Lise öğrencileri ile ebeveynlerinin fonksiyonel olmayan tutum, olumsuz otomatik düşünce ve sosyal medya bağımlılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
An investigation of the relationship between dysfunctional attitudes, negative automatic thoughts and social media addictions of high school students and their parents
- Tez No: 882103
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HATİCE ŞINGIR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Fonksiyonel olmayan tutumlar, olumsuz otomatik düşünceler ve sosyal medya bağımlılığı, lise öğrencileri, ebeveynler, Dysfunctional attitudes, negative automatic thoughts, social media addiction, high school students, parents
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 186
Özet
Bu araştırmada, lise öğrencileri ve ebeveynlerinin fonksiyonel olmayan tutum, olumsuz otomatik düşünce ve sosyal medya bağımlılıkları arasındaki ilişki incelenmiştir. Ayrıca, lise öğrencileri ve ebeveynlerinin fonksiyonel olmayan tutum ve olumsuz otomatik düşüncelerinin birlikte, sosyal medya bağımlılıklarını yordama gücü araştırılmıştır. Bununla birlikte, lise öğrencileri ve ebeveynlerinin fonksiyonel olmayan tutum, olumsuz otomatik düşünce ve sosyal medya bağımlılıklarının, demografik değişkenlere (cinsiyet, yaş, sınıf, ailenin gelir düzeyi, akademik başarı ile günlük ortalama sosyal medya kullanım süresine) göre farklılaşıp farklılaşmadığı belirlenmiştir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, uygun örneklem yöntemiyle belirlenmiştir. Katılımcılar, Bursa ilinde öğrenim gören farklı ilçe ve okullardan, 1547 lise öğrencisi ve 380 ebeveynden oluşmaktadır. Öğrenci ve ebeveynler için ayrı ayrı hazırlanmış demografik bilgi formu, Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği Kısa Form (FOTÖ-R), Otomatik Düşünceler Ölçeği (ODÖ) ve Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği (ESMBÖ) uygulanmıştır. Verilerin analizi için Pearson korelasyon analizi, çoklu doğrusal regresyon analizi ve bağımsız örneklemler t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanılmıştır. Öğrencilerin değişkenlerle ilgili araştırma bulgularına göre, FOTÖ-R, ODÖ ve ESMBÖ puanları arasında, pozitif yönde, orta düzeyde, anlamlı ilişki tespit edilmiştir. FOTÖ-R ve ODÖ'nün birlikte, ESMBÖ'nün anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. FOTÖ-R'nin, cinsiyete, yaşa, sınıf seviyesine, gelir düzeyine ve akademik başarılarına göre farklılaşmadığı; günlük ortalama sosyal medya kullanım düzeyine göre farklılaştığı tespit edilmiştir. ODÖ'nün, yaş ve sınıf seviyesine göre farklılaşmadığı; cinsiyete, gelir düzeyine, akademik başarıya ve günlük ortalama sosyal medya kullanım düzeyine göre farklılaştığı tespit edilmiştir. ESMBÖ'nün, gelir düzeyi ve akademik başarılarına göre farklılaşmadığı; cinsiyet, yaş, sınıf seviyesi ve günlük ortalama sosyal medya kullanım düzeyine göre farklılaştığı tespit edilmiştir. Ebeveynlerle değişkenlerle ilgili araştırma bulgularına göre, ebeveynlerin FOTÖ-R, ODÖ ve ESMBÖ puanları arasında, pozitif yönde, orta düzeyde, anlamlı ilişki tespit edilmiştir. FOTÖ-R ve ODÖ'nün birlikte, ESMBÖ'nün anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. FOTÖ-R'nin, cinsiyete göre farklılaştığı, yaş, eğitim düzeyi ve günlük ortalama sosyal medya kullanım düzeyine göre farklılaşmadığı; ODÖ'nün, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi ve günlük ortalama sosyal medya kullanım düzeyine göre farklılaşmadığı; ESMBÖ'nün, cinsiyet, yaş ve eğitim düzeyine göre farklılaşmadığı, günlük ortalama sosyal medya kullanım düzeyine göre farklılaştığı belirlenmiştir. Ebeveynlerle ilgili araştırma sonuçlarına göre, ebeveynlerin FOTÖ-R, ODÖ ve ESMBÖ puanları arasında, pozitif yönde, orta ve düşük düzeyde, anlamlı ilişki tespit edilmiştir. FOTÖ-R ve ODÖ'nün birlikte, ESMBÖ'nün anlamlı bir yordayıcısı olduğu belirlenmiştir. FOTÖ-R'nin, cinsiyete göre farklılaştığı, yaş, eğitim düzeyi ve günlük ortalama sosyal medya kullanım düzeyine göre farklılaşmadığı; ODÖ'nün, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi ve günlük ortalama sosyal medya kullanım düzeyine göre farklılaşmadığı; ESMBÖ'nün, cinsiyet, yaş ve eğitim düzeyine göre farklılaşmadığı, günlük ortalama sosyal medya kullanım düzeyine göre farklılaştığı belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examined the relationship between dysfunctional attitudes, negative automatic thoughts, and social media addiction among high school students and their parents. Additionally, the study explored the predictive power of high school students' and parents' dysfunctional attitudes and negative automatic thoughts on social media addiction. Furthermore, the study aimed to determine whether dysfunctional attitudes, negative automatic thoughts, and social media addiction of high school students and their parents differ according to demographic variables (gender, age, grade, family income level, academic achievement, and average daily social media usage time). The research employed a correlational survey model. The study group was determined using a convenient sampling method and consisted of 1547 high school students and 380 parents from different districts and schools in Bursa. Separate demographic information forms were prepared for students and parents, and the Dysfunctional Attitudes Scale Short Form (DAS-R), Automatic Thoughts Scale (ATS), and Social Media Addiction Scale (SMAS) were administered. Pearson correlation analysis, multiple linear regression analysis, independent samples t-test, and one-way analysis of variance (ANOVA) were used for data analysis. According to the research findings related to the variables of the students, a significant positive moderate relationship was found between the DAS-R, ATS, and SMAS scores. It was determined that DAS-R and ATS together significantly predict SMAS. DAS-R did not differ according to gender, age, grade level, income level, and academic achievement but differed according to average daily social media usage level. ATS did not differ according to age and grade level but differed according to gender, income level, academic achievement, and average daily social media usage level. SMAS did not differ according to income level and academic achievement but differed according to gender, age, grade level, and average daily social media usage level. According to the research findings related to the variables of the parents, a significant positive moderate relationship was found between the DAS-R, ATS, and SMAS scores. It was determined that DAS-R and ATS together significantly predict SMAS. DAS-R differed according to gender but did not differ according to age, education level, and average daily social media usage level. ATS did not differ according to gender, age, education level, and average daily social media usage level. SMAS did not differ according to gender, age, and education level but differed according to average daily social media usage level. According to the research findings with students: a moderate positive correlation was found among students' DAS-R, ATQ, and SMAS scores. It was determined that DAS-R and ATQ together significantly predicted SMAS. DAS-R did not significantly differ by gender, age, grade level, family income, or academic achievement, but varied significantly by daily average social media usage time. ATQ did not significantly differ by age or grade level, but varied significantly by gender, family income, academic achievement, and daily average social media usage time. SMAS did not significantly differ by family income or academic achievement, but varied significantly by gender, age, and daily average social media usage time. According to the research findings with parents, a moderate to low level positive correlation was found among parents' DAS-R, ATQ, and SMAS scores. It was determined that DAS-R and ATQ together significantly predicted SMAS. It has been determined that DAS-R varies according to gender, but does not vary by age, education level, and daily average social media usage level; ATQ does not vary by gender, age, education level, and daily average social media usage level; SMAS varies by gender, age, education level, and daily average social media usage level.
Benzer Tezler
- Sınav kaygısı yaşayan lise son sınıf öğrencilerinin ebeveynlerinin bilişsel şemaları
High school high school latest grade students cognitive schemes of parents
BAYRAM DUYSAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÜL ERYILMAZ
- Lise öğrencilerinde internet bağımlılığını önlemeye yönelik bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı psiko-eğitim programının geliştirilmesi ve etkililiğinin değerlendirilmesi
Developing and evaluating internet addiction prevention psycho-education program based on cognitive-behavioral approach for high school students
TUBA BAĞATARHAN
Doktora
Türkçe
2020
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİĞDEM MÜGE SİYEZ
- Lise öğrencilerinin yaşadığı sınav kaygısı ile depresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi
Examination of the relationship between exam anxiety and depression for high school students
ESENGÜL ABBASOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimHaliç ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. YAŞAR YAVUZ
- Cultural capital among high school students: Cases of Gaziosmanpaşa and Bakırköy
Lise öğrencilerinin kültürel sermaye birikimi: Gaziosmanpaşa ve Bakırköy örnekleri
ZEYNEL HAKAN AŞER
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Eğitim ve Öğretimİstanbul Şehir ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ALİM ARLI
- Lise öğrencilerinin bilgisayar yaşantıları ve ebeveynlerinin bu yaşantılara yönelik düşünceleri
The experience of the high school students with computer and the thoughts of their parents
YADİGAR AKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. LEVENT DENİZ