Farklı sulama suyu düzeyleri ve bor uygulamalarının soya bitkisinin verim ve kalite parametreleri üzerine etkileri
Effects of different irrigation levels and boron applications on yield and quality parameters of soybean plant
- Tez No: 877125
- Danışmanlar: PROF. DR. BERKANT ÖDEMİŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Araştırma, Amik Ovasında (Hatay) 'Lider' çeşidi soya bitkisinde tesadüf bloklarında bölünen bölünmüş parseller deneme desenine göre 2020 ve 2021 yıllarında yürütülmüştür. Ana parsellere üç farklı sulama düzeyleri (I100, I66, I33), alt parsellere üç farklı gelişme dönemleri (G1, G2, G3), alt-alt parsellere ise üç farklı bor uygulamaları (B0, B1, B2) yerleştirilmiştir. Uygulamaların etkilerini görmek amacıyla klorofil değerleri (SPAD) ve konsantrasyonu, stoma iletkenliği, fotosistem-II (Qy), vegetatif ve fenolojik gelişim parametreleri, bor ve prolin konsantrasyonu, bitki su tüketimi ve su-verim fonksiyonları hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda, uygulanan sulama suyu miktarları I100, I66, I33 konularında sırasıyla (yağış dahil) ilk yıl 905 mm, 625 mm, 353 mm; ikinci yıl 818 mm, 577 mm, 343 mm, bitki su tüketimleri ilk yıl 1042 mm, 802 mm, 536 mm; ikinci yıl 1003 mm, 792 mm, 558 mm, su kullanma randımanları ilk yıl 2.89 kg ha-1 mm-1, 2.84 kg ha-1 mm-1, 2.81 kg ha-1 mm-1; ikinci yıl 3.30 kg ha-1 mm-1, 3.41 kg ha-1 mm-1, 3.40 kg ha-1 mm-1 ve sulama suyu kullanım randımanları ilk yıl 3.32 kg ha-1 mm-1, 3.64 kg ha-1 mm-1, 4.27 kg ha-1 mm-1; ikinci yıl 4.04 kg ha-1 mm-1, 4.67 kg ha-1 mm-1, 5.52 kg ha-1 mm-1 olarak belirlenmiştir. Bitki su verim fonksiyonu (Ky) ise ilk yıl 1.02, ikinci yıl 0.95 olarak hesaplanmıştır. İki yılda da sulama suyu miktarındaki artış verimin artmasına neden olmuş, B1 ve B2 uygulamaları verimi (B0'a göre) ilk yıl %16 ve %17; ikinci yıl %9 ve %9 artırmıştır. En yüksek verim iki yılda da I100G1B2 interaksiyonunda sırasıyla 3325 kg ha-1 ve 3590 kg ha-1 olarak gerçekleşmiştir. I100 konusu I66 ve I33 konularına göre bakla sayısı, tohum sayısı, bitki boyu değerlerini sırasıyla birinci yıl %24-%92, %40-%139, %21-%50; ikinci yıl %23-%56, %16-%46, %11-%29 artırmıştır. Sonuç olarak Doğu Akdeniz iklim koşullarında kısıtlı sulama olduğu durumlarda %66 düzeyinde sulanan soya bitkisinin G1 gelişme döneminde B1 dozunda yapraktan bor uygulamasının en yüksek verimi elde etmek için uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Özet (Çeviri)
This research was conducted on 'Lider' variety soybean plants in Amik plains (Hatay) by using a completely randomized design in splitted-split-plots in two growing seasons (2020 and 2021). Factors were three irrigation levels (I100, I66, I33) on main plot, three growth stages (G1, G2, G3) on sub-plots, and three boron applications (B0, B1, B2) on sub-sub-plots. During the experiment, chylorophyl contents (SPAD) and concentrations, stomatal conductance, photosystem-II (Qy), vegatative and phenolic growth parameters, boron and proline concentrations, evapotranspiration and water-yield relationships values were measured and evaluated. As a result of the research, the amounts of irrigation water (including precipitation) were 905 mm, 625 mm, 353 mm in the first year and 818 mm, 577 mm, 343 mm, in the second year, evapotranspiration values were 1042 mm, 802 mm, 536 mm in the first year; 1003 mm, 792 mm, 558 mm in the second year, water use efficiency values were 2.89 kg ha-1 mm-1, 2.84 kg ha-1 mm-1, 2.81 kg ha-1 mm-1 in the first year; 3.30 kg ha-1 mm-1, 3.41 kg ha-1 mm-1, 3.40 kg ha-1 mm-1 in the second year; and irrigation water use efficiency values were 3.32 kg ha-1 mm-1, 3.64 kg ha-1 mm-1, 4.27 kg ha-1 mm-1 in the first year, 4.04 kg ha-1 mm-1, 4.67 kg ha-1 mm-1, 5.52 kg ha-1 mm-1 in the second year for the treatments of I100, I66, I33, respectively. Plant water yield response factor (Ky) was calculated as 1.02 in the first year and 0.95 in the second year. In both growing years, the amount of irrigation water led to an increase in yield: B1 and B2 treatments increased yield (compared to B0) by 16% and 17% in the first year and by 9% and 9% in the second year. The highest yield was recorded at 3325 kg ha-1 and 3590 kg ha-1 in the I100G1B2 treatment combination in both growing years (2020 and 2021), respectively. Compared to the I66 and I33 treatments, I100 treatment increased the number of pods, number of grains, plant height values by 24%-92%, 40%-139%, 21%-50% in the first year and by 23%-56%, 16%-46%, 11%-29% in the second year, respectively. As a result, it was concluded that foliar boron application at B1 dose during the G1 development period of the soybean plant, which is irrigated at 66% level in Eastern Mediterranean climate conditions where deficit irrigation, is suitable to obtain the highest yield.
Benzer Tezler
- Su stresinin azaltılmasında yapraktan bor uygulamalarının kayısı ağaçlarında verim ve meyve kalitesi üzerine etkilerinin belirlenmesi
Determination of the effects on yield and fruit quality of boron foliar applications in reducing water stress in apricot trees
SULTAN UNCU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiBiyosistem Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BERKANT ÖDEMİŞ
- Jeotermal sulardan bor giderimi için yenilikçi hidrofobik membran distilasyonu membranlarının üretilmesi ve proses geliştirilmesi
The fabrication of the innovative hydrophobic membrane distillation membranes and process development for the boron removal from geothermal water
BAHAR ÖZBEY ÜNAL
Doktora
Türkçe
2019
Çevre MühendisliğiGebze Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT KESKİNLER
PROF. DR. İSMAİL KOYUNCU
- Seydisuyu Havzası yeraltı su kalitesinin ve kirlilik düzeyinin belirlenmesi
Determination of quality and pollution levels on groundwater in Seydisuyu Basin
ALPER UĞURLUOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Çevre MühendisliğiAnadolu ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU ÇİÇEK
- Söke Ovasında kış yıkamalarının taban suyunna ve topraktaki tuz dengesine etkisi
Başlık çevirisi yok
ATİLA GİRGİN
- Preparation of new polymeric sorbents for removal of boron from water
Sudan bor giderilmesi için yeni polimerik reçinelerin hazırlanması
GÜLÇİN TORUNOĞLU TURAN
Doktora
İngilizce
2019
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiPolimer Bilim ve Teknolojisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAHİRE FİLİZ ŞENKAL