Pencere veri zarflama analizi ile hayat sigortası şirketlerinin etkinliklerinin analizi
Analysis of the efficiency of life insurance companies using window data envelopment analysis
- Tez No: 885462
- Danışmanlar: PROF. DR. FERHAN ÇEBİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mühendislik Bilimleri, İşletme, Engineering Sciences, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İşletme Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Sigorta sektörü, finansal gelişime önemli katkı sağlayarak ekonomilerin direncini artırır ve beklenmedik olaylardan kaynaklanan olumsuz etkileri en aza indirir. Küreselleşme ve yabancı şirketlerin de artan ilgisi sebebiyle Türkiye'deki sigorta sektörü daha rekabetçi kılınmıştır. Bu bağlamda, şirketlerin performanslarını artırmak ve pazar paylarını genişletmek için etkin kaynak ve performans yönetimi stratejileri benimsemeleri gerekmektedir. Sigorta şirketleri, benzer ürün yapılarına sahip oldukları için, rekabet avantajı kazanmak ve etkili stratejiler oluşturmak amacıyla mevcut pozisyonlarını değerlendirerek performanslarını rakipleriyle karşılaştırmalıdır. Bilgi odaklı bir sektör olan sigortacılıkta, şirketler stratejik öngörü süreçlerinde güçlü ve zayıf yönlerini belirleyerek gelecekteki fırsat ve tehditlere hazırlıklı olmalıdır. Bu sektörde çevik ve yenilikçi olmak, eldeki kaynakları en iyi seviyede kullanmak ve risklere karşı daha dayanıklı bir organizasyon oluşturmak önemlidir. Sürdürülebilir rekabet avantajı için kaynakların verimli kullanılması ve istikrarlı olarak yüksek performans sergilemek kritik bir gerekliliktir. Küresel ve yerel risklere karşı, bilim ve teknolojiden en iyi şekilde yararlanılmalıdır. Bu çalışmada, 2014 ile 2022 yılları arasında Türkiye'de faaliyet gösteren hayat sigortası şirketlerinin performansları, Pencere Veri Zarflama Analizi yöntemi kullanılarak değerlendirilmiş ve şirketlerin kaynaklarını ne derece etkin kullandıkları hem rakip şirketlere göre hem de kendilerinin diğer yıllardaki performanslarına göre analiz edilmiştir. Pencere Veri Zarflama Analizi, dinamik veri setleriyle etkinlik analizi yapabilen bir Veri Zarflama Analizi yaklaşımıdır. Bu yöntem Karar Verme Birimlerinin zaman içerisinde değişen etkinliklerini değerlendirir. Her bir karar verme birimi her zaman döneminde farklı bir birimmiş gibi analiz edilir. Literatür taraması yapıldığında Türkiye'deki sigorta şirketlerine yönelik Veri Zarflama Analizi ile yapılan çalışmaların olduğu görülmüştür; ancak etkinlikleri dinamik bir şekilde ölçen Pencere VZA yöntemiyle sigorta sektörü için henüz yeterince çalışma yapılmadığı sonucuna varılmıştır. Çalışmada Pencere VZA yöntemi uygulanmadan önce 3 adet girdi ve 3 adet çıktı değişkeni seçilmiştir. Girdi değişkenleri faaliyet giderleri, duran varlıklar ve yatırım giderlerinden; çıktı değişkenleri ise yatırım gelirleri, brüt prim ve teknik kardan oluşmaktadır. Literatürde bu değişkenleri münferit olarak içeren çalışmalar olsa da girdi ve çıktı değişken setinin tamamen aynı olduğu bir çalışmaya rastlanmamıştır. Çalışmada kullanılan verisetinin uygunluğu istatistiksel testler yapılarak kontrol edilmiştir. Seçilen girdi ve çıktı değişken setleri arasında anlamlı ve uygun bir ilişkinin olup olmadığının tespiti için Kanonik Korelasyon Analizi yöntemi uygulanmıştır. Bu uygulama sonucunda seçilen değişken setleri arasında güçlü ve anlamlı bir ilişkinin olduğu ve Pencere VZA yönteminde kullanılmasının uygun olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmada analizler için yazılım imkanlarından faydalanılmış ve Kanonik Korelasyon Analizi için IBM SPSS Statistics 28 programı, Pencere Veri Zarflama Analizi için ise DeaSolver paket programı kullanılmıştır. Sigorta sektöründeki şirketlerin çıktılara nazaran girdiler üzerinde daha fazla kontrol gücüne sahip olması ve girdi değişkenlerinin daha müdahale edilebilir olması sebebiyle girdi odaklı Pencere VZA yöntemi uygulanmıştır. Pencere genişliği literature uygun şekilde 3 olarak seçilmiştir. Ölçeğe göre sabit getiri (CRS) varsayımına dayanan CCR (Charnes, Cooper, Rhodes) ve ölçeğe göre değişken getiri (VRS) varsayımına dayanan BCC (Banker, Charnes, Cooper) modelleri için girdi odaklı Pencere VZA yöntemi kullanılmıştır. Analiz sonucunda şirket etkinlikleri yıl ve pencere bazında değerlendirilmiş ve etkinlik skorları hesaplanmıştır. Yapılan analiz sonucunda her bir şirket için CCR modeliyle toplam etkinlik skoru, BCC modeli ile ise teknik etkinlik skoru hesaplanmıştır. Ölçek etkinliğini elde etmek için ise toplam etkinlik skoru teknik etkinlik skoruna bölünmüştür. Standart sapma ve aralık değerleri ile şirket etkinliklerinin istikrarlı olup olmadığı irdelenmiştir. Sonuçlar CCR ve BCC modelleri için birbirleriyle kıyaslanmıştır. Karar verme birimlerinin iyileştirme alanları incelenmiştir. Doğru ölçekte çalışmasına ragmen etkinlik skoru düşük olan şirketler tespit edilmiştir, bu şirketlerin operasyonel süreçlerini inceleyerek kaynak israfını azaltmaları gerektiği ifade edilmiştir. Şirket performanslarındaki zamana bağlı değişimler, her iki yöntemle de analiz edildiğinde en yüksek ve en düşük etkinliğe sahip şirketlerin değişmediği görülmüştür. Her iki yöntemde de sektörün en etkin ve en az etkin yılları aynıdır. Artan ve azalan performansa sahip şirketler de mevcut olmasına rağmen değişken performansa sahip şirket sayısı da yüksektir. Ölçek etkinliği dikkate alındığında ise şaşırtıcı şekilde sektörün yüksek bir ölçek etkinliğine sahip olduğu görülmüştür. 2017 yılı şirketlerin en iyi performansa sahip olduğu yıldır. 2020 yılında COVID-19 pandemisi sebebiyle şirketlerin performanslarında önemli bir düşüş olduğu gözlenmiştir. Son yıllarda şirketlerin daha etkin çalıştıkları ancak şirketlerin performans olarak birbilerinden daha çok ayrıştığı ortaya konmuştur. Az sayıda şirketin birbiriyle rekabet ettiği sektörde bu durum dikkat çekicidir. Bu çalışmada kullanılan yöntem, veri seti ve değişkenler sayesinde; literatüre ve hayat sigortası şirketlerinin yöneticileri ile sektörün paydaşlarına ışık tutan bir çalışma ortaya çıkarılması ve şirketlerin sürdürülebilir büyümelerine katkıda bulunması hedeflenmiştir. Bu çalışma ile; gelecekteki belirsizlik ve karmaşıklıkla mücadele edecek şekilde etkin ve etkili bir biçimde karar verebilmek için belirsizliğin öngörülmesi, analitik modellerin yanı sıra senaryo planlamasının da karar verme süreçlerine dahil edilmesi gerekliliğini vurgulayarak kaynakların daha verimli kullanılması için farkındalık yaratmak amaçlanmaktadır. Bu çalışma ile işletme mühendisliğinin en önemli araştırma alanlarından biri olan etkinlik analizi kullanılarak şirketler değerlendirilmiş ve stratejik kararalma süreçlerinde kullanılabilecek bir karar destek sistemi geliştirilmiştir. İşletme mühendisliğinin diğer önemli odak noktalarından olan performans iyileştirme, rekabet analizi ve kaynak yönetimi konularında da önemli katkılar sağlanmıştır. Pencere Veri Zarflama Analizi kullanılarak, şirketlerin operasyonel süreçleri detaylı bir şekilde analiz edilmiş ve optimize edilmeleri için gerekli değerlendirmeler yapılmıştır. Bu analizler sayesinde, şirketlerin mevcut performans seviyeleri tespit edilmiş ve iyileştirme potansiyelleri belirlenmiştir. Ayrıca, rekabet avantajı elde etmek ve kaynakların daha verimli kullanılmasını sağlamak amacıyla stratejik öneriler sunulmuştur. Bu çalışma, işletme mühendisliğinin teorik bilgi birikimini pratiğe dökerek, şirketlerin daha etkin ve verimli bir şekilde yönetilmesine katkı sağlamaktadır
Özet (Çeviri)
The insurance sector contributes significantly to financial development by enhancing economic resilience and mitigating the adverse effects of unexpected events. Due to globalization and increased interest from foreign companies, the insurance sector in Turkey has become more competitive. In this context, companies need to adopt effective resource and performance management strategies to improve their performance and expand market share. Insurance companies, with similar product structures, need to evaluate their positions by comparing their performance with competitors to gain a competitive advantage and develop effective strategies. In the information-focused insurance sector, companies should identify their strengths and weaknesses in strategic foresight processes to be prepared for future opportunities and threats. Being agile and innovative, optimizing available resources, and building a more resilient organization against risks are essential in this sector. Ensuring efficient use of resources for sustainable competitive advantage and maintaining stable high performance are critical requirements. Leveraging science and technology is crucial to address global and local risks effectively. This study evaluates the performance of life insurance companies in Turkey between 2014 and 2022 using the Window Data Envelopment Analysis (WDEA) method. This method allows for efficiency analysis with dynamic datasets, assessing the changing efficiency of Decision Making Units over time. In this method each decision-making unit is analyzed as if it were a different unit in each time period.When a literature review is conducted, it is observed that there are studies on Data Envelopment Analysis conducted for insurance companies in Turkey; however, it has been concluded that there is not yet sufficient research done for the insurance sector using the Window Data Envelopment Analysis method, which measures efficiencies dynamically. Before applying the Window DEA method in this study, three input and three output variables were selected. Input variables include operating expenses, fixed assets, and investment expenses; output variables include investment income, gross premiums, and technical profit. While studies in the literature may include these variables individually, a study with the exact same set of input and output variables has not been identified. The adequacy of the dataset was tested using statistical methods. Canonical Correlation Analysis was applied to determine whether there is a meaningful and appropriate relationship between the selected input and output variable sets. The results indicated a strong and significant relationship between the selected variable sets, supporting the appropriateness of using the Window DEA method. In the study, software developments were used. IBM SPSS Statistics 28 software was used for Canonical Correlation Analysis, and the DeaSolver package program was used for Window Data Envelopment Analysis in this study. Due to the greater control power of companies over inputs compared to outputs and the greater intervenability of input variables, the input-oriented Window VZA method was applied. The window width has been appropriately selected as 3 according to the literature. The analysis employed the Constant Returns to Scale (CRS) assumption for the Charnes, Cooper, Rhodes (CCR) model and the Variable Returns to Scale (VRS) assumption for the Banker, Charnes, Cooper (BCC) model. Company efficiencies were evaluated on a yearly and window basis, and efficiency scores were calculated. As a result of the analysis, the total efficiency score was calculated for each company with the CCR model and the technical efficiency score was calculated with the BCC model. To obtain the scale effectiveness, the total effectiveness score was divided by the technical effectiveness score. The stability of company efficiencies was examined through standard deviation and range values. The improvement areas for the decision making units was examined. Companies with low efficiency scores despite operating at the correct scale have been identified, and it has been suggested that these companies should examine their operational processes to reduce resource wastage. In order to increase efficiency operational processes should be digitalized as much as possible and the aim is to improve the customer experience. When the time-dependent changes in company performances were analyzed with both methods, it was observed that the companies with the highest and lowest efficiencies did not change. The years of the sector's most and least efficiency remained the same for both methods. While companies with increasing and decreasing performance exist, the number of companies with variable performance is also high. Taking scale efficiency into account, it is surprisingly observed that the sector exhibits a high level of scale efficiency. 2017 was the year in which companies exhibited their best performance. In 2020, a significant decline in performance was observed due to the COVID-19 pandemic. It has been demonstrated that, in recent years companies have been operating more efficiently, but their performance has become more and more divergent from one another. This situation draws attention in an industry where a small number of companies compete with each other. The method used in this study, along with the dataset and variables, aims to create a study that sheds light on the literature and provides insights to the managers of life insurance companies and stakeholders in the sector, contributing to the sustainable growth of companies. With this study, the goal is to emphasize the necessity of incorporating uncertainty into decision-making processes, not only through analytical models but also through scenario planning, to effectively deal with future uncertainties and complexities. It aims to raise awareness for more efficient resource utilization by highlighting the importance of anticipating uncertainty to make decisions in a proactive and effective manner. Through this study, companies have been evaluated using efficiency analysis, one of the most important research areas in management engineering, and a decision support system that can be used in strategic decision-making processes has been developed. Significant contributions have also been made in other critical focus areas of management engineering, such as performance improvement, competitive analysis, and resource management. Using Window Data Envelopment Analysis the operational processes of companies were thoroughly analyzed, and necessary evaluations were made to optimize them. These analyses identified the current performance levels of companies and determined their improvement potentials. Additionally, strategic recommendations were provided to gain a competitive advantage and ensure more efficient use of resources. This study bridges the gap between theoretical knowledge and practical application in management engineering, contributing to the more effective and efficient management of companies.
Benzer Tezler
- Veri zarflama analizi ile rüzgar enerji santrallerinin etkinliklerinin karşılaştırılması
Efficiency comparison of wind power plants by using data envelopment analysis
MEHMET HAKAN ÖZDEMİR
Doktora
Türkçe
2016
İşletmeİstanbul Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHPARE TİMOR
PROF. DR. FATMA TİRYAKİ
- Veri zarflama analizi ile 28 OECD ülkelerinin çevre performanslarının karşılaştırılması
Data envelopment analysis and comparison on environmental performances of 28 OECD countries
IRMAK TEMİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EZGİ AKTAR DEMİRTAŞ
- Türkiye'deki bankacılık sektörünün performansının veri zarflama analizi ile değerlendirilmesi
Evaluation of performance of the banking sector in Turkey with data envelopment analysis
RAMA KAYALI
- Avrupa birliği ve aday ülkelerinin ar-ge etkinliklerinin veri zarflama analizi ile belirlenmesi
Determining r&d efficiency of the european union and candidate countries with data envelopment analysis
MİHRAÇ KÜPELİ
- Türkiye' de bankaların etkinliğinin pencere analizi ile belirlenmesi
Determination the efficiency of banks in Turkey using window analysis
NUR ASLIHAN KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
BankacılıkHacettepe Üniversitesiİstatistik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURTAZA ÖZGÜR YENİAY