Çalışan yetişkinlerde bilişsel esneklik ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide iş-yaşam dengesinin aracılık rolünün incelenmesi
Examining the mediating role of work-life balance in the relationship between cognitive flexibility and life satisfaction in working adults
- Tez No: 877080
- Danışmanlar: PROF. DR. FATMA SELDA ÖZ SOYSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Bilişsel esneklik, iş yaşam dengesi, yaşam doyumu, yetişkinlik, Cognitive flexibility, work-life balance, life satisfacton, adulthood
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Bu araştırmanın amacı Türkiye'de yaşayan yetişkinlerin bilişsel esneklik ile yaşam doyumu arasındaki ilişkide iş yaşam dengesinin aracı rolünün incelenmesidir. Araştırmanın örneklemini 26.01.2022 – 01.01.2023 tarihleri arasında İzmir ilinde yaşayan 251 kadın ve 223 erkek olmak üzere toplam 474 yetişkin oluşturmaktadır. Katılımcıların yaşları incelendiğinde; 160 katılımcının 18-24 yaş aralığında, 159 katılımcının 25-45 yaş ve 155 katılımcının 46-65 yaş aralığında olduğu görülmektedir. Araştırma verilerinin toplanmasında; Kişisel Bilgi Formu, Yaşam Doyumu Ölçeği, İş-Yaşam Dengesi Ölçeği ve Bilişsel Esneklik Ölçeği kullanılmıştır. Değişkenler arasındaki korelasyonlar Bağımsız-Örnekler T Testi kullanılarak; yaşam doyumu ve bilişsel esneklik arasında ilişkide iş yaşam dengesinin aracı rolü Bootstrap yöntemini esas alan yol analizi kullanılarak test edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, araştırmada yer verilen değişkenlerin tümü arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğuna işaret etmektedir. Yapısal Eşitlik Modellemesi sonuçlarına göre bilişsel esnekliğin yaşam doyumu ve iş yaşam dengesini anlamlı olarak yordadığı, benzer şekilde aracı değişken olan iş yaşam dengesinin yaşam doyumu üzerindeki etkisinin anlamlı olduğu görülmüştür. Bootstrap tekniği ile yapılan aracılık etki analizi sonucunda bilişsel esnekliğin iş yaşam dengesi aracılığıyla yaşam doyumu üzerinde aracılık etkisinin anlamlı olduğu belirlenmiştir. Aracılık testinde kontrol değişkenleri olarak sosyodemografik değişkenler analize dahil edildiğinde bilişsel esnekliğin iş yaşam dengesi aracılığıyla yaşam doyumu üzerindeki anlamlı aracılık etkisi değişmemiştir. Diğer taraftan yetişkinlerin bilişsel esneklik düzeyinin gelir düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermediği; yaşam doyumu ve iş yaşam dengesinin ise gelir düzeyine göre istatiksel olarak anlamlı bir şekilde farklılaştığı görülmüştür. Elde edilen bulguların alan yazın ışığında tartışılmasının ardından, araştırmacılar ve uygulayıcılar için önerilere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this research is to examine the mediating role of work life balance in the relationship between cognitive flexibility and life satisfaction of adults living in Turkey. The sample of the research consists of a total of 474 adults, 251 women and 223 men, living in İzmir between 26.01.2022 and 01.01.2023. Considering the ages of the participants; this correlational research provides substantial and extensive sample that 160 participants are between the range of 18-24, 159 participants are between the range of 25-45 and 155 participants are between the range of 46-65. The research data were collected using Personal Information Form, Cognitive Flexibility Scale, Satisfaction with Life Scale and Work-Life Balance Scale. Correlations between variables were tested using Independent-Samples T Test. The mediating role of work life balance in the relationship between life satisfaction and cognitive flexibility was tested using Path Analysis based on the Bootstrap Method. The findings indicate that there is a positive, statistically significant relationship between all of the variables included in the study. According to the results of Structural Equation Modelling, cognitive flexibility anticipates the life satisfaction and work life balance; similarly, the effect of work life balance, which is a mediator variable, on life satisfaction was found to be significant. As a result of the mediation effect analysis conducted with the Bootstrap technique, it was identified that the mediating effect of cognitive flexibility on life satisfaction through work life balance was statistically significant. Drawing upon the sociodemographic variables as control variables in the mediation test, the significant mediating effect of cognitive flexibility on life satisfaction through work life balance remained same. Furthermore, it was concluded that the level of cognitive flexibility in adults does not show a significant difference according to income level, whereas life satisfaction and work-life balance differ significantly according to income level. After discussing the findings in the light of related literature, suggestions are given for researchers and practitioners.
Benzer Tezler
- Özel eğitim merkezlerinde çalışan çeşitli meslek gruplarının bilişsel esneklik ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin incelenmesi
Investigation of cognitive flexibility and psychological resilience levels of various professions working in special education centers
TUĞÇE KAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve Öğretimİstanbul Arel ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEYLİN ÖZCAN
- Sağlık alanında çalışan meslek gruplarının aleksitimik özellikler açısından değerlendirilmesi
Başlık çevirisi yok
NURDAN ÖKTEN
- Genç yetişkinlerde akıllı telefon bağımlılığı ve psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examining the relationship between smartphone addiction and psychological well-being in young adults
EYLÜL ÇALIŞGAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Psikolojiİstanbul Gelişim ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YASİN GENÇ
- Yetişkinlerde çevrimiçi kumar oynamada bağımlılığın risk ve koruyucu faktörlerinin incelenmesi
Examining the risk and protective factors of addiction in online gambling in adults
NİSA NUR ÇALIŞKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GAYE SALTUKOĞLU
- Bilişsel karar almada risk ve belirsizlik ayrımı
Cognitive decision making under risk and uncertainty
GERÇEK ÇİÇEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Ekonomiİstanbul Medipol ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. LÜTFÜ HANOĞLU