Öğretmenlerin psikolojik ve sosyal sermaye ile yenilikçilik iklimi algıları arasındaki ilişkiler
Relationships between teachers' perceptions of psychological and social capital and innovation climate
- Tez No: 881733
- Danışmanlar: PROF. DR. FEYZİ ULUĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 236
Özet
Örgütlerde, psikolojik ve sosyal sermayenin öneminin son yıllarda arttığı görülmektedir. Bu anlamda, araştırmanın odağı, eğitim bağlamında öğretmenlerin psikolojik sermaye (PSER) ve okullarına ilişkin sosyal sermaye (SOSER) algı düzeylerini inceleyerek PSER algısının SOSER kaynağını belirlemede örgütsel yenilikçilik ikliminin (YİK) aracılık rolünü araştırmaktır. Araştırma, nicel bir çalışma olup ilişkisel tarama modeli kullanılarak hazırlanmıştır. Araştırmanın evrenini, Ankara ili merkez ilçelerde 2022-2023 eğitim öğretim yılında temel ve orta öğretim kurumlarında görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi, seçkisiz örnekleme türü ile belirlenen 450 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler, psikolojik sermaye, sosyal sermaye ve yenilikçilik iklimine ilişkin 3 ölçeğin yer aldığı“Psikolojik Sermaye Ölçeği”,“Sosyal Sermaye Ölçeği”ve“Yenilikçilik İklimi Ölçeği”ile toplanmıştır. Ölçeğin, yapı geçerliğini belirlemek amacıyla DFA ve güvenirliğini belirlemek amacıyla Cronbach's Alfa değerlerine bakılmıştır. Araştırmanın modeli, SmartPLS 4 programı kullanılarak YEM yoluyla test edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmenlerin, PSER ve okullarına ilişkin SOSER ile YİK algı düzeylerinin yüksek olduğu; PSER'in cinsiyete, hizmet yılına, okul hizmet yılına, öğrenim durumuna, branşa göre anlamlı farklılaşmadığı ancak; okul türü değişkenine göre öğretmenlerin dayanıklılık, umut ve öz yeterlik alt boyutu algı düzeyinde, ortaokul-lise okul türü arasında ortaokulda görev yapan öğretmenler lehine anlamlı farklılaşma görülmektedir. Öğretmenlerin okul sosyal sermayelerine ilişkin algı düzeyleri ile demografik değişkenler arasındaki ilişkinin sonuçlarına göre cinsiyet değişkeninde anlamlı fark görülmediği, okul türü değişkeninde, meslek lisesinde görev yapan öğretmenlerin algı düzeylerinin anlamlı biçimde düşük olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Öğretmenlerin okullarındaki YİK algılarına ilişkin olarak, demografik değişkenlerin tümü ile anlamlı fark olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın temel sonucu, öğretmenlerin PSER'leri ile okullarındaki SOSER algısı arasındaki ilişkide, YİK'in anlamlı ve pozitif yordayıcısı olmasıdır. Önerilere ilişkin olarak, öğretmenlerin psikolojik sermayelerini geliştirmeye yönelik iş yaşam dengesinin sağlanması önerilmektedir. Bu amaçla esnek ders programları oluşturulmalıdır. Okulların SOSER kapasitelerini artırmak amacı ile informel ağlara önem verilmeli, ulusal öğretmen ağı platformu kurulmalı ve okul müdürlerinin bu ağları geliştirecek okul içi ve dışı etkinlikler planlaması önerilmektedir. Okullarda SOSER geliştirilmesine yönelik, açık iletişim kanallarının kurulması önerilmektedir. Bu amaçla, öğretmenler ve idareciler arasında haftalık değerlendirme toplantıları düzenlenmelidir. Öğretmenlerin YİK algı düzeylerini arttırmak amacıyla Harezmi, TÜBİTAK gibi ulusal; Scientix, Erasmus + gibi uluslararası projelere katılımlarını teşvik edecek ek ders, başarı belgesi gibi ödül mekanizmaları oluşturulmalıdır.
Özet (Çeviri)
In recent years, the significance of psychological and social capital within organizations has markedly increased. This study focuses on examining teachers' perceptions of psychological capital (PSER) and social capital (SOSER) within the educational context, and investigates the mediating role of organizational innovation climate (YIK) in determining the sources of PSER perception. The study adopts a quantitative approach and is designed using a relational survey model. The population of the study consists of teachers working in primary and secondary education institutions in the central districts of Ankara during the 2022-2023 academic year. The sample comprises 450 teachers selected through random sampling. Data were collected using three distinct scales: the“Psychological Capital Scale,”the“Social Capital Scale,”and the“Innovation Climate Scale.”The construct validity of these scales was assessed using Confirmatory Factor Analysis (CFA), and reliability was evaluated through Cronbach's Alpha coefficients. The study model was tested using Structural Equation Modeling (SEM) with the SmartPLS 4 software. The findings indicate that teachers' perceptions of PSER, SOSER, and YIK are generally high. It was observed that PSER does not significantly vary based on gender, years of service, school service duration, educational background, or subject area. However, significant differences were found in the perceptions of resilience, hope, and self-efficacy sub-dimensions of PSER between middle school and high school teachers, with middle school teachers showing more favorable perceptions. Regarding the relationship between teachers' perceptions of school social capital and demographic variables, no significant differences were found related to gender. Conversely, a significant difference was noted concerning school type, with teachers in vocational high schools reporting lower levels of perception. Additionally, the study revealed significant differences in teachers' perceptions of YIK across all demographic variables. The primary conclusion is that YIK serves as a significant and positive predictor in the relationship between teachers' PSER and their perceptions of SOSER within schools. Based on these findings, it is recommended to enhance teachers' psychological capital by ensuring work-life balance through the implementation of flexible scheduling. To boost SOSER capacities in schools, emphasis should be placed on developing informal networks, establishing a national teacher network platform, and planning both internal and external activities to foster these networks. Moreover, establishing open communication channels for the development of SOSER is advised, including conducting weekly evaluation meetings between teachers and administrators. In order to increase teachers' perception levels of YİK, national studies such as Harezmi and TÜBİTAK; Reward mechanisms such as additional courses and certificates of achievement should be created to encourage their participation in international projects such as Scientix and Erasmus +.
Benzer Tezler
- Öğretmenlerin psikolojik sermaye algısına ilişkin faktörlerin incelenmesi
Examining the factors related to teachers' perception of psychological capital
İSMAİL ÇİMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HABİB ÖZĞAN
- Öğretmenlerin sosyal sermaye düzeyleri ile psikolojik sahiplenme görüşleri arasındaki ilişki
The relationship between teachers' social capital levels and their psychological opinions
ERTAN BAŞKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞENAY SEZGİN NARTGÜN
- Okulların sosyal sermaye düzeyleri ile öğretmenlerin psikolojik sözleşmeleri arasındaki ilişki
The correlation between schools's social capital levels with teachers's psychological contracts
ÖMER DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimUşak ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYNUR BOZKURT BOSTANCI
- Ortaokul öğretmenlerinin pozitif psikolojik sermaye düzeyleri ile okul etkililiği düzeyleri arasındaki ilişki (Erzurum ili)
The relationship between positive psychological capital levels and school effectiveness levels of secondary school teachers (Erzurum province)
KÖKSAL ÇİFTÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimSakarya ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ALİ HAMEDOĞLU
- Öğretmenlerin psikolojik sermaye düzeyleri ile sosyal medya kullanımları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between teachers' psychological capital levels and social media usage
ÖZLEM İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERGÜN RECEPOĞLU