Abdürrahîm el-Abbâsî ve belâgat anlayışı
Abdurrahīm al-Abbāsī and his understanding of rhetoric
- Tez No: 881422
- Danışmanlar: PROF. DR. HALİM ÖZNURHAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Din, Linguistics, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 400
Özet
Arapların belâgat ilmi ile uğraşmaları İslâmiyet öncesine dayanmaktadır. Nitekim İslâmiyet öncesinde çeşitli panayırların kurulması ve bu panayırlarda şiirler söylenmesi bu durumun en büyük kanıtlarından birisidir. Kurulan bu meclislerde hakemler huzurunda şiirler söylenmek suretiyle adeta edebî bir çalıştay icra edilirdi. Bu çalışmalar Câhiliye Arap şiirine ve Arap edebiyatına güç, önem ve güzellik katmıştır. Böylesi bir atmosferde yetişen dönemin şairlerinin, en-Nâbiğa ez-Zübyânî gibi dönemin kabul görmüş eleştirmenleri tarafından gelebilecek eleştiri ve ithamlardan uzak kalabilmek veya bu eleştirileri en aza indirgemek için edebi inceliklere daha fazla dikkat etmelerini gerekli hale getiriyordu. Bu durum edebi çalışmaların canlılığını sağlayan en önemli faktördü. İslâmiyetin ilk döneminde ve sonraki yıllarda Araplar daha çok Kur'an'a yönelmiş ve çabalarını Kur'an'a hizmet noktasında yoğunlaştırmışlardır. Bu bağlamda eserler kaleme alınmış ve edebiyat, dine hizmet eden bir araç olarak görülmeye başlanmıştır. es-Sekkâkî'nin Miftâḥu'l-ʿulûm adlı eseri bu alanda yazılan yüzlerce eserden biri olmakla birlikte eserin ortaya çıkması Arap belâgatında bir dönüm noktası olmuştur. Eser, on iki Arap ilminden söz ediyor olsa da eserin asıl şöhreti belâgat konularını içeren üçüncü bölüm ile olmuştur. Eserin bu üçüncü bölümü çeşitli çalışmalara konu olmuştur. Bu çalışmalardan bir tanesi de el-Hatîb el-Kazvînî'nin Telḫîṣü'l-miftâḥ adlı eseridir. Alanında haklı bir üne kavuşan bu eser zamanla ihtisâr, şerh ve hâşiye gibi çalışmalara konu olmuştur. Özellikle eserde geçen şâhid beyitlerin açıklama ve nispetleri noktasında yapılan çalışmaları yetersiz bulan el-Abbâsî, bu eksikliği gidermek maksadıyla Meʿâhidü't-tenṣîṣ ʿalâ şevâhidi't-Telḫîṣ adlı eserini kaleme almıştır. Biz de bu çalışmamızda bu eseri dikkate almak suretiyle el-Abbâsî'nin belâgat kavramlarına yaklaşımını ortaya koymaya çalıştık.
Özet (Çeviri)
The Arabs' engagement with the science of rhetoric dates back to pre-Islamic times, the evidence of which is the establishment of various fairs and the recitation of poems at literary workshop in the presence of judges, which added strength, importance, and beauty to Jāhiliyyah Arabic poetry and Arabic literature. Such an atmosphere compelled the poets of the period to pay attention to literary subtleties to avoid or minimize the criticism and accusations from the accepted critics of the time, such as al-Nābiqa al-Zubayānī, which was the most crucial factor that ensured the vitality of literary works. In the early period of Islam and the subsequent years, the Arabs focused more on the Qur'an and dedicated their efforts to serving it. Thus, literature began to be seen as a tool to serve religion, and many works were written. Although al-Sakkāqī's Miftāḥ al-ʿulūm is one of the hundreds of works of this field, its emergence marked a turning point in Arabic rhetoric. The work mentions twelve Arabic sciences, but its true fame came with the third chapter, including topics of eloquence and being the subject of various studies. One of these is al-Khatīb al-Qazwīnī's Talḫīṣ al-miftāḥ, a renowned work and the subject of summaries, commentaries, and annotations over time. Al-Abbāsī, finding the studies on the explanations and relations of the shāhid couplets in the work insufficient, wrote Meʿāḥid al-tanṣīṣ ʿalā shawāḥid al-Talḫīṣ to address this deficiency. In this study, we aimed to reveal al-ʿAbbāsī's approach to the rhetorical concepts of this work.
Benzer Tezler
- أثر الاعتزال في تفسیر الكشاف للزمخشري والرد علیه
Zemahşeri'nin Keşşaf tefsirinde itizal ve eleştirisi
ABDURRAHIM SHABLI
Yüksek Lisans
Arapça
2022
DinBingöl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMANNULLAH POLAT
- Abbasi halifelerinin Büyük Selçuklu Sultanlarına verdiği unvan ve lâkaplar
He Great Seljuk of the Abbasi caliphs titles and titles given to his Sultan
MAKBULE DİLAN ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
TarihVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDURAHİM TUFANTOZ
- Gazzali'nin batıniliğe karşı mücadeledeki rolü
Al-Gazzalî's role in the struggle against al-batinîyyah
AHMED ABDULRAHEM ISMAEL IBRAHIMALKHALIL
Yüksek Lisans
Arapça
2016
DinYüzüncü Yıl ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KESKİN
- Abdurrahîm el-Mar'aşî'nin el-Mu'âdil isimli eserinin edisyon kritiği ve değerlendirilmesi
The edition criticism and assessment of the work titled el-Muâdil written up by Abdurrahîm el-Mar'aşî
İSMET KALKAN
- Abdurrahim el-Bura'î ve Nebevî Methiyeleri
Abdurrahim al-Bura'î and Eulogy of Prophetic
AHMET ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimDicle ÜniversitesiDoğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA SUZAN