Alzheimer bakım verenlerine uygulanan çok bileşenli destek programlarının bakım yükü üzerine etkisi: Sistematik derleme ve meta analiz çalışması
Effectiveness of multicomponent support interventions on burden in alzheimer caregivers: Systematic review and meta-analysis
- Tez No: 880556
- Danışmanlar: PROF. DR. DUYGU HİÇDURMAZ, DR. ÖĞR. ÜYESİ SEVİLAY KARAHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Psikiyatri, Nursing, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Alzheimer, bakım veren, bakım yükü, çok bileşenli müdahale, meta-analiz, Alzheimer's, caregiver, burden, multi-component intervention, meta-analysis
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikiyatri Hemşireliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 183
Özet
ÖZET Şentürk Kılıç, B., Alzheimer Bakım Verenlerine Uygulanan Çok Bileşenli Destek Programlarının Bakım Yükü Üzerine Etkisi: Sistematik Derleme ve Meta-Analiz Çalışması, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psikiyatri Hemşireliği Programı Doktora Tezi, Ankara, 2024. Bu sistematik derleme ve meta-analiz, Alzheimer hastalarına bakım verenlerine uygulanan çok bileşenli destek programlarının bakım yükü üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, beş veri tabanında (CENTRAL, CINAHL, PsycINFO, PubMed, WOS) 18 Ekim- 28 Kasım 2021 tarihleri arasında tarama gerçekleştirilmiş ve dahil etme kriterlerine uygun randomize kontrollü deneysel tasarımlı İngilizce çalışmalar dahil edilmiştir. İki araştırmacı, tam metin incelemelerini, Cochrane 'Risk of Bias-2' aracı ile yanlılık riskini ve GRADE aracı ile kanıt kalitesini bağımsız olarak değerlendirmiştir. Ek bilgi almak için çalışma yazarlarıyla iletişime geçilmiş ve yeterli veriler sağlandığında analizler yapılmıştır. Verilerin yetersiz olduğu durumda sonuçlar anlatısal olarak sunulmuştur. Araştırmanın derleme kısmına 8 çalışma, meta analize 6 çalışma dahil edilmiştir. Toplamda 1147 katılımcının yer aldığı çalışmalardan sadece biri web tabanlı, diğer yedi müdahale yüz yüze gerçekleştirilmiştir. Müdahalelerin bileşenleri genellikle eğitici, destekleyici ve beceri geliştirici olup, sadece biri geçici bakım uygulamasını içermektedir. Genel yanlılık değerlendirmesinde bir çalışma yüksek, dört çalışma şüpheli ve bir çalışma düşük yanlılık riski olarak kaydedilmiştir. Müdahalelerin etki büyüklükleri, bakım yükü puanlarının müdahale öncesi, hemen sonrası ve takip ölçümlerinin ortalama ve standart sapma değerleri aracılığıyla hesaplanmıştır. Buna göre, çok bileşenli müdahale programları kısa vadede etkisi belirsiz (Cohen'in d'si = 0.12; %95 GA: -0.06 - 0.29; p = 0.39) ancak uzun vadede etkili (Cohen'in d'si = 0.21; %95 GA: 0.03 - 0.38; p = 0.02) bulunmuştur. Bakım yükü sonuçları için kanıt kesinliği, müdahale öncesi ve son ölçümde düşük, müdahale öncesi ve sonrası ölçümde ise çok düşük düzeyde tespit edilmiştir. Verilerin güncelliği 12/12/2023 tarihini kapsamaktadır. Çok bileşenli destek programları Alzheimer hastalarına bakım verenlerin bakım yükünü azaltmada uzun vadede etkilidir, ancak bu etkinliği doğrulamak için daha fazla sayıda ve yüksek kaliteli çalışmaya ihtiyaç vardır.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Şentürk Kılıç, B., The Effectiveness of Multi-Component Support Programs for Alzheimer's Caregivers on Burden: A Systematic Review and Meta-Analysis, Hacettepe University Graduate School of Health Sciences Ph.D. Dissertation in Psychiatric Nursing, Ankara, 2024. This systematic review and meta-analysis aimed to evaluate the effectiveness of multi-component support programs on the caregiver burden of individuals caring for Alzheimer's patients. The research was conducted through searches in five databases (CENTRAL, CINAHL, PsycINFO, PubMed, WOS) from October 18 to November 28, 2021, and included English-language randomized controlled trials that met the inclusion criteria. Two researchers independently assessed the full-text reviews, risk of bias using the Cochrane 'Risk of Bias-2' tool, and evidence quality using the GRADE tool. Additional information was obtained by contacting study authors, and analyses were conducted when sufficient data were provided. Results were presented narratively in cases of insufficient data. The review included 8 studies overall, with 6 of these studies providing data on caregiver burden outcomes that were incorporated into the meta analysis. Among the 1147 participants, only one study was web-based, while the other seven interventions were conducted face-to-face. The components of the interventions were mainly educational, supportive, and skill-building, with only one intervention including respite care. Overall risk of bias assessment recorded one study with high risk, four with unclear risk, and one with low risk. The effect sizes of the interventions were calculated based on the means and standard deviations of caregiver burden scores before and after the intervention, as well as follow-up measurements. The multi-component intervention programs were found to have an uncertain short-term effect (Cohen's d = 0.12; 95% CI: -0.06 - 0.29; p = 0.39) but were effective in the long term (Cohen's d = 0.21; 95% CI: 0.03 - 0.38; p = 0.02). The certainty of evidence for caregiver burden outcomes was determined to be low before the intervention and follow-up, and very low from pre-intervention to post-intervention measurements. The data is current as of 12/12/2023. Multi-component support programs are effective in reducing caregiver burden for Alzheimer's caregivers in the long term; however, more high-quality studies are needed to confirm this effectiveness.
Benzer Tezler
- Alzheimerlı hastaya bakım veren kişilerin bakım yükünün stresle başetme durumlarına etkisi
The effect of state stress of coping of care burden in alzheimer patient caregiver
HATUN ERKURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
HemşirelikOndokuz Mayıs ÜniversitesiEvde Bakım Hemşireliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BİRSEN ALTAY
- Orta evre alzheimer hastalarının bakım verenlerine yönelik verilen planlı eğitim ile izlemin hasta ve bakım verenlerin bakım sonuçlarına etkisi
The effect of planned education and follow-UP for caregivers on care outcomes of the moderate stage alzheimer's patients and caregivers
MÜNEVVER ÖZCAN
Doktora
Türkçe
2022
GeriatriHacettepe Üniversitesiİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İMATULLAH AKYAR
- Kalça kırığı nedeniyle ameliyat olan hastalara bakım verenlere uygulanan danışmanlığın bakım verenlerin bakım yükü, stres düzeyi ve yaşam kalitesine etkisi
Effect of consultancy provided to caregivers of patients undergoing surgery due to femur fractures on the caregiver burden, stress level and quality of life of caregivers
BUKET ÇELİK
Doktora
Türkçe
2022
HemşirelikDokuz Eylül ÜniversitesiCerrahi Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM BİLİK
- Alzheimerlı bireylerde bilişsel iletişim bozukluğuna yönelik mobil uyumlu yazılımın geliştirilmesi
Development of mobile compatible software for cognitive communication disorder in individuals with alzheimer's
MÜMÜNE MERVE PARLAK
Doktora
Türkçe
2022
Bilim ve TeknolojiHacettepe ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYŞEN KÖSE
- Ankara Bilkent Şehir Hastanesinde mavi kod çağrılarının değerlendirilmesi
Evaluation of code blue calls in ankara Bilkent City Hospital
TUĞÇE YILDIRIM
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2024
Aile HekimliğiSağlık Bilimleri ÜniversitesiAile Hekimliği Ana Bilim Dalı
UZMAN İREP KARATAŞ ERAY