Archaeometric studies on structural materials of feke, Saimbeyli and Gülek castles
Feke, Saimbeyli ve Gülek kalelerinin yapı malzemeleri üzerine arkeometrik çalışmalar
- Tez No: 880280
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSA DOĞAN, PROF. DR. ALİ AKIN AKYOL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Arkeometri, Archaeometry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Arkeometri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Kültürel miras alanları, evrensel tarihimizin önemli bileşenleridir ve disiplinlerarası araştırma, anlama ve korunmayı gerektirir. Bu tez, tarihi binalarda kullanılan yapı malzemelerinin—kaya/taş, harç, sıva, ahşap ve tuğla—arkeometrik incelemelerini araştırmakta ve özellikle Kilikya bölgesindeki ortaçağ kalelerine odaklanmaktadır. Araştırma, çevresel, iklimsel ve insan faktörleri nedeniyle zamanla koruma, kayıp veya dönüşüme uğrayan malzemeleri incelemektedir. Kimyasal, fiziksel ve petrografik analizler dahil olmak üzere ileri arkeometrik yöntemler kullanarak, bu antik tahkimatların yapısal malzemeleri, mimari teknikleri ve inşaat teknolojileri hakkında kapsamlı bilgiler sunulmaktadır. Araştırma, özellikle Mersin'deki Gülek Kalesi ile Adana'daki Saimbeyli ve Feke Kaleleri üzerine yoğunlaşmaktadır. Detaylı analizler, tarihi tahkimatları oluşturan kaya, harç, sıva, ahşap ve tuğla bileşenlerinin çeşitli fiziksel özelliklerini, kimyasal bileşimlerini ve morfolojik özelliklerini ortaya koymaktadır. Farklı taş türlerinin fiziksel özelliklerinde önemli değişiklikler bulunmuştur, bunlar arasında Traverten, Mikritik Kireçtaşı, Pelajik Kireçtaşı, Biomikritik Kireçtaşı ve Kumtaşı yer almaktadır. Yüksek gözeneklilikle karakterize edilen Traverten örnekleri, potansiyel dayanıklılık sorunları oluştururken, Pelajik ve Biomikritik Kireçtaşları, daha yüksek yoğunluk ve düşük gözeneklilik göstererek hava koşullarına daha iyi dayanıklılık sağlamaktadır. Kaya örneklerinin karşılaştırmalı analizleri, ortaçağ döneminde inşaat malzemelerinin kalitesini ve seçimini yansıtan nispeten tutarlı yoğunluk seviyeleri göstermektedir. Çalışma ayrıca bu malzemelerin donma-çözülme döngüleri, tuz kristalleşmesi ve kimyasal aşınmaya karşı duyarlılığını vurgulamaktadır. Harç ve sıvaların analizleri, bu malzemelerin yapısal bütünlüğünü ve dayanıklılığını etkileyen bağlayıcılar ve agregaların önemini göstermektedir. Ayrıca, petrografik ince kesit analizi ve PED- XRF'nin entegrasyonu, yapı malzemelerinin karakterizasyonunda sağlam sonuçlar sağlamış ve bu tekniklerin arkeometrik çalışmalarda kullanımını doğrulamıştır. Tarihi alanların yapısal malzemelerinin anlaşılması, bunların bileşimlerinin belgelenmesi ve gelecek çalışmalara ve korunma çabalarına rehberlik edilmesi için hayati öneme sahiptir. Bu tez, Kilikya'daki ortaçağ kale inşaatı hakkında detaylı bir anlayışa katkıda bulunmakta, eşsiz malzeme özelliklerini, inşaat tekniklerini ve tarihsel önemi çözümlemekte ve evrensel kültürel mirasımızın incelenmesinde disiplinlerarası perspektiflerin gerekliliğini vurgulamaktadır. Araştırma, bu tarihi yapıların uzun vadeli korunmasını sağlamak için uygun malzemelerin analiz ve restorasyon çabalarında seçilmesinin önemini vurgulamaktadır. Gelecekteki araştırma yönleri, daha geniş bir tarihi alan yelpazesini kapsayacak şekilde veri setini genişletmeyi ve çevresel faktörlerin ve tedavi yöntemlerinin malzemelerin performansı üzerindeki etkisini keşfetmeyi içermektedir. Bu bulguları devam eden arkeometrik uygulamalarla birleştirerek, çalışma ortaçağ kalelerinin ve diğer miras yapıların sürdürülebilir korunmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.
Özet (Çeviri)
Cultural heritage sites are essential components of our universal history, demanding interdisciplinary exploration, understanding, and preservation. This thesis investigates the archaeometric studies of structural materials—rock/stone, mortar, plaster, wood, and brick—employed in historic buildings, explicitly focusing on medieval castles in the Cilicia region. The investigation examines materials that have endured preservation, loss, or transformation over time due to environmental, climatic, and human factors. Employing advanced archaeometric methods, including chemical, physical, and petrographic analyses, the research provides comprehensive insights into the structural materials, architectural techniques, and construction technologies of these ancient fortifications, specifically Gülek Castle in Mersin and Saimbeyli and Feke Castles in Adana. Detailed analyses reveal diverse physical properties, chemical composition, and morphological attributes of rock, mortar, plaster, wood, and brick constituents forming historical fortifications. Significant variations were found in the physical properties of different stone types, including Travertine, Micritic Limestone, Pelagic Limestone, Biomicritic Limestone, and Sandstone. Travertine samples, characterized by high porosity, pose potential durability concerns, whereas Pelagic and Biomicritic Limestones exhibit higher density and lower porosity, suggesting better resistance to weathering. Comparative analyses of rock samples indicate relatively consistent density levels, reflecting the quality and selection of construction materials during the medieval era. The study also highlights the susceptibility of these materials to freeze-thaw cycles, salt crystallization, and chemical weathering. Analyses of mortars and plasters demonstrate the importance of binders and aggregates in impacting the structural integrity and durability of these materials. Furthermore, the integration of petrographic thin section analysis and PED-XRF provided robust characterizations of the construction materials, validating the use of these techniques in heritage conservation. Understanding the structural materials of historical sites is crucial for documenting their composition and guiding restoration and conservation efforts. This thesis contributes to a detailed comprehension of medieval castle construction in Cilicia, resolving unique material properties, construction techniques, and historical significance while emphasizing the necessity for interdisciplinary perspectives in preserving our universal cultural heritage. The research underscores the importance of selecting appropriate materials for conservation and restoration efforts to ensure the long-term preservation of these historical structures. Future research directions include expanding the dataset to encompass a broader range of historical sites and exploring the impact of environmental factors and conservation treatments on the materials' performance. By integrating these findings with ongoing conservation practices, the study aims to contribute to the sustainable safeguarding of medieval castles and other heritage structures for future generations.
Benzer Tezler
- The archaeometric analyses of surp yerrortutyun armenian church in Sivrihisar, Eskişehi̇r
Eskişehir Sivrihisar surp yerrortutyun ermeni kilisesi arkeometrik analizleri
DENİS ALYANAK
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
ArkeometriOrta Doğu Teknik ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DENİZ BURCU ERCİYAS
PROF. DR. ALİ AKIN AKYOL
- Hasankeyf Büyük Saray kazılarında (2017) ele geçen cam buluntuların arkeometrik karakterizasyonu
Archaeometric characaterization of glass finds recovered from Hasankeyf Büyük Saray excavations (2017)
YONCA YALÇIN
- II. Abdülhamid Yıldız Fotoğraf Koleksiyonu'ndan seçilmiş fotoğrafların korunmasına yönelik belgeleme ve arkeometrik analizler
Documentation and archaeometric analyzes for the conservation of selected photographs from the Abdulhamid II Yıldız Photography Collection
ELİF SARAÇ
Doktora
Türkçe
2024
ArkeometriAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiKültür Varlıklarını Koruma Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ AKIN AKYOL
- Anazarbos Zafer Takı'nın taş analizi ve petrografisi
Stone analysis and petrography of Anazarbos Gate
MELİKE UĞURUYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
ArkeometriÇukurova ÜniversitesiArkeometri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FİKRET FATİH GÜLŞEN