Türkiye'de web tabanlı teknolojilerin sağır bireylere uygunluğu üzerine bir araştırma
Research on the compatibility of web-based technologies for deaf individuals in Türkiye
- Tez No: 875742
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ÖZGÜR KÖSEOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Halkla İlişkiler, Public Relations
- Anahtar Kelimeler: Dijital platformlar, Deneyim, Uygunluk, Sağır Bireyler, Sağır Kültürü, İşaret dili, Digital platforms, Experience, Suitability, Deaf Individuals, Deaf Culture, Sign Language
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halkla İlişkiler ve Tanıtım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 220
Özet
Sağır bireyler, gözle fark edilemeyen bedensel bir engele yaşamaktadırlar. Bu durum, bazen onların engelli kategorizasyonunda diğerlerine göre daha az dezavantajlı bir grup olarak algılanmalarına neden olabilmektedir. Bununla birlikte özellikle doğuştan sağır bireyler, duyusal engellerin öğrenme ve eğitim süreçlerine etkileri açısından çok çeşitli ve farklı düzeylerde güçlüklerle karşılaşmaktadır. Eğitimin sağır bireylerin gereksinimlerine göre tasarlanmadığı durumlarda bu sorun daha da gün yüzüne çıkmaktadır. İşitme kaybı, kavramsal ve soyut düşünme yetilerinin gelişiminde farklılıklar yaratabilir. Ancak bu durum, bireyden bireye değişebileceği gibi, doğru oluşturulmuş eğitim programları ile de azaltılabilir. Sorunun daha büyük bir kısmı belki de toplumun bu konuya ilişkin bilinçsizliğinden kaynaklanmaktadır. Bu durum, tezin kuramsal altyapısını oluşturan 'Sosyal Model' ile açıklanmaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemi kapsamında fenomenoloji deseni ile 18 yaş üzeri, ilkokuldan liseye çeşitli seviyelerde 15 sağır katılımcı ve sağır yakınları bulunan (duyan) aile üyeleri ile derinlemesine yapılan görüşmeler yoluyla veriler toplanmıştır. Sağır bireylerle yapılan görüşmelerde tüm sorular katılımcılara Türk İşaret Dili tercümanı aracılığı ile sorulmuş ve kayda alınmıştır. Araştırmanın bulguları, mevcut teknolojinin sağır bireylerin önüne çıkardığı engelleri, sağır bireylerin beklentilerini ve duygularını yansıtırken aynı zamanda sağır yakınları bulunan (duyan) aile üyelerinin aktardıkları görüşleri de kapsamaktadır. Araştırmada, sağır yakınları bulunan (duyan) aile üyelerinin deneyimlerine yer verilmesi ise mevcut sorunlara başka bir boyuttan bakabilme imkanı sunmuştur. Sağır katılımcılarla yapılan görüşmelerden 5 tema elde edilmiş olup bu temalar; dijital teknolojinin sağır bireylere uygunluk sorunları, yetersizliğin ürettiği sonuçlar, yardım alma, duygular, sağır kültürü ve işaret dili, olarak belirlenmiştir. Sağır yakınları bulunan (duyan) aile üyeleri ile yapılan görüşmelerin sonucunda 5 tema elde edilmiştir. Aile üyelerinin temaları şu başlıklardan oluşmaktadır; dijital teknolojinin sağır bireylere uygunluk sorunları, sağır bireylerin yetersizliğinin ürettiği sonuçlar, yardım etme, duygular, sağır kültürü ve işaret dilidir. Bu gruba ait temalar arasında yer alan yardım teması, sağır bireylere yardım eden (duyan) aile bireylerinin deneyimlerinden oluştuğu için“yardım etme”teması olarak farklı çıkmıştır. Bulgular, Türkiye'de dijital platformların sağır kullanıcılar için genellikle yetersiz erişilebilirlik ve kullanılabilirlik özellikleri sunduğunu göstermektedir. Ayrıca bulgular, birçok dijital platform uygulamasının sağır kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanmadığını göstermektedir. Sağır bireylerin teknoloji kullanımında yaşadıkları yetersizliğin bu bireylerin kendilerini mutsuz, çaresiz, endişeli ve başarısız hissetmelerine neden olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda Türkiye'deki dijital platformların sağır bireyler için daha erişilebilir ve kullanılabilir hale getirilmesi için pratik öneriler sunulmaktadır. Bu öneriler arasında; işaret dili tanıma teknolojilerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması, metin tabanlı içeriklerin işaret dilinde hazırlanmış görsel içeriklerle zenginleştirilmesi, işaret dili tercümanları ile desteklenen web tabanlı teknolojiler ve dijital platformların yaygınlaştırılması ve bu alanda sunulan hizmetlerin duyurulması yönündedir.
Özet (Çeviri)
Deaf individuals live with an invisible physical disability, which sometimes leads to their being perceived as less disadvantaged compared to other disabled groups. However, particularly for those born deaf, sensory disabilities present various and significant challenges in learning and educational processes. These issues become more pronounced when education is not tailored to meet the needs of deaf individuals. Hearing loss can affect the development of conceptual and abstract thinking skills, but this varies from person to person and can be mitigated with well-designed educational programs. A major part of the problem may stem from societal ignorance regarding this issue, a concept explained by the theoretical framework of the“Social Model”in this thesis. This study employed a qualitative research methodology using a phenomenological design, collecting data through in-depth interviews with 15 deaf participants over the age of 18 who are literate, and their hearing family members. All questions during the interviews with deaf individuals were conveyed via a Turkish Sign Language interpreter and recorded. The findings reflect the barriers presented by current technology, the expectations and emotions of deaf individuals, and the perspectives of their hearing family members. Including the experiences of hearing family members of deaf individuals provided an additional dimension to understanding the issues. Five themes emerged from the interviews with deaf participants: issues with the suitability of digital technology for deaf individuals, outcomes produced by disability, seeking help, emotions, and deaf culture and sign language. Similarly, five themes were identified from the interviews with hearing family members: issues with the suitability of digital technology for deaf individuals, outcomes produced by disability, providing help, emotions, and deaf culture and sign language. The“providing help”theme emerged distinctively, as it reflects the experiences of hearing family members who assist deaf individuals. The findings indicate that digital platforms in Turkey generally offer inadequate accessibility and usability features for deaf users. Additionally, many digital platform applications are not designed to meet the needs of deaf users. The inadequacy experienced by deaf individuals in using technology contributes to feelings of unhappiness, helplessness, anxiety, and failure. Practical suggestions are offered to make digital platforms in Turkey more accessible and usable for deaf individuals. These include developing and popularizing sign language recognition technologies, enriching text- based content with visual content prepared in sign language, expanding web-based technologies and digital platforms supported by sign language interpreters, and promoting the services offered in this area.
Benzer Tezler
- Dijital çağda yeni bir pazarlama yaklaşımı olarak gerçek zamanlı pazarlama: Türkiye'de markaların sosyal medya paylaşımları üzerine bir inceleme
Real-time marketing as a new marketing approach in the digital age: a study on the brands' social media sharings in Turkey
SELÇUK BAZARCI
- Fijital pazarlama iletişimi ve marka etkileşimi: Fijital uygulamalar üzerine bir analiz
Phygital marketing communication and brand interaction: An analysis on phygital applications
ELİF İNCEİSMAİL
- Python-based evaluation and web-based presentation of road network constraints in electric scooter use: Izmit case
Elektrikli scooter kullanımında yol ağı kısıtlarının python tabanlı değerlendirilmesi ve web tabanlı sunumu: İzmit örneği
AHMET ŞİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolKocaeli ÜniversitesiJeodezi ve Jeoinformasyon Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU ERENER
- Applying TPACK to foster dynamic Language acquisition in an ESL/EFL classroom: A systematic review
ESL/EFL(Yabancı/ikinci dil olarak İngilizce) sınıfında dinamik bir dil edinimi açısından TPACK uygulaması: Sistematik bir derleme
EMAD JAMAL SH. ALAMLEH
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Eğitim ve ÖğretimVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HALİL İBRAHİM ÖZOK
- Kentsel tasarımda toplum katılımına yönelik dijital araçların kullanımı
Use of digital tools for public participation in urban design
ARAF ÖYKÜ TÜRKEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN EYÜP EYUBOĞLU