Geri Dön

Otizm spektrum bozukluğu ve dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı çocukların beslenme alışkanlıklarının duyu profili ve ebeveyn besleme tutumu ile ilişkileri

Examining the relationship between sensory profiles, parental feeding practices and children's eating behaviors in children with autism spectrum disorder and attention deficit hyperactivity disorder

PDF İndir

  1. Tez No: 882641
  2. Yazar: BUKET ÜÇÜNCÜ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SEZEN KÖSE
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Psikiyatri, Psychiatry
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2024
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çocuk Psikiyatrisi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 128

Özet

Giriş: Nörogelişimsel bozukluklar (NGB), erken başlangıçlı, merkezi sinir sistemi gelişiminde sapmalarla giden, duyu bütünleme ve beslenme problemlerinin sıklıkla eşlik ettiği bozukluklardır. Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) sık görülen NGB'lerden olup bu çocuklar ve aileleri birçok alanda zorluklarla karşılaşmaktadır. Bu çalışma, OSB ve DEHB tanılı çocukların duyu profilleri ve ebeveyn besleme tutumlarının, yeme davranışlarıyla olan ilişkisini sağlıklı kontrol grubuyla karşılaştırarak incelemeyi hedeflemektedir. Yöntem ve Gereçler: Çalışmamızda, OSB veya DEHB tanısı olan çocukların beslenme alışkanlıkları, duyusal profilleri ve ebeveynlerinin besleme tutumları incelenmiştir. Araştırmamıza 11-18 yaş arasında 43 OSB, 43 DEHB tanılı olgu ve 34 herhangi bir psikopatolojisi olmayan sağlıklı çocuklar dahil edilmiştir. Araştırmacıların düzenlediği sosyodemografik veri formu, Adolesan/Yetişkin Duyu Profili Anketi (DP), Çocukluk Çağı Otizm Şiddeti Derecelendirme Ölçeği (Childhood Autism Rating Scale- CARS), Çocuklarda Yeme Davranışı Anketi (ÇYDA), Otizm Spektrum Tarama Ölçeği (Autism Spectrum Screening Questionnaire-ASSQ), Ebeveyn Besleme Tarzı Anketi (EBTA), Güçler Güçlükler Anketi (Strength and Difficulties Questionniare-SDQ ), Yıkıcı Davranım Bozuklukları için DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeği (Turgay DEHB ölçeği), Sosyal Cevaplılık Ölçeği (Social Responsiveness Scale-SRS) ölçekleri kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmamızda OSB ve DEHB grupları Duyu Profili-Duyusal Hassasiyet puanı bakımından sağlıklı kontrol grubumuzdan anlamlı düzeyde yüksek saptanmıştır (p=0,023). OSB grubunda ÇYDA-Duygusal Aşırı Yeme puanı ile DP-Duyusal Hassasiyet (r=0,416) puanı arasında pozitif yönde orta düzey, DP-Duyusal Kaçınma (r=0,324) puanı arasında pozitif yönde zayıf ilişki vardır.ÇYDA-İçme Tutkusu puanı ile DP-Duyusal Hassasiyet (r=0,359), DP-Duyusal Düşük Kayıt (r=0,372) ve DP-Duyusal Arayış (r=0,355) puanları arasında pozitif yönde zayıf ilişki, ÇYDA-Tokluk Heveslisi puanı ile DP-Duyusal Kaçınma (r=0,380) puanı arasında pozitif yönde zayıf ilişki saptanmıştır. DEHB grubunda ÇYDA-Yavaş Yeme puanı ile EBTA-Sıkı Kontrol (r=0,316) puanı arasında pozitif yönde zayıf ilişki, ÇYDA-Duygusal Az Yeme puanı ile EBTA-Yardımcı Besleme (r=0,320) puanı arasında pozitif yönde zayıf ilişki saptanmıştır. ÇYDA-Yavaş Yeme puanı ile DP-Duyusal Hassasiyet (r=0,307) puanı arasındaki ilişki pozitif yönde ve zayıf düzeydedir. Kontrol grubunda ÇYDA-Gıda Heveslisi puanı ile EBTA-Duygusal Besleme (r=0,347) puanı arasında pozitif yönde zayıf, EBTA-Yardımcı Besleme (r=0,651) puanı arasında ise pozitif yönde orta düzey ilişki vardır. ÇYDA-Duygusal Aşırı Yeme puanı ile EBTA-Yardımcı Besleme (r=0,444) puanı arasında pozitif yönde orta düzey, EBTA-Toleranslı Kontrollü besleme (r=-0,346) puanı arasında ise negatif yönde zayıf ilişki vardır. ÇYDA-Tokluk Heveslisi puanı ile EBTA-Toplam (r=-0,452) puanı arasında negatif yönde orta düzey; ÇYDA-Yavaş Yeme puanı ile EBTA-Duygusal Besleme (r=-0,442) ve EBTA-Yardımcı Besleme (r=-0,401) puanları arasında negatif yönde orta düzey ilişki vardır. Kontrol grubumuzda ÇYDA ile DP arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmamıştır. Çalışmamızda OSB, DEHB ve kontrol grubumuz ÇYDA puanları ile karşılaştırıldığında; OSB grubumuzda ÇYDA-İçme Tutkusu puanı kontrol grubumuzdan anlamlı düzeyde yüksek, ÇYDA-Tokluk Heveslisi puanı bakımından ise kontrol grubumuzdan anlamlı düzeyde düşük saptanmıştır. Tüm grupların EBTA sonuçları karşılaştırıldığında ise DEHB grubumuzda EBTA-Toleranslı Kontrollü Besleme puanı kontrol grubumuzdan anlamlı şekilde yüksek saptanmıştır (p=0,040). Sonuç: NGB'li çocuk ve ergenlerde beslenme sorunlarının sık görülmesi, obezite, yeme bozuklukları ve malnutrisyon riskini artırır. Bu nedenle, yeme davranışlarının erken dönemde fark edilmesi ve hem ebeveyn besleme tutumları hem de duyu profillerine yönelik uygun yaklaşımların desteklenmesi önemlidir.

Özet (Çeviri)

Introduction: Neurodevelopmental disorders (NDDs) are early-onset conditions marked by deviations in central nervous system development, often linked with sensory integration and feeding problems. Autism Spectrum Disorder (ASD) and Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) are common NDDs, with affected children and their families facing numerous challenges. This study compares the sensory profiles and parental feeding practices of children diagnosed with ASD and ADHD to those of a healthy control group, exploring their relationship with eating behaviors. Method: The study examined feeding habits, sensory profiles, and parental feeding attitudes in children with ASD or ADHD. The sample included 43 children with ASD, 43 with ADHD, and 34 healthy controls, all aged 11-18 years. Various assessment tools were used, including the Adolescent/Adult Sensory Profile (SP), Childhood Autism Rating Scale (CARS), Children's Eating Behavior Questionnaire (CEBQ), Autism Spectrum Screening Questionnaire (ASSQ), Parental Feeding Style Questionnaire (PFSQ), Strengths and Difficulties Questionnaire (SDQ), DSM-IV-Based Screening Scale for Disruptive Behavior Disorders (Turgay ADHD Scale), and Social Responsiveness Scale (SRS). Results: The Sensory Profile-Sensory Sensitivity scores in the ASD and ADHD groups were significantly higher than in the healthy control group (p=0.023). In the ASD group, there was a moderate positive correlation between the CEBQ-Emotional Overeating score and AASP-Sensory Sensitivity (r=0.416), and a weak positive correlation with AASP-Sensory Avoidance (r=0.324). Additionally, weak positive correlations were found between the CEBQ-Desire to Drink score and SP-Sensory Sensitivity (r=0.359), SP-Sensory Low Registration (r=0.372), and SP-Sensory Seeking (r=0.355) scores, as well as between the CEBQ-Food Responsiveness score and SP-Sensory Avoidance (r=0.380). In the ADHD group, weak positive correlations were observed between the CEBQ-Slow Eating score and the PFSQ-Control over Eating score (r=0.316), and between the CEBQ-Emotional Under-Eating score and the PFSQ-Encouragement to Eat score (r=0.320). There was also a weak positive correlation between the CEBQ-Slow Eating score and the SP-Sensory Sensitivity score (r=0.307). In the control group, a weak positive correlation was found between the CEBQ-Food Responsiveness score and the PFSQ-Emotional Feeding score (r=0.347), and a moderate positive correlation with the PFSQ-Encouragement to Eat score (r=0.651). The CEBQ-Emotional Overeating score showed a moderate positive correlation with the PFSQ-Encouragement to Eat score (r=0.444) and a weak negative correlation with the PFSQ-Controlled Feeding score (r=-0.346). The Food Responsiveness score had a moderate negative correlation with the total PFSQ score (r=-0.452), and the Slowness in Eating score showed moderate negative correlations with PFSQ-Emotional Feeding (r=-0.442) and PFSQ-Encouragement to Eat (r=-0.401). No significant correlations were found between the CEBQ and Sensory Profile scores in the control group. When comparing CEBQ scores across groups, the ASD group had a significantly higher Desire to Drink score and a lower Food Responsiveness score compared to the control group. PFSQ results showed that the Control Over Eating score was significantly higher in the ADHD group compared to controls (p=0.040). Conclusions: Feeding problems are more common in children and adolescents with NDDs, increasing the risk of obesity, eating disorders, and malnutrition. Early identification of problematic eating behaviors and support for appropriate interventions tailored to parental feeding practices and sensory profiles are essential.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    886552

    Okul öncesi çocuklarda psikolojik sağlamlık ve mizacın otizm spektrum bozukluğu ve dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanılarındaki hastalık şiddeti ve yaşam kalitesine etkisinin incelenmesi

    An investigation of the impact of psycological resiliance and temperament on the severity and quality of life in preschool children with attention deficit hyperactivity disorder and autism spectrum disorder

    SEDA ERBAŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriEge Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NAZLI BURCU ÖZBARAN

  2. Tez No

    653424

    Polikistik over sendromu'nda nörogelişimsel bozukluklar ve androjen maruziyeti

    Neurodevelopmental disorders and androgen exposure in polycystic ovary syndrome

    FATMA BAHAR ATAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Kadın Hastalıkları ve DoğumAnkara Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BEDRİYE ÖNCÜ ÇETİNKAYA

  3. Tez No

    551893

    Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocukların otizm spektrum bozukluğu olmayan kardeşlerinde yürütücü işlevlerin değerlendirilmesi

    Evaluation of executive functions in unaffected siblings of children with autism spectrum disorder

    ERAY FADILOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikiyatriMarmara Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NEŞE PERDAHLI FİŞ

  4. Tez No

    847795

    Normal kilolu ile aşırı kilolu/obez olan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanılı ergenlerin psikiyatrik komorbidite, patolojik internet kullanımı ve internet kullanım paternleri açısından karşılaştırılması

    Comparison of normal weight and overweight/obese adolescents diagnosed with attention deficit and hyperactivity disorder in terms of psychiatric comorbidity, pathological internet use and internet use patterns

    BÜŞRA ÜSTÜNDAĞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM ADAK

  5. Tez No

    789139

    Otizm spektrum bozukluğu tanılı olgularda internet bağımlılığı ve zorbalık ile ilişkili faktörlerin incelenmesi

    Investigation of parameters related to internet spending and bullying in cases with autism spectrum disorder

    ZEYNEP GÖKÇE ERKAN İDRİS

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    PsikiyatriEge Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEZEN KÖSE

Geri Dön