Oyun dostu ebeveyn ölçeğinin geliştirilmesi ve oyun dostu yaratıcı ebeveyn programının çocuk ve ebeveyn üzerindeki etkisinin incelenmesi
Development of the play-friendly parent scale and examining the effect of the play-friendly creative parent program on the child and the parent
- Tez No: 882030
- Danışmanlar: PROF. DR. BELMA TUĞRUL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: erken çocukluk, oyun dostu, yaratıcı düşünme becerileri, ebeveyn, early childhood, playful, creative thinking skills, parent
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Okul Öncesi Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 210
Özet
Eğitim yaşantıları boyunca çocuklarının yanlarında yer alan ebeveynlerin“oyun dostu”yaklaşımla çocuklarının yaratıcı düşünme becerilerini destekleyebilecekleri etkinlikleri tecrübe etmeleri çocuklarının yaratıcı potansiyellerini en üst düzeyde gerçekleştirmelerine katkı sağlayacaktır. Bu araştırmanın iki amacı vardır. Birincisi; ebeveynlerin oyun dostu tutumlarını değerlendirmede kullanılacak olan“Oyun Dostu Ebeveyn (OyunDE) Ölçeği”nin geliştirilmesi, geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının yapılması. İkincisi;“Oyun Dostu Yaratıcı Ebeveyn Programı”nın (OyunYAP) uygulanmasının çocuk ve ebeveyn üzerindeki etkisini incelemektir. Araştırmada karma araştırma desenlerinden sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Bu kapsamda araştırma üç aşamada yürütülmüştür. Araştırmanın birinci aşamasında OyunDE ölçeği geliştirilmiştir. İkinci aşama OyunYAP geliştirme çalışmasıdır. OyunYAP, aile eğitim ve katılımını içeren evde ebeveynlerin çocuklarına uygulayacakları bir program olarak tasarlanmıştır. Araştırmanın üçüncü aşaması ise bu programın, aile eğitimi alan ebeveynler tarafından çocuklarına uyguladıkları yarı deneysel modedir. Araştırmada üç farklı çalışma grubu bulunmaktadır. Çalışma Grubu I,“OyunDE Ölçeği”geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapıldığı 821 ebeveynden oluşmaktadır. Çalışma Grubu II, OyunYAP'ın çocuklar üzerinde etkisinin incelendiği İstanbul ili Kadıköy ilçesi Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı resmi bağımsız bir anaokulunda 5 yaş sınıflarında öğrenim gören 16'sı deney, 15'i kontrol grubu olmak üzere 31 çocuk oluşturmuştur. Çalışma Grubu III ise çalışma grubu II'de yer alan çocukların ebeveynlerinden (31) oluşan deneysel çalışma grubudur. Nicel veri toplama araçları; kişisel bilgi formu, ebeveynler için OyunDE Ölçeği, OyunYAP kontrol listesi, çocuklar için“Torrance Yaratıcı Düşünce Testi /Şekil Testi- B formu”dur. Araştırmanın nitel veri toplama aracı olarak ebeveyn görüşme protokolu kullanılmıştır. Araştırmada, 36 maddeden oluşan 5 altboyutlu bir ölçek geliştirilmiştir. OyunDE Ölçeği Eigen değeri 1,00'dan büyük olan 5 faktörlü bir yapı sergilemektedir. Ölçeğin geneli için AFA verileri üzerinden α=,971; Spearman Brown değeri SB=,925; Guttman değeri en düşük G=,819; yarılar arası korelasyon da r=,860; DFA verileri üzerinden α=,935; Spearman Brown değeri SB=,877; Guttman değeri en düşük G=,877; yarılar arası korelasyon da r=,781 olarak belirlenmiştir. Elde edilen değerler ölçeğin son derece güvenilir olduğunu teyit etmektedir. Çalışma Grubu II için elde edilen verilerde; Torrance Yaratıcı Düşünce Testi sontest puanlarının deney ve kontrol grupları arasında karşılaştırılması için Mann Whitney-U analizi uygulanmıştır. Analiz sonucunda şekilsel yaratıcılığın alt boyutlarında ve şekilsel yaratıcılık toplam puanlarında deney grubunun ortalamaları kontrol grubunun ortalamalarından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Deney grubu TYDT öntest-sontest puanları için yapılan Wilcoxon işaretlenmiş sıralamalar analizi sonucunda yaratıcılığın alt boyutlarında ve toplam yaratıcılık puanlarında sontest ortalamaları öntest ortalamalarından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur. Bu sonuçlara göre ve Çalışma Grubu III için elde edilen nitel ve nicel veriler ışığında OyunYAP'ın; çocukların yaratıcı düşünme becerilerini olumlu şekilde etki ettiği aynı zamanda ebeveynlere oyun dostu tutum geliştirmelerinde katkı sağlayan etkili bir program olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
Parents who are with their children throughout their education experience activities that will support their children's creative thinking skills with a“play-friendly”approach will contribute to their children's creative potential at the highest level. This study has two purposes. First; to develop the“Play-Friendly Parent (PFP) Scale”that will be used to evaluate parents' play-friendly attitudes and to conduct validity and reliability studies. Second; to examine the effect of the implementation of the“Playful Creative Parenting Program”(PCPP) on children and parents. The sequential explanatory design from mixed research designs was used in the study. In this context, the study was conducted in three stages. In the first stage of the study, the PFP scale was developed. The second stage is the PCPP development study. PCPP was designed as a program that parents will apply to their children at home, including family education and participation. The third stage of the study is the semi-experimental model in which this program is applied to their children by parents who receive family education. There are three different study groups in the study. Study Group I consists of parents who were subjected to the validity and reliability study of the“PFP Scale”. Study Group II consisted of 31 children, 16 of whom were experimental and 15 of whom were control group, studying in 5-year-old classes in an official independent kindergarten affiliated with the National Education Directorate in Kadıköy district of Istanbul province, where the effects of PCPP on children were examined. Study Group III is the experimental study group consisting of the parents (31) of the children in study group II. Quantitative data collection tools are; Personal Information Form, PFP Scale for parents, PCPP checklist, and“Torrance Creative Thinking Test/Shape Test-B form”for children. The parent interview protocol was used as the qualitative data collection tool of the study. A scale with 5 subdimensions consisting of 36 items was developed in the study. PFP Scale exhibits a 5-factor structure with an Eigen value greater than 1.00. For the overall scale, α=.971; Spearman Brown value SB=.925; Guttman value at the lowest G=.819; The inter-half correlation was determined as r=.860; α=.935 based on CFA data; Spearman Brown value SB=.877; Guttman value was determined as the lowest G=.877; and the inter-half correlation was determined as r=.781. The obtained values confirm that the scale is highly reliable. In the data obtained for Study Group II; Mann Whitney-U analysis was applied to compare the Torrance Creative Thinking Test(TCTT) post-test scores between the experimental and control groups. As a result of the analysis, the means of the experimental group in the sub-dimensions of figural creativity and the total scores of figural creativity were found to be significantly higher than the means of the control group. As a result of the Wilcoxon signed ranks analysis conducted for the pre-test-posttest scores of TCTT in the experimental group, the post-test means in the sub-dimensions of creativity and the total creativity scores were found to be significantly higher than the pre-test means. According to these results and in the light of the qualitative and quantitative data obtained for Study Group III, it can be said that PCPP positively affects children's creative thinking skills and is an effective program that contributes to the development of play-friendly attitudes in parents.
Benzer Tezler
- İstanbul'da ?Çocuk dostu kent? için açık alanların planlama, tasarım ve yönetim ilkelerinin oluşturulması
Establishing principles of planning, design and management of open spaces for a ?Child friendly city? in Istanbul
OKŞAN TANDOĞAN
Doktora
Türkçe
2011
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİLGÜN ERGUN
- Çocuk dostu mekanlar: Kafe ve restoranlardaki çocuk oyun alanlarının incelenmesi
Child-friendly spaces: investigation of children's playgrounds in cafes and restaurants
ŞEVVAL NUR AYDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimSağlık Bilimleri ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERHAN ALABAY
- Design for play: Child-friendly neighborhoods following the culture context and play patterens
Oyun için tasarım: Kültür bağlamını ve oyun desenlerini izleyen çocuk dostu mahalleler
SHUROUK MOHAMMAD
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Şehircilik ve Bölge PlanlamaAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiAfet ve Savaş Sonrası İmar ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE KALFAOĞLU HATİPOĞLU
- Children's perceptions of neighborhood qualities: A case in Çorum (Turkey)
Mahalle özelliklerine dair çocukların algıları: Bir Çorum (Türkiye) örneği
GİZEM SARAÇER
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Şehircilik ve Bölge Planlamaİzmir Yüksek Teknoloji EnstitüsüKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ŞENOL
- TV ve set üstü cihaz arayüz kullanılabilirlik ölçümü
Usability evaluation of TV and set-top box interfaces
AYCAN PEKPAZAR
Doktora
Türkçe
2021
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇİĞDEM ALTIN GÜMÜŞSOY