanaatine varılmıştır. Çalışmada, Somuncu Baba'nın bazı menkıbelerindeki değerlerin sosyal bilgiler ders kitaplarında nasıl kullanılabileceğine yönelik etkinlik örneklerine yer verilmiştir. Araştırma sonucunda sosyal bilgilerde menkıbe kullanımıyla ilgili bazı öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Values and values education have become among the frequently emphasized concepts today. With the renewed curriculum in our country in 2018, a separate bracket was opened for values. Value transfer is emphasized in schools and lessons. Social studies course, which includes many disciplines, leads the way in values and values education. In this course, literary works can be used to convey values. One of the most useful products is legends. Legend can be expressed as the life stories and extraordinary behaviors of Islamic or historical figures. Therefore, Islamic, literary and historical figures related to values can be used in social studies. Based on the explanation above, there was a need to examine the life and legends of Somuncu Baba, who lived during the Ottoman Empire Period. This Islamic scholar is considered one of the spiritual architects of the Ottoman Empire. Somuncu Baba's student is Hacı Bayram-ı Veli. Hacı Bayram's student is Akşemsettin. Akşemsettin is the teacher of Fatih Sultan Mehmet. Somuncu Baba's lineage goes back to our prophet. The general purpose of this study is to examine Somuncu Baba's legends in terms of values in the social studies curriculum. In addition, values that are included in the social studies curriculum but are not found in Somuncu Baba's legends will also be identified. Another goal of the research is to give examples of how Somuncu Baba's legends can be used in social studies textbooks. In the research, books, theses, articles and social studies curriculum describing Somuncu Baba's life, legends and values were taken as reference. In this study, document analysis technique, one of the qualitative research methods, was used and descriptive analysis technique was used to examine the data. As a result of the study, it was determined that among the eighteen values in the social studies curriculum (justice, giving importance to family unity, being scientific, independence, peace, diligence, solidarity, sensitivity, honesty, equality, freedom, aesthetics, love, respect, responsibility, savings, patriotism, It is seen that twelve of them (charity) are directly or indirectly mentioned in Somuncu Baba's legends. These values are as follows: Responsibility, scientificness, aesthetics, love, respect, justice, solidarity, sensitivity, honesty, helpfulness, diligence and patriotism. The most important finding value is responsibility. After that comes diligence. Other values are evenly distributed. More than one value has been found in some legends. The values of giving importance to family unity, independence, peace, equality, freedom and savings in the program could not be achieved in Somuncu Baba's legends. As a result of the research, it was concluded that some of Somuncu Baba's legends can be used to transfer values in social studies classes. In the study, activity examples are included on how the values in some of Somuncu Baba's legends can be used in social studies textbooks. As a result of the research, some suggestions were presented regarding the use of hagiography in social studies.
Benzer Tezler
- Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminde dinî zümreler (1299-1402)
Religious groups during the formative period of Ottoman state(1299-1402)
HAŞİM ŞAHİN
- Osmanlı'da siyasal bir ceza aracı olarak sürgün: Niyâzî-i Mısrî örneği
Exile, as a means of political punisment in the Ottoman Empire: Example of Niyâzî-i Mısrî
YUNUS KARATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Kamu Yönetimiİnönü ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÖKHAN TUNCEL
- Rosa damascena Mill.'nın Türkiye'deki yayılışı, karakterizasyonu ve Isparta koşullarında verim analizi
Distribution of Rosa damascena Mill. in Türkiye, characterization and yield analyses in Isparta conditions
BEKİR YILDIRIM
- Nihânî Dîvânı (İnceleme-metin)
Nihânî's Dîvân (Analysis-text)
AYŞEGÜL EKİCİ
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZGE ÖZTEKİN
DR. ÖĞR. ÜYESİ FAZİLE EREN KAYA
- Examining the relationship between the political leader and the political subject from a Lacanian perspective in understanding the prevalence of populist leaders
Popülist liderlerin yaygınlığı olgusunu anlamada siyasal lider ile siyasal özne arasındaki ilişkinin Lacancı bakışla incelenmesi
UĞUR SALMAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Siyasal Bilimlerİstanbul Teknik ÜniversitesiSiyaset Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ASLI ÇALKIVİK