Otizmli çocuğu olan ebeveynlerin, engeli tanımlama biçimleri ve kabul düzeyleri üzerine sosyolojik bir çalışma: İzmir Buca örneği
A sociological study on the ways of defining disability and acceptance levels of parents with autistic children: The case of İzmir Buca
- Tez No: 876129
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NİLÜFER ÖZCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 174
Özet
Engellilik, bu kimliğe sahip bireyin içinde yaşadığı toplum ile olan ilişkisini içeren sosyolojik bir kavramdır. Otizmin; iletişim bozukluğu, sosyal beceri yoksunluğu ve sosyal yaşama uyum sağlayamama gibi tipik özellikleri sebebiyle diğer engel türlerinden farklılaştığı, bu farklılaşmanın toplumsal yaşamda otizmli çocuğun bakım ve sorumluluğunu üstlenen ebeveynini ön plana çıkardığı düşünülmektedir. Bu nedenle araştırmamızın öznesi, otizmli çocuğu olan birincil bakıcı ebeveynlerdir. Çalışmamız, ebeveynin demografik özellikleri ve sosyo kültürel nitelikleri ile otizmi tanımlama biçimleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu iddiasındadır. Ebeveynlerin otizm tanılı çocuğunu hasta, engelli, dahi, üstün yetenekli, özel ya da katlanılması gereken bir imtihan olarak nitelendirmelerinin hangi değişkenlere göre farklılaştığı sorgulanmıştır. Otizmli çocukların ebeveynleri sosyolojik bir perspektifte ele alınırken, kuramsal açıdan sembolik etkileşimci bir yaklaşım benimsenmiş, ebeveynlerin kabulüne etki eden unsurlar, Damga teorisi bağlamında analiz edilmiştir. Çalışmamızın amacı doğrultusunda, nicel araştırma yöntemi kullanılmış, ebeveynlerin geleneksel yaşam değerleri ve modern yaşam değerlerine dair bakış açıları anket yöntemiyle ölçülerek sosyokültürel konumlanmışlarına dair veri elde edilmiştir. Araştırma sahamız olan Buca ilçesinde, Buca Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü Engelli Hizmetleri Birimi'ne kayıtlı olan 284 otizmli çocuğun ailesine ulaşılmış ve ebeveynlere anket formu uygulanmıştır. Ebeveynlerin otizmi tanımlama biçimlerinin; cinsiyet, yaş, çocuk sayısı, medeni durum gibi demografik niteliklerine göre değişkenlik gösterdiği saptanmıştır. Otizmi ailenin kaderi, yaratıcının bir imtihanı ve hastalık olarak nitelendiren ebeveynlerin, daha yüksek oranlarda geleneksel yaşam değerlerini benimsedikleri bulgusu elde edilmiştir. Eğitim düzeyi yüksek ve sosyokültürel açıdan modern yaşam değerlerini benimseyen ebeveynlerin ise otizmi daha yüksek oranda üstün yetenekli ve dahi çocuk şeklinde tanımlama eğilimi gösterdikleri görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Disability is a sociological concept that includes the relationship of the individual with this identity with the society in which he lives. Autism; It is thought that it differs from other types of disabilities due to its typical characteristics such as communication disorder, lack of social skills and inability to adapt to social life, and this differentiation brings to the fore the parent who takes care and responsibility of the child with autism in social life. Therefore, the subject of our research is the primary caregiver parents who have a child with autism. Our study claims that there is a significant relationship between the demographic characteristics and socio-cultural characteristics of the parent and the way they define autism. It was questioned according to which variables the parents' characterization of their child diagnosed with autism as sick, disabled, genius, gifted, special or a test to be endured differed. While the parents of children with autism are discussed from a sociological perspective, a symbolic interactionist approach has been adopted from a theoretical point of view, and the factors affecting the acceptance of parents have been analyzed in the context of the stigma theory. For the purpose of our study, quantitative research method was used, and parents' perspectives on traditional life values and modern life values were measured by questionnaire method and data on their sociocultural positioning were obtained. In Buca district, which is our research area, the families of 284 children with autism registered in the Disability Services Unit of the Buca Social Service Center Directorate were reached and a questionnaire form was applied to the parents. The way parents define autism; It has been determined that it varies according to demographic characteristics such as gender, age, number of children, marital status. It has been found that parents who describe autism as the fate of the family, a test of the creator and a disease adopt traditional life values at higher rates. It has been observed that parents who adopt modern life values from a sociocultural point of view tend to define autism as gifted and genius children at a higher rate.
Benzer Tezler
- Otizmli çocuğu olan ebeveynlerin otizme yönelik söylemleri
Discourses of parents with austistic children on autism
DİLEK DEMİRBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Psikolojiİstanbul Arel ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UMUT ŞAH
- Otizmli çocukların ebeveynlerinin evlilik uyumlarının, başa çıkma stratejilerinin ve sosyal destek algılarının incelenmesi
A study on the marital adjustment, coping strategies and perceived social support in parents of children with autism
SEDEF ELİF AYDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞÜHEDA ÖZBEN
- Otizmli çocuklarin çocuk sağlığı izlemlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of child health monitoring of children with autism
AYŞE ESRA TAPCI
Doktora
Türkçe
2024
Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıGazi ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSU DUYAN ÇAMURDAN
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip ailelerin bakım verme yükleri ve psikolojik sağlamlıkları arasındaki ilişki
Investigation of caregiver burden and quality of life of families with children with autism spectrum disorder
MEHMET TOPBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiKTO Karatay ÜniversitesiDisiplinlerarası Aile Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE YALÇIN
- Otizm spektrum tanısı konulmuş çocuğa sahip ailelerin psikolojik süreçlerinin stres ve tükenmişlik bağlamında incelenmesi
Examining families of children with autism spectrum in terms of psychological stress and burnout
TUĞÇE HİLAL KURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ÖZYILMAZ