Türkiye'de son beş yılda ortaokul fen bilimleri ders kitaplarıyla ilgili yapılan yüksek lisans tezlerinin incelenmesi
Investigation of master's thesis related to secondary school science textbooks in Türkiye in the last five years
- Tez No: 878952
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ GÜNAY BALIM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 106
Özet
Ders kitapları her zaman eğitimin ayrılmaz bir parçası olmuştur. Her yıl kitaplarla ilgili onlarca çalışma yapılması da kitapların eğitim için ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Eğitimin genel yapısı içerisinde ders kitaplarının bu kadar önemli olması ve bu alanda yapılan araştırmaların yoğunluğundan dolayı bu çalışmanın amacı ortaokul fen bilimleri ders kitaplarıyla ilgili Türkiye'de son beş yılda yapılan yüksek lisans tezlerini inceleyerek özellikle fen bilimleri ders kitaplarının genel durumu hakkında inceleme ölçütleri ve bulunan sonuçlarıyla birlikte bütüncül bir bakış ortaya koymaktadır. Bu amaçla YÖK Ulusal Tez Merkezi resmi internet sitesi veri tabanında kayıtlı 2019-2023 yıllarına ait erişime açık yüksek lisans tezleri“Fen Bilimleri Ders Kitabı”anahtar kelimesi ile taranıp 46 yüksek lisans tez çalışması bulunmuştur. Bulunan çalışmalardan altısı uzmanlar tarafından çeşitli nedenlerle çıkarılmasına karar verilip geriye kalan 40 yüksek lisans tez çalışması incelemeye alınmıştır. Çalışma kapsamında belirlenen amaçları yerine getirebilmek adına yöntem olarak nitel araştırma yaklaşımı benimsenmiş ve veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi aşamasında nitel araştırma ve doküman incelemesi kapsamında çoğunlukla tercih edilen betimsel analiz yaklaşımı kullanılarak veriler çözümlenmiştir. Analiz sonucunda elde edilen veriler görselleştirilerek tablo ve grafiklerle açıklanmıştır. Çalışma bulgularında; incelenen tezlerinin yıllara göre, araştırma türüne göre, veri toplama aracına göre, incelenen sınıf düzeyi/düzeylerine göre ve inceleme ölçütüne göre dağılımı gösterilmiştir. Ayrıca alanında uzman üç kişinin tezlerden çıkardığı en anlamlı sonuçlar da çalışmanın bulguları arasına eklenmiştir. Çalışmada ortaokul fen bilimleri ders kitaplarına yönelik yüksek lisans tezlerinin eğilimlerini tespit edebilmek adına araştırmacı tarafından geliştirilen“Tez İnceleme Formu”kullanılmıştır. Çalışma kapsamında incelemeye alınan 40 yüksek lisans tez çalışması belirtilen veri toplama aracı yardımıyla araştırmacı dahil Fen Eğitimi alanında uzman üç kişinin görüşleri alınarak veriler elde edilmiş ve değerlendirilmiştir. İncelenen çalışmalardan elde edilen veriler doğrultusunda incelemeye dahil olan uzmanlar arasındaki ölçümün güvenirliği ve uyuşum oranlarını saptamak amacıyla Miles ve Huberman uyuşum yüzdesi çalışma sonunda hesaplanmıştır. Hesaplamalar sonucunda uzmanlar arası uyuşum yüzdesi %97 olarak hesaplanmıştır. Çalışmada altı tema dâhilinde dokümanlar incelenmiştir. Tezlerin yıllara göre dağılımına bakıldığında en çok 2022 yılında fen bilimleri ders kitaplarla ilgili yüksek lisans çalışmasına rastlanmıştır. İncelenen 40 yüksek lisans çalışmasının 37 tanesinde nitel araştırma türüne ait olduğu bulunmuştur. İncelenen çalışmalarda ders kitaplarını incelemek amacıyla çok çeşitli veri toplama araçlarına rastlanılsa da en çok doküman analizi kullanılmıştır. Hedef doküman olarak seçilen çalışmalarda genel olarak tüm sınıf seviyelerindeki kitapların örneklem olarak seçildiği görülmüştür. Kitapların yoğunlukla ölçme ve değerlendirme ile öğrenme-öğretme kapsamında incelendiği ortaya konmuştur. 40 yüksek lisans çalışmasından uzmanların çıkardığı en önemli sonuçlara bulgularda detaylı olarak yer verilmiştir. Yeni yapılacak çalışmalara ve ileriki süreçlerde oluşturulacak olan ders kitaplarına ilişkin öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Textbooks have always been an integral part of education. The fact that dozens of studies are conducted on textbooks every year shows how important textbooks are for education. Due to the importance of textbooks in the education system and the fact that studies have been conducted, the aim of this study is to examine the master's theses on secondary school science textbooks in Turkey in the last five years and to present a holistic view of the general situation of science textbooks, especially with the examination criteria and the results found. For this purpose, 46 master's theses registered in the YÖK National Thesis Center official website database for the years 2019-2023 were searched with the keyword“Science Textbook”and 46 master's thesis studies were found. For a variety of reasons, the experts decided to eliminate six of the studies; the remaining 40 master's thesis research were then reviewed. Document analysis was employed as a data gathering technique, and a qualitative research strategy was chosen as a method in order to accomplish the aims established within the parameters of the study. The study's data were subjected to document analysis and descriptive analysis, which are methods commonly used in qualitative research. Furthermore, frequencies and percentages were used to explain the study's findings, which were subsequently presented in tables and graphs. The distribution of the evaluated theses by years, research type, data collection technique, grade level(s) examined, and examination criteria was displayed in the study's findings. The study's conclusions also highlighted the most important conclusions that three specialists in the field came to from their theses. The researcher's“Thesis Review Form”was utilized in the study to ascertain the patterns of master's theses found in science textbooks for middle schools. Data from the researcher and two other independent researchers who are experts in the field of scientific education were acquired for the theses evaluation, and their professional judgments were assessed. The Miles and Huberman agreement percentage was computed following the master's theses examination in the study to ascertain the measurement reliability among the experts. Based on the computations, 97% was determined to be the expert agreement percentage. In the study, documents were analyzed within six themes. Looking at the distribution of theses according to years, the most master's studies on science textbooks were found in 2022. It was found that 37 of the 40 master's studies belonged to the qualitative research type. Although a wide variety of data collection tools were used to examine the textbooks in the analyzed studies, document analysis was used the most. In the studies selected as the target document, it was seen that books at all grade levels were generally selected as the sample. It was revealed that the books were mostly examined within the scope of measurement and evaluation and learning-teaching. From the 40 master's studies, the most important conclusions drawn by the experts are given in detail in the findings. Suggestions for future studies are also presented.
Benzer Tezler
- Türkçe'nin anadili ve yabancı dil olarak öğretimi üzerine bir araştırma
Başlık çevirisi yok
SAMİ BALCI
- Türkiye alanyazınındaki probleme dayalı fen öğrenme uygulamalarının içerik analizi
Content analysis of problem-based science learning practices in Turkish
YUNUS AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimFırat ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HAKİ PEŞMAN
- Türkiye'de büyükşehir statüsünde bazı kentlerde sosyal donatım alanlarının durumu ve planlama ile ilişkileri
Başlık çevirisi yok
ÇİĞDEM ÇİFTÇİ
Doktora
Türkçe
1999
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. AYTEN ÇETİNER
- Türkiye'de domates salçası üretim ve ihracatının genel durumu ve 1987-1991 döneminde Ege ve Marmara bölgesinde seçilmiş bazı salça üreticisi işletmelerinin incelenmesi
Başlık çevirisi yok
İLKAY ELKIR
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
ZiraatEge ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ RIZA KARACA
- Kulüp kültürü ve uyuşturucu kullanımı(Suç Antropolojisi açısından bir inceleme)
Club culture and drug use
ADEM ÇOBAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
AntropolojiAnkara ÜniversitesiAntropoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZAFER İLBARS