Hikâye-i Mahşeker (Metin-inceleme)
Hikâye-i Mahşeker (Text and research)
- Tez No: 882410
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BİLAL ELBİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Manisa Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 401
Özet
Klasik Türk edebiyatında, nesir alanında kıymetli bir eser olarak ifade edilebilecek bir Tûtînâme metni olan Hikâye-i Mahşeker çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Doğu'nun en eski hikâye kitaplarından biri olan Tûtînâmelerin kaynağı, Hinduizm'in kutsal kitabı olan Veda'lara dayanmaktadır. İlk olarak Sanskritçe Çakasaptati adıyla ortaya çıkan bu değerli eser, Türk edebiyatına Fars edebiyatı üzerinden gelmiştir. Yapılan araştırmalar sonucunda Türk edebiyatında hatırı sayılır bir yeri olan Tûtînâmelerden, Manisa Kütüphanesi, Manisa İl Halk Kütüphanesi Koleksiyonu'nda, 45 Hk 5087 numarada, Hikâye-i Mahşeker adıyla kayıtlı olan yazma nüsha ele alınmıştır. Araştırma, iki ana bölüm ile giriş, sonuç ve kaynakça bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş kısmında, alanında uzman araştırmacılar kaynak gösterilerek kısaca hikâye türünden bahsedilmiş daha sonra çalışmanın konusunu oluşturan ve çerçeve hikâyelerden meydana gelen Tûtînâmeler hakkında bilgi verilmiştir. Birinci bölümde, ele alınan nüshanın öncelikli olarak mukaddime bölümünün incelemesi yapıldıktan sonra hikâyelere geçilmiştir. Hikâyeler başlığı adı altında Hikâye-i Mahşeker'in yapısal özellikleri incelenmiş ve olay örgüsü, şahıs kadrosu, mekân ve zaman unsurları ele alınmıştır. Hikâye-i Mahşeker, zengin bir çeşitliliğe sahiptir. Bu çeşitlilik üslup başlığı altında gözler önüne serilmiştir. Hikâye anlatıcılarının çoğul bir düzleme yayıldığını göstermek adına bu başlık altında tablo oluşturularak bütünlük sağlanmıştır. Sade bir dille yazılmış olan bu eserin; âyetler, hadisler, kelâm-ı kibarlar ve atasözleriyle nasıl zenginleştirildiği ayrı başlıklar altında ele alınmıştır. Bölümün sonunda nüshanın, hatime bölümü de ayrı başlık altında kısaca ele alınmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünü, ele alınan nüshanın transkripsiyonlu metni teşkil etmektedir. Bu bölümde nüshanın, en az hatayla transkribe edilmesi amaçlanmıştır. Sonuç kısmında, çalışma boyunca elde edilen bilgilerin değerlendirilmesi yapılmıştır. Kaynakça kısmında ise çalışmaya kaynaklık eden bütün eserler, alfabetik olarak sıralanmıştır.
Özet (Çeviri)
Hikâye-i Mahşeker, a Tûtînâme text that can be expressed as a valuable work in prose in classical Turkish literature, is the subject of this study. One of the oldest storybooks of the East, the Tûtînâmes have their origins in the Vedas, the holy book of Hinduism. This valuable work, which first appeared in Sanskrit as Çakasaptati, came to Turkish literature through Persian literature. As a result of the researches carried out, the manuscript copy of Tûtînâmeler, which has a considerable place in Turkish literature, registered in Manisa Library, Manisa Provincial Public Library Collection, number 45 Hk 5087, under the name Hikâye-i Mahşeker, is discussed. The research consists of two main chapters, introduction, conclusion and bibliography. In the introduction, the genre of the story is briefly mentioned by referring to the researchers specialized in the field, and then information is given about the Tûtînâmes, which constitute the subject of the study and consist of frame stories. In the first chapter, the first part of the copy is analyzed primarily in the mukaddim section and then the stories are analyzed. Under the title of Stories, the structural features of Hikâye-i Mahşeker are analyzed and the plot, cast of characters, space and time elements are discussed. Hikâye-i Mahşeker has a rich diversity. This diversity is revealed under the title of style. In order to show that the narrators of the story are spread on a plural plane, a table is created under this heading and integrity is ensured. How this work, written in a simple language, is enriched with verses, hadiths, sayings and proverbs is discussed under separate headings. At the end of the chapter, the conclusion section of the copy is also briefly discussed under a separate heading. The second part of the study consists of the transcribed text of the manuscript. In this section, it is aimed to transcribe the copy with minimum errors. In the conclusion, the information obtained throughout the study is evaluated. In the bibliography section, all the works that are the source of the study are listed alphabetically.
Benzer Tezler
- Tuti-name (Metin ve inceleme)(88a-177b)
Tutinameh (Text and research)(88a-177b)
BURCU ATALAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Türk Dili ve EdebiyatıEge ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. Ş.FATİH ÜLKEN
- Tûtînâme (metin ve inceleme)
Tutinameh (tales of a parrot) (text and research)
ADEM AĞAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıSüleyman Demirel ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HALİL ALTAY GÖDE
- Hikâye-i Çâlâk (İnceleme-metin)
Hikâye-i Çâlâk
YAĞMUR BULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıÇukurova ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İ. ÇETİN DERDİYOK
- Hikȃye-i Kūhį (26a-50b) (dil incelemesi-metin-dizin-tıpkıbasım)
Başlık çevirisi yok
ÖZLEM MACİT SOYSAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLDEN SAĞOL YÜKSEKKAYA
- Hikâye-i Zen Dost ya da Hikâye-i Mekr-i Zenân-ı 'Acûz: Tenkitli metin, inceleme, lügatçe
Hikâye-i Zen Dost or Hikâye-i Mekr-i Zenân-ı 'Acûz: Critical edition, texual analysis, glossary
FATMA AKMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Türk Dili ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP SABUNCU