Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuklara güvenlik becerilerinin öğretiminde uygun olan ve olmayan davranış örnekleriyle öğretimin etkililiği
The effectiveness of cool versus not cool procedure to teach safety skills to children with Autism Spectrum Disorder
- Tez No: 881480
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SERAY OLÇAY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Otizm Spektrum Bozukluğu Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Bu araştırmada, okul öncesi dönemdeki otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocukların kimyasallara güvenli tepkide bulunma becerisini edinmeleri, edindikleri becerileri korumaları ve farklı kişilere genellemeleri üzerinde uygun olan ve olmayan davranış örnekleriyle öğretimin etkililiği incelenmiştir. Araştırmada ayrıca OSB olan çocukların öğretmenlerinden öznel değerlendirme yaklaşımıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilerek, tipik gelişen akranlardan ise sosyal karşılaştırma yaklaşımıyla sosyal geçerlik verisi toplanmıştır. Araştırmada aynı zamanda öğretmenlerden araştırmacılar tarafından hazırlanan bir form aracılığıyla ekolojik geçerlik verisi toplanmıştır. Uygun olan ve olmayan davranış örnekleriyle öğretimin OSB olan çocukların kimyasallara güvenli tepkide bulunma becerisini edinmeleri üzerindeki etkisini değerlendirmek amacıyla tek denekli araştırma modellerinden katılımcılar arası yoklama evreli çoklu yoklama modelinin kullanıldığı araştırmanın bulguları, OSB olan çocukların hedef güvenlik becerisini edindiklerini, edindikleri güvenlik becerisini araştırma sona erdikten bir ve dört hafta sonra korumaya devam ettiklerini ve farklı kişilere genellediklerini ortaya koymuştur. Öznel değerlendirme yaklaşımıyla toplanan sosyal geçerlik bulguları OSB olan çocukların öğretmenlerinin araştırmada öğretimi yapılan hedef beceriye, uygun olan ve olmayan davranış örnekleriyle öğretime ve elde edilen sonuçlara ilişkin olumlu görüş bildirdiklerini, sosyal karşılaştırma yaklaşımıyla toplanan sosyal geçerlik bulguları ise OSB olan çocukların öğretim sonrasında akranlarından daha iyi bir performans sergilediklerini göstermiştir. Ayrıca ekolojik geçerlik bulguları öğretmenlerin uygun olan ve olmayan davranış örnekleriyle öğretimin ekolojik geçerliğini özellikle doğal ortam bağlamında olumlu değerlendirdiğini ortaya koymuştur. Elde edilen bulgular alanyazın dikkate alınarak tartışılmış ve ileri araştırmalara ve uygulamalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
The present study aimed to investigate the effectiveness cool versus not cool on the acquisition of the skills associated with safe handling of chemicals, maintenance, and generalization of these skills by the preschool children with autism spectrum disorder (ASD). In the study, semi-structured interviews were conducted with the teachers of the children with ASD with the subjective evaluation approach, and social validity data were collected from their peers with typical development with a social comparison approach. The ecological validity data were also collected from the teachers with a form developed by the authors. The findings of the study, where the multiple probe across participants model, a single-subject research model, was employed to determine the impact of cool versus not cool on the instruction of safe handling of chemicals to children with ASD, demonstrated that children with ASD acquired the target safety skills, their skills improved after the study, they maintained these skills after four weeks, and generalized these skills to different individuals. The social validity data collected with subjective evaluation and social comparison approaches demonstrated that the teachers of the children with ASD stated positive views on the target skills instructed in the study, the cool versus not cool and the study findings, and children with ASD exhibited better performance when compared to their peers after the instruction. Furthermore, the findings revealed that the ecological validity of the cool versus not cool was high, especially in the natural environment. The findings were discussed based on the literature and certain recommendations are presented for future research and applications.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara güvenlik becerilerinin öğretiminde çoklu ortam yazılımı kullanımının etkililiği
Effectiveness of a multimedia software for teaching safety skills to children with autism spectrum disorder
ELÇİN YÜKSEL
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuğa sahip anne-babalara ev içi güvenlik becerilerinin öğretimi: Karma araştırma
Training on home safety skills for parents of children with autism spectrum disorder: A mixed method research
CANDAN HASRET ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiZihin Engellilerin Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ AYSUN ÇOLAK
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara kişileri tarif etme becerisinin kazandırılmasında eşzamanlı ipucuyla öğretimin etkililiğinin incelenmesi
The efficiency of simultaneous prompting teaching method in teaching the skill of describing persons to children with Autism Spectrum Disorder
ASLI GÖZDE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimBiruni ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SİNAN KALKAN
- Otizmli bireylere yabancı kişilerden korunma becerilerinin öğretiminde sosyal öykülerin yalnız sunumuyla video modelle birlikte sunulmasının karşılaştırılması
A comparison of social stories with and without video modeling in teaching how to respond to lures of strangers to individuals with autism
METEHAN KUTLU
- Otizm spektrum bozukluğu olan bireylere güvenlik becerilerinin öğretimine ilişkin anne-babaların, öğretmenlerin ve öğretim üyelerinin görüş ve önerileri
Opinions and suggestions of parents, teachers and faculty members about teaching safety skills to individuals with autism spectrum disorders
NURSİNEM ŞİRİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiUygulamalı Davranış Analizi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF TEKİN İFTAR