Somut olmayan kültürel mirasın yaşatılarak korunmasında kadınların rolü: Ödemiş ipek böcekçiliği ve ipekli dokuma geleneği örneği
The role of women in safeguarding of the the intangible cultural heritage: The example of Ödemiş silk insect breeding and silk weaving tradition
- Tez No: 879121
- Danışmanlar: PROF. DR. PINAR FEDAKAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Halkbilimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 291
Özet
UNESCO'nun 2003 yılında kabul ettiği Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi, kuşaktan kuşağa aktarılan geleneklerin korunması için bir çerçeve oluşturmuştur. Sözleşmeye göre somut olmayan kültürel miras (SOKÜM), topluluklar, gruplar ve bireyler tarafından aktarılan gelenekler, uygulamalar, bilgiler, inançlar, sanatlar ve zanaatlar olarak tanımlanmaktadır. Ancak, bu mirasın korunmasında taşıyıcı-aktarıcı olan bireyler ve gruplar önemli bir rol oynamaktadır. Kadınlar, SOKÜM unsurlarının yaşatılmasında etkin rol oynamaktadır. Özellikle evde çocuk yetiştirme sürecinde geleneksel bilgi ve becerileri kuşaktan kuşağa aktarırken toplumsal etkinliklerin yönetiminde de kadınlar önemli roller üstlenmektedirler. Esasen ev içi üretim şekli olan ipek böcekçiliği ve ipekli dokuma geleneği asırlardır kadınlar tarafından sürdürülen bir gelenektir ve SOKÜM unsuru olarak 2023 yılında İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi'ne alınmıştır. Ödemiş ilçesi köklü bir ipek böcekçiliği geleneğine sahip olmasına rağmen bu gelenek unutulmaya yüz tutmuştur; ancak bölgede kendilerini“ipekçi kadınlar”olarak adlandıran kadınlar geleneği canlandırmışlardır ve sürdürmektedirler. Bu tez çalışmasında Ödemiş ilçesindeki ipek böcekçiliği ve ipekli dokuma geleneği incelenmiştir ve bu geleneğin SOKÜM açısından kadınların rolü araştırılmıştır. Çalışma on bir kadınla yapılan alan araştırmasına dayanmaktadır. Yapılan çalışmaların sonuçlarına göre, kadınların geleneğin aktarılmasında önemli bir rol oynadığı ve bu geleneğin sürdürülebilmesi için kadınlara yönelik desteklerin artırılması gerektiği ortaya konmuştur. Böylece tez çalışması, SOKÜM'ün korunması ve aktarılmasında kadınların rolüne odaklanmıştır; Ödemiş'in kültürel kimliğini güçlendirmeyi ve geleneğin gelecek nesillere aktarılmasını sağlamayı hedeflemiştir. Bu tez çalışması, Ödemiş'in kültürel kimliği içinde olan bu geleneğin ipekçi kadınlar tarafından aktarımındaki etkin rollerini belirlemeyi hedeflemiştir. Ayrıca, Ödemiş'te unutulmuş olan geleneğin canlandırılması ve kadınların bu süreçte oynadığı rolün belgelenmesi amacını taşımaktadır.
Özet (Çeviri)
The Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, adopted by UNESCO in 2003, provides a framework for preserving traditions passed down from generation to generation. According to the convention, intangible cultural heritage (ICH) is defined as traditions, practices, knowledge, beliefs, arts, and crafts transmitted by communities, groups, and individuals. In the preservation of this heritage, the individuals and groups who carry and transmit it play a crucial role. Women, in particular, play an active role in sustaining ICH elements. They significantly contribute to the transmission of traditional knowledge and skills during the process of child-rearing at home and also take on important roles in managing societal activities. For centuries, the tradition of sericulture and silk weaving, a form of domestic production, has been maintained by women and was inscribed in the Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity in 2023. Although the Ödemiş district has a long-standing tradition of sericulture, this tradition had begun to fade away; however, women in the region, calling themselves“silk women,”have revived and continue to maintain the tradition. This thesis examines the tradition of sericulture and silk weaving in the Ödemiş district and investigates the role of women in this tradition from an ICH perspective. The study is based on field research conducted with eleven women. The results of the research indicate that women play a significant role in the transmission of the tradition and that support for women needs to be increased to sustain this tradition. Thus, the thesis focuses on the role of women in the safeguarding and transmission of ICH, aiming to strengthen the cultural identity of Ödemiş and ensure the tradition is passed on to future generations. This thesis aims to identify the effective roles of the silk women in the transmission of this tradition, which is an integral part of Ödemiş's cultural identity. Additionally, it seeks to document the revival of the forgotten tradition in Ödemiş and the role women play in this process.
Benzer Tezler
- UNESCO somut olmayan kültürel miras listelerindeki el sanatları unsurları ve ticarileştirme
Elements of handcrafts in the UNESCO intangible cultural heritage list and commercialization
BİLGE TÜZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÖCAL OĞUZ
- Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi çerçevesinde Mevlevi sema töreni
Mevlevi sema ceremony within the framework of the Convention for the Safeguarding of Intangible Cultural Heritage
BÜŞRA BAYSAL
Doktora
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RUHİ ERSOY
- Üsküp Türklerinin somut olmayan kültürel mirası
The İntangible Cultural Heritage of Turks in Skopje
FEYHAN RUŞİD
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiBalkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ LEVENT DOĞAN
- Geleneksel gastronominin kültürel mirasa etkileri: İzmir Tarihi Kemeraltı Çarşısı örneği
The effects of traditional gastronomy on cultural heritage: The case of the historical Kemeralti Bazaar in İzmir
KORAY KULEYİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıEge ÜniversitesiTürk Dünyası Sosyal Ekonomik ve Siyasal İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET FATİH SANSAR
PROF. DR. PINAR FEDAKAR
- Türk dünyasıyla ilgili sivil toplum kuruluşlarının kültürel korumaya etkileri: İzmir örneği üzerinde bir inceleme
Cultural safeguarding effects of non-governmental organizations related to Turkic world: A case study on the NGO's in İzmir
HALİL KAAN YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN EKİCİ