Seyhan havzası akarsularında taşkınların büyüklük ve frekanslarının tahmini için uygun bir yöntem araştırılması
Determining an appropriate method for estimating flood magnitude and frequencies in the rivers of Seyhan basin
- Tez No: 88056
- Danışmanlar: PROF. DR. KAZIM TÜLÜCÜ, PROF. DR. CENGİZ OKMAN, YRD. DOÇ. DR. MAHMUT ÇETİN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Seyhan Havzası, Bölgesel Taşkın Tahminleri, Havza Karakteristikleri, Sentetik Hidrograf Tahmini, İstatistiksel Ön Analizler
- Yıl: 1999
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 219
Özet
öz DOKTORA TEZİ SEYHAN HAVZASI AKARSULARINDA TAŞKINLARIN BÜYÜKLÜK VE FREKANSLARININ TAHMİNÎ İÇİN UYGUN BİR YÖNTEMİN ARAŞTIRILMASI FATİH TOPALOĞLU ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ * TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA ANABİLİM DALI Danışman : Prof. Dr. Kâzım TÜLÜCÜ Yü : 1999, Sayfa : 199 Jüri : Pro£ Dr. Kâzım TÜLÜCÜ Prof. Dr. Cengiz OKMAN Yrd. Doç. Dr. Mahmut ÇETİN Akım gözlemlerinin yeterli olduğu, bulunmadığı veya eksik olduğu su toplama havzalarında güvenilir taşkın tahminlerinin yapılmasında uygun modelin seçimi çok önemlidir. Akdeniz bölgesinde önemli bir potansiyele sahip olan Seyhan havzası ise bulunduğu konum itibariyle taşkın, enerji vb. çalışmalarda bu tip tahminlere ihtiyaç duymaktadır. Bu çalışmada; Seyhan havzasında çeşitli yinelenmelerdeki taşkınların bölgesel taşkın frekans analizi (BTFA), çoklu regresyon analizi (ÇR13 ve ÇR12), birleştirilmiş analiz (ÇB) ve Snyder sentetik birim hidrograf analiz modelleri ile tahmin edilmesi, bu tahminlerin olasılık analizi sonuçlan ile bazı istatistiksel test kriterleri kullanarak kıyaslanması ve havzada kullanılabilecek en iyi modelin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada, Seyhan havzasında ölçülmüş 27 akım gözlem istasyonunun (AGİ) uzun yıllık anlık maksimum akım verileri ile, 56 yağış gözlem istasyonunun (YGİ) uzun yıllık 24 saatlik maksimum yağış verileri kullanılmıştır. Çalışmada, istatistiksel ön kullanılabilirlik testleri sonucunda kullanımı uygun bulunan veya kullanışlı hale getirilen 13 AGİ ve 56 YGİ verilerine Gumbel(Mom) olasılık dağılım modelinin uygun olduğu saptanmıştır. Bu 13 AGİ* na ah havza karakteristikleri 1:100.000 ölçekli haritalardan, yağış karakteristiği ise Thiessen çokgenleri ile sağlanmıştır.“En iyi alt grup regresyon analizi”sonucunda havzada farklı yinelenmeli taşkınları tahmin etmede geliştirilen denklemlerde 24 saatlik yıllık maksimum ortalama alansal yağış, alan ve dere frekansının en etkili karakteristikler olduğu saptanmıştır. Aynca,“bölgesel frekans eğrisf, ”çoklu regresyon tahmini“ ve ”birleştirilmiş analiz“ modelleri ile akım gözlemleri olmayan alt havzalar için olası taşkın büyüklüklerinin tahmini olanaklı hale getirilmiş, ”Snyder sentetik birim hidrograf' modelinin küçük yinelenmeli akım tahmininde dikkatli kullanılması gerektiği saptanmıştır. Sonuçta, istatistiksel test kriterlerinin genel değerlendirmesine göre, en iyi yöntemlerin sırasıyla, ÇB, ÇR(13), Snyder, ÇR(12) ve BTFA olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph. D. THESIS DETERMINING AN APPROPRIATE METHOD FOR ESTIMATING FLOOD MAGNITUDE AND FREQUENCIES IN THE RIVERS OF SEYHAN BASIN FATİH TOPALO?LU DEPARTMENT OF AGRICULTURAL STRUCTURES AND IRRIGATION INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF ÇUKUROVA Supervisor : Prof. Dr. Kâzım TÜLÜCÜ Year : 1999, Pages : 199 Jury : Prof. Dr. Kâzım TÜLÜCÜ Prof. Dr. Cengiz OKMAN Assis. Prof. Dr. Mahmut ÇETİN Finding an appropriate model for reliable flood estimations within the basin where flow observations in terms of quantity are sufficient, insufficient or lacks, is of importance. Seyhan basin having an important potential in the region of Akdeniz needs these type of estimations in studies of flood, energy etc. due to its location. For this purpose, floods with various frequencies in the Seyhan basin were estimated by the models of regional flood frequency analysis (BTFA), multiple regression analysis (CR13 and CR12), combined analysis (CB), and Snyder synthetic unit hydrograph analysis. It was also aimed at the comparison of these estimates in question with the results of probability analysis by using some statistical test criteria and the determination of the best model to be used in the basin. In the study, long-term annual instantaneous peak flow data measured at 27 flow gauging stations (AGI) and long-term annual peak dairy precipitation data of 56 precipitation gauging stations (YGI) in the Seyhan basin were used. Gumbel(Mom) probability distribution model was determined to fit to 13 AGI and 56 YGI data either found to be useful or made useful as a result of statistical pre-anarysis. For these 13 AGİ, basin characteristics from 1:100.000 scaled maps and precipitation characteristics from Thiessen polygons were determined. The annual peak daily mean areal precipitation, basin area and stream frequency were the most effective characteristics in the equations developed to estimate various flood frequencies as a result of“best subset regression analysis”. In addition, the estimation of possible flood magnitude made available by the models of“the regional frequency curve”,“multiple regression estimation”and“combined analysis”for the sub-basins with no flow observations, and the results also indicated that“Snyder synthetic unit hydrograph”should be used carefully when dealing with small frequencies. As a result, CB, CR(13), Snyder, CR(12) and BTFA were determined to be the most appropriate methods, respectively, according to the general evaluation of statistical test criteria. Keywords : Seyhan Basin, Regional Flood Estimations, Basin Characteristics, Synthetic Hydrograph Estimation, Statistical Pre-Analysis II
Benzer Tezler
- Coğrafi bilgi sistemi ile toprak kaybı ve sediment verimi tahmin modelinin (EST) oluşturulması ve Seyhan-Körkün alt havzasına uygulanması
Modelling for estimation of soil loss and sediment yield using geographic information system (EST) and application to Seyhan-Körkün subwatersheed
AHMET İRVEM
Doktora
Türkçe
2003
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KAZIM TÜLÜCÜ
- Seyhan Nehri havzası sediment taşınımı modellenmesi: Çakıtsuyu Çayı örnek uygulaması
Seyhan River basin sediment transport modelling: Çakıtsuyu Creek example application
EVİN URAT
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mühendislik BilimleriŞırnak Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ VEYSEL SÜLEYMAN YAVUZ
- Göksu havzası'nın (Seyhan) su potansiyelinin belirlenmesi ve sürdürülebilirliği
Determination and sustainability of Göksu basin (Seyhan) water potential
FATİH KARAOSMANOĞLU
- Doğu Akdeniz akarsu havzalarında frekans analiz yöntemleri ile ölçümü olmayan alt havzalar için sediment taşınım tahminleri üzerine bir araştırma
A Research on estimations of sediment transport for ungauged subwatersheds by using frequency analysis methods in the East Mediterranean watersheds
ALİ YÜCEL
Doktora
Türkçe
1999
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KAZIM TÜLÜCÜ
- Akım ölçümü olmayan kuruyan akarsular için debi süreklilik çizgisi modeli
Flow duration curve model for ungauged intermittent rivers
HALİL İBRAHİM BURGAN
Doktora
Türkçe
2019
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAFZÜLLAH AKSOY