Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim iletişimi becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir ders tasarımının etkililiğinin incelenmesi: Bilim Merkezi örneği

Examining the effectiveness of a course design for the development of science communication skills of pre-service science teachers: The case of Science Center

PDF İndir

Tez No: 880087
Yazar: MERVE CANSU İNCE
Danışmanlar: PROF. DR. İLKNUR GÜVEN
Tez Türü: Doktora
Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
Anahtar Kelimeler: Bilim İletişimi, Fen Eğitimi, Hizmet Öncesi Eğitim, Bilim Merkezi, Science Communication, Science Education, Pre-Service Training, Science Center
Yıl: 2024
Dil: Türkçe
Üniversite: Marmara Üniversitesi
Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
Ana Bilim Dalı: Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
Bilim Dalı: Fen Bilgisi Öğretmenliği Bilim Dalı
Sayfa Sayısı: 186

Özet

Sayısı gün geçtikçe artan bilim merkezleri, bilimsel okuryazarlığı artırmayı ve bilimi toplum tabanına yaymayı hedefleyen kuruluşlardır. Bu merkezlerin amaçlarını gerçekleştirmeleri, öğretmenlerin formal ve informal ortamlarda etkili iletişim becerilerine sahip olmasıyla mümkündür. Eğitim, doğası gereği bir iletişim etkinliğidir. Bu etkinliğin en verimli biçimde gerçekleşmesi, büyük ölçüde eğitimcilerin ve öğrencilerin arasındaki iletişimin niteliğine bağlıdır. Literatürde öğretmen adaylarının bilim iletişimi becerilerinine yönelik eğitim araştırmalarının sınırlı sayıda (Murphy and Kelp, 2023; Oliveira, 2021; Dilekman vd., 2010) olduğu dikkat çekmektedir. Bu araştırmalar, öğretmen adaylarının yetiştirilme sürecinde iletişim becerileri yeterliliklerinde eksiklikler olduğunu belirtmektedir. Bu araştırmada fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim iletişimi becerilerinin, bilim merkezi ortamından da yararlanılarak geliştirilmesi hedeflenmiştir. Bu doğrultuda“Müze Eğitimi”dersi bünyesinde uygulanan ve uyarlanan ders tasarımı ile öğretmen adaylarının doğru soru sorma ve tepki verme, öğrenme ve öğretme süreçleri, bilimin doğası ve uygulamaları, anlayış inşa etme, soru sorma stratejileri, tartışmayı destekleme, sınıf sohbetlerini yönlendirme, etkinlik tasarlama ve uygulama ile öğrenmeyi değerlendirme alanlarında doğru stratejiler belirlemeleri hedeflenmiştir. Bu kapsamda planlanan çalışma, 19 aday öğretmenle laboratuvar ve bilim merkezi ev sahipliğinde karma desen kullanılarak yürütülmüştür. Araştırma verileri, fen öğrenme becerisi ölçeği, iletişim becerileri ölçeği, bilim iletişimi yeterliliği ölçme aracı, öğrenme-öğretme anlayışlarına yönelik anlayışlar ölçeği ve yarı yapılandırılmış görüşmeler ile ön-son test olarak toplanmıştır. Nicel veriler istatistiksel olarak, nitel veriler ise içerik analiziyle incelenmiştir. Araştırma sonucunda, bilim iletişimi becerilerini geliştirmeye yönelik uyarlanan ders tasarımının, öğretmen adaylarının fen öğrenme becerilerinin, bilim iletişimi yeterliklerinin, öğrenme-öğretme yaklaşımlarına yönelik anlayışlarının ve bilim iletişimine dair görüşlerinin gelişmesinde etkili olduğu görülmüştür. Aday öğretmenlerin fen öğrenme becerilerinin, ön-son test karşılaştırmasında son test lehine istatistiksel açıdan anlamlı olarak arttığı, etki büyüklüğü incelendiğinde de ön-son test puanlarının orta düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Bilim iletişimi yeterliliği ölçme aracı ile elde edilen veriler, ortalamalar bakımından incelendiğinde ön-son test arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Ön-son test puanlarının Cohen d yöntemiyle etki büyüklüğü incelendiğinde ise ön-son test puanlarının büyük düzeyde farklılaştığı belirlenmiştir. Bilim iletişimi becerilerini geliştirme uygulaması sonrası aday öğretmenlerin öğrenme-öğretme yaklaşımlarına yönelik anlayışlarının, geleneksel yaklaşımdan araştırma-sorgulamaya dayalı yaklaşıma evrildiği tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının bilim iletişimine dair görüşlerinin incelendiği yarı yapılandırılmış görüşmelerden elde edilen verilere bakıldığında iletişim, bilim, öğrenme, ön bilgiler, tartışma, pasif öğrenci, aktif öğrenci ve sınıf ortamına dair görüşlerde geleneksel yaklaşım anlayışının, uygulama sonrasında araştırma-sorgulamaya dayalı yaklaşım anlayışına değiştiği tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının, uygulama esnasında kullanılan yöntem ve teknikleri, görüşlerini açıklarken kullandıkları görülmüştür. Yapılan araştırmadan hareketle, bilim iletişimi literatürüne katkı sağlamak adına öğretmenler, aday öğretmenler, öğrenciler veya bilim merkezi eğitim personeline yönelik bilim iletişimi çalışmaları yürütülebilir. İnformal öğrenme ortamlarının, bilim iletişimi becerilerine etkisine dair derinlemesine yürütülen çalışmalar da ilgili literatüre katkı sağlayacaktır. Öğretmenlerin ve bilim merkezi eğitmenlerinin bilim iletişimi becerilerini geliştirmeye yönelik eğitimler verilebilirken aynı zamanda öğretmen yetiştiren kurumlar da kendi öğrencilerine yönelik bu eğitimlerin verilmesinde destekleyici olabilir. Bilim iletişimi becerilerine yönelik ölçme aracı geliştiren çalışmalar da bu alanda kullanabilecek sınırlı sayıda ölçme araçlarının çeşitlenmesine katkı sağlayacaktır.

Özet (Çeviri)

Science centers, the number of which is increasing day by day, are organizations that aim to increase scientific literacy and disseminate science to the community. Thus, realizing these centers' goals is only possible if teachers have effective communicating skills in formal and informal environments. Because education is a communication activity in itself. The most efficient realization of this activity largely depends on the quality of the communication between the teachers and the students. It is noteworthy that there are a limited number of educational studies in the literature on the science communication skills of prospective teachers (Murphy and Kelp, 2023; Oliveira, 2021; Dilekman, Başçı and Bektaş, 2010). These studies indicate that there are deficiencies in the communication skills of prospective teachers during the training process. Thus, this study aims to improve the science communication skills for prospective science teachers by taking advantage of the science center environment. In this context, the course design implemented and adapted within the“Museum Education”course aimed to enable prospective teachers to determine correct strategies in the areas of asking and responding correctly, learning and teaching processes, the nature of science and its applications, building understanding, questioning strategies, supporting discussion, directing class conversations, designing activities and evaluating learning through implementation. In this context, the planned study was carried out using a mixed design with 19 prospective teachers hosted by a laboratory and a science center. The research data were collected as a pre-post test with a science learning skill scale, a communication skills scale, a science communication proficiency assessment method, an understandings scale for learning-teaching approaches and semi-structured interviews. Quantitative data were analyzed statistically and qualitative data were analyzed by content analysis. As a result of the research, it was seen that the sample design model prepared to develop science communication skills was effective in the development of prospective science teachers' science learning skills, science communication competencies, their understanding of learning-teaching approaches and their views on science communication. It was determined that the science learning skills of the prospective teachers increased statistically in favor of the post-test in the pre-post test comparison and when the effect size was examined, the pre-post test scores differed moderately. When the data obtained by the science communication proficiency assessment method were examined in terms of averages, it was seen that there was a significant difference between the pre-post test. When the effect size was analyzed by calculating the Cohen d method of the pre-post test scores, it was determined that the pre-post test scores differed greatly. After the sample model of developing science communication skills, it was observed that the understanding of the prospective teachers about the learning-teaching approaches evolved from the traditional approach to the research-inquiry-based approach. Looking at the data obtained from the semi-structured interviews in which prospective teachers' views on science communication were examined, it was determined that the traditional approach understanding in views on communication, science, learning, preliminary knowledge, discussion, passive student, active student and classroom environment evolved to a research-inquiry-based approach after the application. It was observed that prospective teachers use the methods and techniques used during the application while explaining their opinions. Based on the research, science communication studies can be carried out for teachers, prospective teachers, students or science center education personnel in order to contribute to the science communication literature. In-depth studies on the effects of informal learning environments on science communication skills will also contribute to the relevant literature. While training can be provided to improve the science communication skills of teachers and science center instructors, teacher training institutions can also be supportive in providing these trainings to their students. Studies developing measurement tools for science communication skills will also contribute to the diversification of the limited number of measurement tools that can be used in this field.

Benzer Tezler

Tez No
810278
Fen bilgisi öğretmen adaylarının disiplinlerarası projelerle mentorluk becerilerinin geliştirilmesi
Developing the mentoring skills of science teachers through interdisciplinary projects
ZEHRA BETÜL ALP
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretim Marmara Üniversitesi
İlköğretim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA ŞAHİN
Tez No
638176
Bilim ve sanat merkezlerindeki fen grubu öğretmenlerine yönelik ASSURE öğretim tasarımı modeline dayalı mesleki gelişim programı geliştirilmesi
Development of a professional development program based on ASSURE model for science teachers at science and art centers
ŞULE ELMALI
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve Öğretim Sakarya Üniversitesi
Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATİME BALKAN KIYICI
Tez No
894582
Öğretmen adaylarının 21. yüzyıl becerilerine yönelik yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi
Determination of pre-service science teachers' levels of competence for 21st century skills
EKİN DALGIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve Öğretim Aydın Adnan Menderes Üniversitesi
Matematik ve Fen Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMRAH HİĞDE
Tez No
664850
Fen bilgisi öğretmen adaylarının şeker fabrikasına düzenlenen planlı gezi hakkında görüşlerinin belirlenmesi
Determination of the opinions of pre-service science teachers about the planned trip to the sugar factory
DİLEK BULDU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve Öğretim Erciyes Üniversitesi
Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FULYA ÖNER ARMAĞAN
Tez No
356151
Harmanlanmış öğrenmenin fen bilgisi öğretmen adaylarının küresel ısınma konusundaki teknolojik pedagojik alan bilgisi ve sınıf içi öğretim becerilerinin geliştirilmesi üzerine etkisi
The effect of blended learning environment on pre-service science teachers' technological pedagogical content knowledge and classroom teaching practices in the topic of global warming
ZEHRA KAYA
Doktora
Türkçe
2014
Eğitim ve Öğretim Fırat Üniversitesi
İlköğretim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖMER YILAYAZ

Geri Dön