Bilişim teknolojilerindeki gelişmeler ve denetimde mesleki şüphecilik ilişkisi: Bağımsız denetçiler üzerine bir araştırma
Developments in information technologies and the relations with the professional skepticism in audit: A research on independent auditors
- Tez No: 875781
- Danışmanlar: PROF. DR. YAVUZ ÇİFTCİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Denetim, Şüphecilik, Bilişim Teknolojileri, Dijital Teknoloji, Mesleki Şüphecilik, Audit, Skepticism, Information Technologies, Digital Technology, Professional Skepticism
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 296
Özet
Son yıllarda yaşanan teknolojik gelişmeler gündelik hayattan iş dünyasına kadar pek çok alanda yeni bir bakış getirmiş, işletmeleri yapısal olarak dönüştürmüştür. Dönüşümün etkileri, teknoloji kullanım sıklığında ve iş alanlarına yayılım hızında görülmektedir. Bilgisayar teknolojileriyle daha erken dönemde tanışan muhasebe ve finans sektörü, daha yoğun şekilde bu araç ve uygulamalardan yararlanmaktadır. Hacim olarak büyüyen ve zenginleşen iş dünyası, yoğun rekabetteki açmazlarını yeni teknolojilerle aşma gayretindedir. Ayakta kalmak, büyümeye devam etmek, zenginliğini korumak ve varlıklarını devam ettirebilmek için işletme yöneticilerinin doğru bilgi ve verilere duydukları ihtiyaç her zamankinden fazladır. Bu noktada en büyük destek, doğru bilgiden hareketle hata, hile, yolsuzlukların önüne geçilerek finansal kayıpların önlenmesi işletme varlıklarının korunması anlamında, muhasebe ve finans sektörünün bütünleyici meslek grubunu oluşturan denetim sektöründen gelmektedir. Yeni teknolojilerin hayata geçirilmesinde, birbirlerinin tamamlayıcısı olan muhasebe, finans ve denetim meslek gruplarının, teknolojik olarak kendini yenileme ve fiili duruma uyum sağlama konusunda bağımsız ve kopuk hareket etmedikleri, süratle teknolojik araç, yeni yazılım ve iş uygulamalarına uyum sağladıkları gözlemlenmektedir. Mesleklerin icracıları için teknolojik yeniliklerin avantajları olmasına karşın, çeşitli olumsuzlukları getirip getirmediği tartışılmaktadır. Bu çalışmada, bilişim teknolojilerinin unsurları irdelenerek, denetim mesleğine olumlu/olumsuz etkileri araştırılmış, konu özellikle denetim mesleğinin yürütülmesinde vazgeçilmez öneme sahip mesleki şüphecilik ilkesi çerçevesinde ele alınmış ve teknolojik gelişmelerin denetçilerin mesleki şüpheciliği üzerinde etkileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çalışmanın uygulama bölümünde, bilişim teknolojilerinin denetim sektörüne getirdiği yeni uygulama ve yazılımların denetçinin mesleki şüpheciliğini ne yönde etkilediği, denetim mesleğinin geleceği için olumlu ya da olumsuz ne tür sonuçlar doğurabileceği araştırılmış, bu amaçla denetim şirketlerinde çalışan bağımsız denetçiler üzerinde nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniği kullanılarak bir alan araştırması yapılmıştır. Araştırma sonucunda; teknolojik uygulamaların büyük hacimli işleri sınama ve analiz etme yetkinliği sağladığı, denetçilere zamanı daha verimli ve etkin kullanma imkânı yaratarak, denetimin başka alanlarına sağlıklı odaklanma imkânı verdiği, yazılım ve uygulama araçları güvenilir bulunmakla birlikte denetçinin mesleki şüphe tutumunu sürdürmesi gerektiği, firma yönetimlerinin teknolojik risklere karşı firma yönetimlerinin denetçilerin eğitilmelerine duyarlı oldukları, teknolojik araçların sınama ve testlerden geçirilmesi gerektiği, kullanım sınırlarının denetçi muhakemesi, yargısı ve mesleki şüphe tutumuyla belirlenmesi gerektiği, bağımsız denetçilerin gelecekte bilişim alanında da uzmanlık edinmelerinin bir zorunluluk olduğu, yapay zekâ (YZ) araçlarına ve robot sistemlere mesleki şüphe tutumu kazandırılmasının, insana özel bir duygu olduğu düşüncesiyle mümkün görülmemesiyle birlikte, teknolojik ilerlemenin öngörülemezliğinin bu konuda açık kapı bıraktığı, YZ'nin kullanımının denetim süreçlerinde önemli bir rol oynadığı, buna karşın bu süreçlerde mesleki şüpheciliğin her zaman uygulanması gerektiği, YZ ve diğer teknolojik araçların denetçilere işlerini daha hızlı ve etkili bir şekilde yapma imkânı sunabildiği, ancak bu araçların sonuçlarının doğruluğu ve güvenilirliğinin her zaman denetçiler tarafından kontrol edilmesi gerektiği, YZ ve teknolojik araçların, denetçinin süreçleri daha hızlı bir şekilde tamamlamasına olanak tanıyabildiği, buna karşın denetim sürecinde mesleki şüphenin kesinlikle sistematik olarak uygulanması gerektiği sonuçlarına ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
In recent years, technological advancements have brought a new perspective to many areas, from daily life to the business world, transforming businesses structurally. The effects of this transformation are seen in the frequency of technology use and the speed of its spread to different business domains. The accounting and finance sectors, which were introduced to computer technologies earlier, are benefiting more intensively from these tools and applications. The business world, growing in volume and complexity, is striving to overcome the challenges of intense competition with new technologies. To survive, continue to grow, maintain wealth, and sustain their existence, business managers need more accurate information and data than ever before. In this regard, the greatest support comes from the audit sector, which forms an integral professional group of the accounting and finance sector, in preventing errors, fraud, and corruption, and in protecting business assets by preventing financial losses based on correct information. In the implementation of new technologies, it is observed that the complementary professions of accounting, finance, and auditing do not act independently and disjointedly in renewing themselves technologically and adapting to the actual situation. They rapidly adapt to technological tools, new software, and business applications. While technological innovations have advantages for practitioners of professions, their potential disadvantages are also being discussed. In this study, the elements of information technologies were examined, and their positive/negative effects on the auditing profession were investigated. The subject was especially addressed within the framework of professional skepticism, an indispensable principle in the practice of the auditing profession, and an attempt was made to reveal the effects of technological developments on auditors' professional skepticism. In the application section of this study, the impact of new applications and software brought by information technologies to the audit sector on the auditor's professional skepticism was investigated, and what kind of positive or negative results these may have for the future of the audit profession was explored. For this purpose, a field study was conducted using qualitative research methods, specifically the interview technique, with independent auditors working in audit firms. The research findings indicate that technological applications provide the ability to test and analyze large volumes of data, allowing auditors to use their time more efficiently and effectively, and to focus on other areas of audit. While software and application tools are found to be reliable, auditors are required to maintain their professional skepticism. It was also observed that management is sensitive to training auditors to acquire technological equipment against technological risks. The study suggests that technological tools need to be tested and their use limits should be determined by the auditor's judgment, discretion, and professional skepticism. Today's independent auditors are expected to specialize in the field of information technology in the future. While it is considered impossible to impart professional skepticism to artificial intelligence (AI) tools and robot systems, the unpredictability of technological progress leaves this possibility open. The use of AI plays a significant role in audit processes; however, professional skepticism should always be applied in these processes. AI and other technological tools can offer auditors the ability to perform their work faster and more effectively, but the accuracy and reliability of the results of these tools should always be controlled by auditors. While AI and technological tools can speed up auditors' processes, they should still be applied systematically in audit procedures.
Benzer Tezler
- Bilişim teknolojileri öğretmenlerinin yapay zeka öğretimine yönelik hazır bulunuşluk ve davranışsal niyetlerinin incelenmesi
An investigation of information technologies teachers' readiness and behavioral intentions towards teaching artificial intelligence
HASAN TOKATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimYıldız Teknik ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET FATİH ERKOÇ
- Bilişim teknolojilerindeki gelişmelerin finansal tabloların denetimi üzerine etkisi
The effect of developments in information technology on the control of financial statements
İLGÜN ÖZEN
- Sürekli denetimin iç denetimde uygulanabilirliği ve Türkiye'de ticari bankalar için sürekli denetim yapılandırma modeli
The implementation of continuous auditing in internal auditing and the continuous auditing infrastructure model for commercial banks in Turkey
TANSEL ÇETİNOĞLU
- Elektronik ortamda defter uygulamaları ve denetimi
Electronic bookkeepi̇ng applications and auditing
FEYZA ERTEM